Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: 'Nợ của dự án Metro số 1 là có nhưng không quá nhiều'

Trả lời về việc đại sứ Nhật Bản mới đây gửi thư cho lãnh đạo TP. HCM bày tỏ quan ngại việc chậm giải ngân của dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tại buổi Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11, ông Mai Tiến Dũng Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho biết, dự án được thành phố phê duyệt năm 2007 với tổng mức đầu tư gần 17.388 tỷ đồng gồm vốn ODA, vốn đối ứng trong nước. 

Sau khi phê duyệt, TP. HCM đã mời tư vấn thẩm định độc lập, lấy ý kiến của nhà tài trợ ODA, các bộ, cơ quan và thủ tướng.

Năm 2011, thành phố phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 47.325 tỷ đồng. Theo nghị quyết của Quốc hội, tổng mức đầu tư đó đưa dự án vào nhóm đặc biệt quan trọng của quốc gia, phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền. Vì vậy, TP. HCM báo cáo Chính phủ và Thủ tướng đã giao Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cùng các đơn vị liên quan xem xét, giải quyết theo đề nghị của TP. HCM.

Theo ông Dũng: "Thư của đại sứ Nhật gửi cho TP. HCM và Thủ tướng nêu câu chuyện lo ngại nếu kéo dài thời gian thanh toán thì nhà thầu sẽ gặp khó khăn. Tuy nhiên, là số tiền 17.388 tỷ đồng đến nay đã giải ngân được 52% tổng mức đầu tư ban đầu. Như vậy, số nợ của nhà thầu như thư của Đại sứ là có nhưng không phải là quá nhiều".

Ngày 5/11, Bộ Giao thông đã báo cáo, xin ý kiến các bộ ngành liên quan về dự án, sau khi nhận được phản hồi, bộ sẽ thông báo với báo chí, ông Dũng cho hay.

Trước đó, trong thư gửi lãnh đạo TP. HCM vào cuối tháng 11, Đại sứ Nhật Bản đã phản ánh về việc thủ tục thanh toán cho các nhà thầu không có tiến triển và số tiền chậm thanh toán cho đơn vị thi công, tư vấn đã hơn 100 triệu USD. 

Áp lực lên các nhà thầu cũng đã đến mức giới hạn, nếu đến cuối tháng 12/2018 mà các vấn đề này không được giải quyết thì dự án sẽ buộc phải ngừng thi công.

Được biết, dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên khởi công từ tháng 8/2012. Dự án dài gần 20km đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức và huyện Dĩ An (Bình Dương), đây là một trong những công trình giao thông trọng điểm và quan trọng tại TP. HCM.

Theo báo cáo về vay vốn ODA của Bộ Kế hoạch và đầu tư, dự án đường sắt đô thị TP. HCM tuyến số 1 đã bị đội vốn từ 17.388 tỷ đồng khi phê duyệt lần đầu vào năm 2007 lên hơn 47.000 tỷ đồng. 

Dự án được triển khai bằng nguồn vốn vay ODA của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), chiếm 88,4% tổng mức đầu tư với hơn 209,1 triệu yên, tương đương 41.833,6 tỷ đồng. Đến nay, đại diện Chính phủ Việt Nam là Bộ Tài chính đã ký kết với nhà tài trợ 3 hiệp định vay với tổng số vốn đã ký kết là 155.364 triệu yên, tương đương 31.208 tỷ đồng.

Vốn từ ngân sách TP. HCM, chiếm 11,6% tổng mức đầu tư, khoảng 27.458 triệu yên, tương đương 5.491,6 tỷ đồng. 

Theo Bộ Kế hoạch và đầu tư, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án đó là tăng khối lượng xây dựng. 

Ngoài ra, Việt Nam chưa có các quy chuẩn, định mức, đơn giá áp dụng cho đường sắt đô thị nên việc xác định tổng mức đầu tư của dự án chủ yếu dựa trên suất đầu tư của các công trình tương tự đã và đang xây dựng tại châu Á nên không đạt được độ chính xác tin cậy dẫn tới phải điều chỉnh tổng mức đầu tư.