Dấu hiệu thách thức kinh tế thế giới năm 2025

2024 là một năm khó khăn và đầy thử thách đối với các hàng hóa chính của thế giới. Dầu thô Brent đạt đỉnh ở mức khoảng 90 USD một thùng trong quý II và kể từ đó, đã giảm xuống còn khoảng 75 USD một thùng.

Đồng – một thước đo khác về sức khỏe của nền kinh tế thế giới – đạt đỉnh ở mức chỉ dưới 11.000 USD một tấn trong quý II và đã giảm xuống mức 9.000 USD một tấn vào tháng 12.

Ở diễn biến ngược lại, vàng sẽ tiếp tục được hưởng lợi từ những bất ổn về kinh tế và địa chính trị, và tiếp tục đà tăng mạnh vào năm tới.

Sự biến động trong giá dầu thô Brent và giá đồng đều là dấu hiệu cho thấy bối cảnh ngày càng thách thức của nền kinh tế toàn cầu.

Sau những dấu hiệu tích cực ban đầu từ đợt kích thích kinh tế gần đây nhất, các nhà đầu tư đã thừa nhận rằng, quá trình phục hồi kinh tế của Trung Quốc vẫn còn nhiều thách thức.

Vẫn cần phải làm nhiều việc để tái cấu trúc khoản nợ khổng lồ trong lĩnh vực bất động sản ở nước này. Niềm tin của cả người tiêu dùng và nhà đầu tư vào Trung Quốc vẫn chưa phục hồi đáng kể và do đó, tăng trưởng chi tiêu bán lẻ vẫn yếu và nguồn cung tiền tiếp tục thu hẹp.

Sức ép gia tăng cho nền kinh tế đang suy yếu của Trung Quốc khi viễn cảnh đáng lo ngại về mức thuế quan thương mại thậm chí còn cao hơn vào năm tới từ chính quyền Trump 2.0.

Do đó, chúng tôi đã hạ dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc vào năm tới 0,3 điểm phần trăm, xuống còn 4,3%. Thực tế là Trung Quốc đang ngày càng khó đạt được mục tiêu tăng trưởng 5%.

Tại châu Âu, triển vọng tăng trưởng cũng ngày càng trở nên thách thức. Trong bối cảnh xung đột Nga – Ukraine, các nước trong Khu vực đồng tiền chung châu Âu hiện cần chi tiêu nhiều hơn để gia tăng sức mạnh quốc phòng chung của khối. 

Tình trạng nợ cao hơn này xảy ra vào thời điểm tăng trưởng của cả Đức và Pháp, vốn là hai cường quốc công nghiệp của Khu vực đồng tiền chung châu Âu, hiện đang ở gần mức suy thoái. Cụ thể, xếp hạng tín nhiệm của Pháp đã bị hạ gần đây do khủng hoảng chính trị và ngân sách ngày càng đi xuống.

Do đó, không có gì ngạc nhiên khi Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã tích cực cắt giảm lãi suất, giảm lãi suất tái cấp vốn từ 4,5% vào đầu năm nay xuống còn 3,15% vào tháng 12. 

Năm 2025 có thể sẽ là năm thách thức đối với cả Pháp và Đức. Đặc biệt, cuộc bầu cử liên bang của Đức vào tháng 2 tới có khả năng gây thêm bất ổn cho nền kinh tế.

Thêm gánh nặng từ thuế quan thương mại

Đối với dầu thô Brent, mối tương quan trong quá khứ giữa các nhà sản xuất năng lượng chính hiện đã bị đảo ngược. Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đang thấy ngày càng khó khăn trong việc ổn định giá dầu thô và duy trì thị phần. Nguyên nhân là do họ ngày càng nhường thị phần và quyền định giá cho Hoa Kỳ. 

Với sản lượng khoảng 13,5 triệu thùng mỗi ngày, Hoa Kỳ hiện là nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới. Sản lượng năng lượng của Hoa Kỳ đã tăng vọt trong thập kỷ qua dưới sự mở rộng ban đầu từ chính quyền Trump đầu tiên và sự mở rộng tiếp theo dưới thời chính quyền Biden.

Ngược lại, trước áp lực phải duy trì việc cắt giảm sản lượng, sản lượng dầu thô của Ả Rập Xê Út hiện thấp hơn nhiều, chỉ còn 9 triệu thùng mỗi ngày. Tóm lại, Hoa Kỳ hiện sản xuất dầu thô nhiều hơn khoảng 50% mỗi ngày so với Ả Rập Xê Út.

Với sự tăng trưởng chậm lại từ cả Trung Quốc và Khu vực đồng tiền chung châu Âu, triển vọng nhu cầu năng lượng toàn cầu đã liên tục bị OPEC hạ xuống. Do đó, mối đe dọa về tình trạng cung vượt cầu khiến giá dầu thô Brent tiếp tục giảm.

Chúng ta đã thấy một năm đầy thách thức đối với dầu thô Brent quanh mức hiện tại là 70 – 75 đô la Mỹ/thùng. Ngoài ra, chúng ta không thể loại trừ nguy cơ dầu thô Brent giảm xuống dưới 70 USD nếu chính quyền Trump 2.0 tăng đáng kể thuế quan đối với Trung Quốc và toàn cầu vào năm 2025.

Đối với giá đồng, mặt hàng này đã chứng minh cho tên gọi mà nó được đặt cho là "Bác sĩ Đồng" – ám chỉ khả năng sử dụng giá hàng hóa để dự đoán sức khỏe của nền kinh tế.

Với giá cả đang vật lộn chỉ dưới 9.000 USD/tấn vào cuối năm nay, "Bác sĩ Đồng" đang báo hiệu tình hình sức khỏe của nền kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục suy yếu hơn nữa vào năm 2025.

Đặc biệt, giá đồng phản ứng rất mạnh với nỗi lo về sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc. 

Với hoạt động công nghiệp của Trung Quốc vẫn chưa tăng lên đáng kể, lượng đồng dự trữ trên các sàn giao dịch lớn trên toàn thế giới đã tăng lên. Nhu cầu tức thời cho mặt hàng này cũng cho thấy dấu hiệu yếu đi. 

Do đó, chúng tôi đưa ra triển vọng tiêu cực đối với đồng và nhận định giá đồng sẽ trượt xuống còn 7.500 USD một tấn vào cuối năm sau.

Giá dầu thô Brent và đồng có thể tăng trong trung hạn đến dài hạn

Điều quan trọng cần lưu ý là trong khi triển vọng ngắn hạn cho cả dầu thô Brent và đồng đều rõ ràng là tiêu cực, thì triển vọng trung hạn đến dài hạn có thể hoàn toàn khác.

Đối với dầu thô Brent, đường cong tương lai chủ yếu là bằng phẳng và dường như không có nhiều rủi ro bị đội giá cao. Điều này bất chấp các cuộc xung đột đang diễn ra và rủi ro địa chính trị trên khắp Trung Đông. Bất kỳ sự leo thang nào trong khu vực đều có thể làm giảm nguồn cung dầu thô và đẩy giá lên cao.

Đối với đồng, người ta thừa nhận rằng, trong trung hạn, có nguy cơ thiếu hụt nguồn cung ngày càng tăng. Nguồn cung thấp hơn từ các mỏ đồng cũ sẽ không bắt kịp với nhu cầu tăng từ quá trình chuyển đổi xanh và việc áp dụng xe điện ngày càng tăng trên toàn cầu.

Do đó, những người chấp nhận giá và người tiêu dùng cả dầu thô Brent và đồng có thể tận dụng mức giá hiện tại thấp hơn để thực hiện phòng vệ giá cho nhu cầu trong tương lai của họ.

Vàng tiếp tục tăng giá nhờ nhu cầu trú ẩn an toàn

Có một loại hàng hóa đang được hưởng lợi mạnh mẽ từ những bất ổn về kinh tế và địa chính trị. Vàng đã có một năm tăng trưởng rất mạnh mẽ trong năm nay, tăng khoảng một phần ba từ 2.000 USD một ounce vào tháng 1 lên mức hiện tại là khoảng 2.600 USD một ounce. 

Về dài hạn, các động lực tích cực vẫn còn nguyên vẹn – bao gồm việc phân bổ vàng liên tục của các thị trường mới nổi và ngân hàng trung ương châu Á, cũng như nhu cầu vàng vật chất và đồ trang sức mạnh mẽ từ khu vực bán lẻ.

Có một điểm chung xuyên suốt trong nhu cầu gia tăng từ các ngân hàng trung ương và khu vực bán lẻ. Cả hai đều được thúc đẩy bởi nhu cầu đa dạng hóa để tránh xa những lo ngại và bất ổn địa chính trị gia tăng xung quanh đồng đô la Mỹ, trước các chính sách thương mại và tài khóa gây gián đoạn từ nhiệm kỳ thứ hai của Trump.

Chúng tôi vẫn giữ quan điểm tích cực của mình đối với vàng vì nhu cầu trú ẩn an toàn dài hạn có khả năng sẽ vẫn mạnh trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và kinh tế tiếp tục gia tăng từ nhiệm kỳ Trump 2.0. 

Chúng tôi dự báo giá vàng sẽ tăng thêm nữa lên mức 3.000 USD một ounce vào cuối năm sau. Sức mạnh tức thời của đồng đô la Mỹ có thể dẫn đến xu hướng tích lũy trong ngắn hạn đối với vàng trước khi tiếp tục đà tăng trong năm 2025.

Năm tới sẽ mang đến những diễn biến khác nhau cho dầu thô Brent, đồng và vàng.

Cả dầu thô Brent và đồng có khả năng sẽ bị đè nặng bởi triển vọng tăng trưởng kinh tế xấu đi của Trung Quốc và châu Âu. Mối lo ngại về những gián đoạn do mức thuế quan thương mại cao hơn dưới thời chính quyền Trump 2.0 cũng sẽ là tiêu cực đối với hai mặt hàng này. Điều này bất chấp triển vọng chung khá tích cực đối với nền kinh tế Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, vàng có khả năng sẽ được hưởng lợi từ sự bất ổn và tiếp tục đà tăng mạnh trong suốt năm 2025.

*Bài viết thể hiện quan điểm của ông Heng Koon How, Trưởng bộ phận Chiến lược thị trường, Khối Nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB Singapore