Mặc dù các doanh nghiệp đang cố gắng mang đến môi trường làm việc bình đẳng, tỷ lệ nữ giới nắm giữ các vị trí then chốt trong công ty tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương vào năm 2021 vẫn ở mức dưới 28%, theo báo cáo của Grant Thornton.
Một nghiên cứu tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Trung tâm Lãnh đạo sáng tạo (CCL) cho thấy, khi được hỏi “liệu các quản lý là nam giới có xu hướng ưu tiên nhân viên nam hơn nhân viên nữ” và “liệu họ sẽ ưu tiên thăng chức cho nhân viên nam hơn nhân viên nữ”, số phụ nữ tham gia khảo sát đồng tình với ý kiến này cao hơn nam giới đến 29%.
Nghiên cứu của CCL cũng cho thấy, phụ nữ khá mông lung về định nghĩa của tham vọng dù cả hai giới cùng đồng ý rằng tham vọng là yếu tố quan trọng đối với việc lãnh đạo.
Theo các chuyên gia, luồng suy nghĩ này của nữ giới có thể bắt nguồn từ việc họ cho rằng tham vọng đi liền với đặc tính ích kỷ hay chủ nghĩa cá nhân, trái ngược với tư duy của nam giới khi cho rằng sự tham vọng đi liền với điều tích cực.
Có lẽ việc xuất hiện luồng tư tưởng này là bởi cái nhìn không thiện cảm của xã hội khi phụ nữ thể hiện những phẩm chất lãnh đạo “nam tính” như khả năng chi phối hay dám chấp nhận rủi ro. Mọi suy nghĩ và nhận định trên đã khiến việc phụ nữ trở thành lãnh đạo khó khăn hơn gấp đôi.
Bản thân nam giới cũng có những áp lực từ các quan niệm thông thường về vai trò của người đàn ông. Nam giới ít khi được xem là người chăm sóc gia đình, phải đối mặt với áp lực từ bên ngoài xã hội hoặc cảm thấy do dự khi nghỉ phép để chăm sóc con cái.
Ở Việt Nam, nam giới có hợp đồng lao động chính thức được hưởng chế độ thai sản khi vợ sinh con. Tuy nhiên, có đến 18 triệu nam giới và phụ nữ chưa có hợp đồng lao động chính thức, do đó, họ không được bảo hộ quyền lợi này. Điều này mang đến nhiều tác động cho xã hội khi nam giới không được hưởng đặc quyền làm bố và người phụ nữ trong gia đình phải bù đắp bằng cách gánh vác nhiều trách nhiệm chăm sóc hơn.
Ông Jim Falteisek, Phó chủ tịch cấp cao mảng Quan hệ công chúng khu vực châu Á của 3MBên cạnh việc đối mặt với những thành kiến từ xã hội, tâm lý lo lắng bản thân vẫn còn thiếu sót của phụ nữ dẫn đến việc họ nghi ngờ chính bản thân và tự ti.
Chính những tâm lý và hoài nghi đó khiến họ khó theo đuổi các mục tiêu trong sự nghiệp của mình và thậm chí ảnh hưởng đến sự thăng tiến trong công việc.
Có đến 11% phụ nữ được khảo sát trong khu vực cho biết họ sẽ từ chối cơ hội lãnh đạo tạo công sở nếu việc đó đi đôi với thách thức. Điều này chỉ đúng với 2% nam giới khi họ có cùng cơ hội.
Xoá bỏ thiên kiến vô thức
Để giải quyết vấn đề này, đầu tiên, các công ty nên cung cấp đào tạo về sự thiên kiến vô thức cho tất cả các cấp nhân viên. Nhằm đảm bảo chất lượng tốt nhất cho khóa đào tạo này, công ty hãy khuyến khích nhân viên của mình xem xét, nhìn lại bản thân để nhận ra những thiên kiến trong chính họ. Đồng thời khuyến khích nhân viên đặt ra các mục tiêu để điều chỉnh những định kiến này.
Các công ty nên cân nhắc khóa đào tạo liên tục thay vì những buổi định hướng một lần. Đây cũng là phương pháp hiệu quả trong việc cải thiện văn hóa hòa nhập tại công sở.
Thứ hai, loại bỏ những suy nghĩ truyền thống và tái định nghĩa khái niệm “lãnh đạo”, khuyến khích nhân viên tiếp tục phát triển và nâng cao kỹ năng của họ. Chúng tôi đã bắt đầu khóa đào tạo với đội ngũ lãnh đạo của mình và sau đó là một chiến dịch kéo dài nhiều tháng để giúp nhân viên trau dồi thói quen học tập mới trong lĩnh vực này.
Thứ ba, cung cấp các sáng kiến hỗ trợ lãnh đạo nữ giới. Diễn đàn Lãnh đạo phụ nữ của 3M (WLF) tạo cơ hội phát triển cho nhà lãnh đạo ở tất cả các cấp nhằm thúc đẩy sự hòa nhập và tiến bộ với phụ nữ trên toàn cầu. Hiện chúng tôi có hơn 5.000 nhân viên tại 65 chi hội trên toàn cầu, bao gồm tất cả các quốc gia mà 3M hoạt động tại khu vực châu Á.
Thứ tư, hãy hỗ trợ nhân viên nam để họ hiểu rõ hơn về những khoảng cách cần phải xóa bỏ để đạt được bình đẳng giới trong môi trường làm việc, cũng như cách tốt hơn để họ có thể ủng hộ cho sự đa dạng, bình đẳng và hòa nhập tại công sở.
Tại 3M, chúng tôi tập trung vào các giá trị REAL là viết tắt của nhìn nhận (Reflect), cảm thông (Empathize), hành động (Act) and học hỏi (Learn). Chúng tôi khuyến khích nhân viên của mình nhìn nhận lại những trải nghiệm, quan điểm và những giả định trong bản năng, tác động của chúng đến người khác, cũng như lý do vì sao chúng xuất hiện.
Chúng tôi cũng khuyến khích nhân viên nam chủ động tìm hiểu về những thách thức đối với phụ nữ tại công sở, thông qua việc lắng nghe và trò chuyện với nữ giới. Từ đấy, nhân viên sẽ góp phần xây dựng văn hóa gần gũi, ủng hộ những người gặp khó khăn và tiếp tục con đường học tập của họ.
Thông qua dự án Men As Advocates, 3M kêu gọi tất cả mọi người thách thức các định kiến về giới và hướng tới tư duy lẫn hành động trung lập. Việc nam giới có thể hiểu và chủ trương ủng hộ nữ giới là vô cùng quan trọng trong công cuộc thúc đẩy bình đẳng giới.
Thêm vào đó, quá trình tuyển dụng tại các công ty cũng cần được xem xét và chuẩn hóa phù hợp nhằm đảm bảo tất cả mọi người đều có cơ hội như nhau. Tại Mỹ, 3M đang thiết kế lại quy trình phỏng vấn của mình để loại bỏ các yếu tố thiên vị và phân biệt có thể xảy ra, đồng thời đầu tư vào một hệ thống quản lý phỏng vấn mới tập trung vào tuyển dụng dựa trên kỹ năng.
3M cũng tài trợ cho các sáng kiến, nỗ lực giúp đẩy mạnh sự hiện diện của phụ nữ và trẻ em gái trong lĩnh vực khoa học. Năm 2021, cuộc thi giải đề "Thử thách truyền cảm hứng 3M" đã được phát động tại các quốc gia Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Việt Nam và Philippines. Các nhóm sinh viên đại học được trao cơ hội để ra mắt các ý tưởng sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ, bền vững và đổi mới. Các đội thi cũng nhận được sự hướng dẫn, cố vấn trực tiếp đến từ các chuyện gia khoa học tình nguyện của 3M.
Nhằm nuôi dưỡng và tạo ra một thế hệ những nhà lãnh đạo, nhà tư duy và người sáng tạo tiến bộ, đa dạng, tất cả các đội thi được yêu cầu phải có ít nhất một thí sinh nam và một thí sinh nữ. Sau 5 tháng, với 122 đội dự thi đến từ 6 quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, cuộc thi 3M Inspire Challenge đã kết thúc thành công tốt đẹp.
3M cũng đã tài trợ 30.000 USD cho dự án “STEMherVN” được tổ chức bởi Viện Quản lý và phát triển bền vững. Chương trình đã tuyển chọn và trao học bổng cho 21 nữ đại sứ STEM đến từ các trường trung học phổ thông và đại học trên địa bàn Hà Nội. Cùng với đó, 21 đại sứ sẽ tham gia STEMherVN Roadshow tại ít nhất hai trường trung học, lan tỏa tinh thần của chương trình đến hơn 2.000 học sinh và truyền cảm hứng cho họ theo đuổi việc học tập STEM cũng như phát triển sự nghiệp trong tương lai.
Bất bình đẳng giới là một vấn đề phức tạp với nhiều thách thức đan xen. Chỉ riêng việc đa dạng hóa nhân lực tại nơi làm việc hay hỗ trợ phát triển các sáng kiến lãnh đạo của phụ nữ là chưa đủ để xóa nhòa khoảng cách về giới. Chúng ta cần bóc tách các định kiến về giới và nỗ lực phá vỡ từng rào cản một thì xã hội mới có thể thật sự thay đổi để trở nên bình đẳng và cởi mở hơn.
