Diễn đàn quản trị
Để thành viên độc lập HĐQT thực hiện tốt vai trò giám sát
Giám sát là một trong những vai trò quan trọng mà thành viên độc lập HĐQT cần phải thực hiện tốt để đảm bảo hài hòa, cân bằng lợi ích các bên trong công ty, đảm bảo các quyết định công bằng của HĐQT, bảo vệ quyền và lợi ích của tất cả cổ đông.

Thành viên độc lập HĐQT là vị trí bắt buộc đối với công ty niêm yết và các công ty cổ phần được tổ chức theo mô hình quản lý đơn lớp, với tỷ lệ dao động từ 1/5 đến 1/3 tuỳ vào tổng số thành viên HĐQT.
Bộ 5 tiêu chí về tính độc lập của thành viên độc lập HĐQT được đặt ra trong Luật Doanh nghiệp 2020 đã đảm bảo hoạt động khách quan và không thiên vị của họ, thông qua việc hạn chế và ngăn chặn các tác động phát sinh từ quan hệ nhân thân cũng như quan hệ sở hữu.
Ông Đặng Thế Đức, Tổng thư ký của Hội Thành viên Độc lập Hội đồng Quản trị Doanh nghiệp Việt Nam (VNIDA) nhấn mạnh, điều này sẽ tạo một đối trọng đủ lớn để có thể hài hòa, cân bằng lợi ích các bên trong công ty, đảm bảo các quyết định công bằng của HĐQT, bảo vệ quyền và lợi ích của tất cả cổ đông.
Đồng thời, hoạt động hiệu quả của các thành viên độc lập HĐQT sẽ giúp nâng cao sự công khai, minh bạch trong hoạt động của công ty, tạo ra niềm tin và sự yên tâm đối với các nhà đầu tư, từ đó thu hút thêm các nhà đầu tư mới.
Để đạt được điều đó, giám sát là một trong những vai trò quan trọng mà thành viên độc lập HĐQT cần phải thực hiện tốt. Vai trò này có thể được thực hiện thông qua uỷ ban kiểm toán trực thuộc HĐQT với tối thiểu hai thành viên.
Việc giám sát của các thành viên độc lập tập trung vào: báo cáo tài chính và công bố chính thức liên quan đến kết quả tài chính của công ty; hệ thống kiểm soát nội bộ và quản lý rủi ro; giao dịch với người có liên quan; bộ phận kiểm toán nội bộ của công ty; tính độc lập, khách quan của công ty kiểm toán độc lập và tính hiệu quả của quá trình kiểm toán; và các vấn đề tuân thủ đối với quy định pháp luật, yêu cầu của cơ quan quản lý và quy định nội bộ khác của công ty.
Trong đó, giám sát việc giao dịch với người có liên quan đặc biệt quan trọng, được thực hiện thường xuyên, liên tục và báo cáo tại đại hội đồng cổ đông thường niên. Thành viên độc lập HĐQT còn có thể phần nào hạn chế/kiểm soát các giao dịch với người có liên quan thông qua vai trò phê duyệt các giao dịch với người có liên quan, mặc dù vai trò này có những hạn chế nhất định liên quan đến việc biểu quyết phải theo nguyên tắc đa số.
Khi phát hiện sai phạm của HĐQT
Để bảo vệ quyền lợi cho các cổ đông, với tư cách là thành viên của HĐQT, thành viên độc lập HĐQT có thể ngăn chặn, hạn chế các vi phạm của HĐQT bằng cách bỏ phiếu chống lại các quyết định, nghị quyết sai trái, có khả năng gây thiệt hại cho công ty của HĐQT.
Trường hợp nghị quyết, quyết định của HĐQT vẫn được thông qua, thành viên độc lập có thể thông qua hoạt động của uỷ ban kiểm toán để thực hiện hoạt động giám sát cũng như lập báo cáo, đánh giá về hoạt động của HĐQT để báo cáo lên cuộc họp đại hội đồng cổ đông. Bên cạnh đó, thành viên độc lập HĐQT trong công ty niêm yết có thể thông qua hoạt động của uỷ ban kiểm toán để phối hợp và đề xuất ban kiểm sát thực hiện kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của HĐQT.
Đối với các vi phạm của từng thành viên HĐQT, (tổng) giám đốc, và những người điều hành khác của doanh nghiệp, thành viên độc lập HĐQT cũng có thể thông qua uỷ ban kiểm toán để thực hiện giám sát các hoạt động của những người này. Đồng thời, đề xuất ban kiểm sát thực hiện kiểm tra, giám sát và yêu cầu các cá nhân có hành vi vi phạm phải chấm dứt ngay hành vi vi phạm và có giải pháp khắc phục hậu quả.
Ông Đức lưu ý, chỉ có người đại diện theo pháp luật của công ty hoặc người được ủy quyền công bố thông tin mới được thực hiện công bố thông tin của công ty ra bên ngoài. Do đó, các thành viên HĐQT, kể cả thành viên độc lập HĐQT không thể thực hiện công bố thông tin của công ty ra bên ngoài trừ khi họ là người đại diện theo pháp luật của công ty hoặc là người được ủy quyền công bố thông tin.
Ngay cả khi họ là người đại diện theo pháp luật của công ty hoặc được ủy quyền công bố thông tin, nhưng nếu việc thực hiện công bố thông tin vượt quá phạm vi luật định hoặc tổ chức công bố thông tin không đúng theo phương thức luật định thì việc công bố đó cũng có thể được xem là chưa làm tròn nghĩa vụ ủy thác/nghĩa vụ bảo mật thông tin.
Do đó, việc công bố thông tin ra các phương tiện đại chúng, chẳng hạn như tự ý phát ngôn hay tổ chức họp báo, không được phép không phải là cách hợp pháp để các thành viên độc lập HĐQT có thể sử dụng để chống đối, hạn chế các vi phạm của HĐQT hay của các người quản lý khác trong công ty.
Việc công bố các thông tin tiêu cực trong công ty ra ngoài sẽ không chỉ gây tổn hại đến danh tiếng của công ty, mà còn gây ra những tổn thất về kinh tế cho công ty. Ngoài ra, việc để lộ các thông tin nội bộ của công ty ra bên ngoài cũng tạo ra điều kiện cho các thế lực bên ngoài có cơ hội cạnh tranh hoặc thậm chí là thôn tính công ty. Việc tiết lộ các thông tin tiêu cực của công ty ra ngoài còn làm thiệt hại cho cổ đông, chẳng hạn như làm giảm giá cổ phiếu, gây ra hoang mang cho các nhà đầu tư, xáo động trên thị trường chứng khoán.
Bổ nhiệm và bãi nhiệm thành viên độc lập HĐQT
Ở chiều ngược lại, để nâng cao chất lượng hoạt động, tính hiệu quả của thành viên độc lập HĐQT thì bên cạnh việc cải thiện chất lượng trong công tác để cử và bổ nhiệm, việc giữ cho họ yên vị, không bị miễn nhiệm, bãi nhiệm một cách tùy tiện hay do kết quả của sự chi phối của các cổ đông kiểm soát cũng cần được chú trọng.
Việc đề cử, bổ nhiệm hay bãi nhiệm thành viên độc lập HĐQT trước hết phải dựa trên năng lực và hiệu quả hoạt động của họ. Cần tuyệt đối hạn chế trường hợp thành viên độc lập HĐQT thực hiện đúng trách nhiệm, bảo vệ lợi ích chung của công ty một cách vô tư, khách quan nhưng vì không bảo vệ cho lợi ích nhóm của các cổ đông kiểm soát mà bị các cổ đông kiểm soát bãi nhiệm.
Ông Đức cho rằng, về lâu dài, việc bỏ phiếu hai lớp để bầu hay miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên độc lập HĐQT nên được áp dụng. Cụ thể, việc bầu hay miễn nhiệm, bãi nhiệm các thành viên độc lập HĐQT phải được thực hiện thông qua cơ chế bỏ phiếu hai lần. Cụ thể là một lần bỏ phiếu của tất cả cổ đông và một lần bỏ phiếu của chỉ các cổ đông thiểu số.
Bên cạnh đó, cần có các thủ tục chính thức và minh bạch cho việc đề cử, bổ nhiệm, tái bổ nhiệm và bãi nhiệm thành viên độc lập HĐQT đối với các công ty niêm yết. Các điều khoản tham chiếu chuẩn cho việc bầu cử cũng như miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên độc lập HĐQT nên được xây dựng và áp dụng.
Nhiều doanh nghiệp vẫn mơ hồ về thành viên độc lập HĐQT
TopCV Việt Nam - Đi tìm cách làm mới trong ứng dụng công nghệ quản trị nhân sự
Gây ấn tượng với công cụ viết CV trực tuyến, tới nền tảng tuyển dụng hàng đầu Việt Nam sau nhiều nỗ lực, CTCP TopCV Việt Nam (TopCV Việt Nam) và CEO Trần Trung Hiếu vẫn tiếp tục hành trình trong lĩnh vực nhân sự, tiên phong xây dựng hệ sinh thái HR Tech - công nghệ ứng dụng trong quản trị nhân sự.
Nâng cao năng lực và văn hóa của hội đồng quản trị công ty
Vượt lên trên sự tuân thủ, quản trị công ty đang được coi là một trong ba thành tố quan trọng làm nên sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, là một thước đo năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Bàn về hội đồng quản trị tương lai
Ngày 7/12/2022, Hội Thành viên độc lập HĐQT doanh nghiệp Việt Nam (VNIDA) sẽ tổ chức hội nghị cấp cao các thành viên HĐQT Việt Nam.
Những rào cản kìm hãm hoạt động của thành viên độc lập HĐQT
Thực tế hiện nay cho thấy, vì nhiều lý do chủ quan cũng như khách quan, thị trường đang thiếu trầm trọng người hành nghề thành viên độc lập HĐQT, đồng thời, các thành viên độc lập HĐQT cũng chưa thực sự thể hiện được vai trò của mình.
Thành lập hội thành viên độc lập hội đồng quản trị
Ông Nguyễn Sinh Dũng Thắng được bầu làm Chủ tịch Hội Thành viên độc lập Hội đồng quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VNIDA).
Từ sự vụ C.P. Việt Nam: Lỗ hổng quản trị nguy hiểm khi phớt lờ tiếng nói nội bộ
Sự việc của C.P. Việt Nam là hồi chuông cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp về hệ thống quản trị minh bạch và hiệu quả.
Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?
Những tổ chức có văn hóa quản trị rủi ro mạnh mẽ sẽ vượt trội hơn hẳn các đối thủ cạnh tranh về lâu dài trong việc điều hướng các cú sốc.
Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs
ESG không còn là cuộc chơi riêng của các tập đoàn lớn. Cú nhảy ESG chính là sự kiện giúp SMEs Việt chủ động tiếp cận ESG một cách linh hoạt.
Chất lượng quản trị doanh nghiệp trong cuộc đua hút vốn
Nâng cao chất lượng quản trị là yếu tố then chốt, quyết định việc doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn dài hạn trên thị trường chứng khoán.
Hóa giải khủng hoảng truyền thông với doanh nghiệp thực phẩm
Khủng hoảng truyền thông với các doanh nghiệp thực phẩm đang ngày càng dữ dội và khó kiểm soát trong thời đại mạng xã hội lên ngôi.
'Lối thoát' sau nhiều năm mắc kẹt của CTX Holdings
Bán đi dự án "vàng" tại Cầu Giấy, CTX Holdings dự kiến ghi nhận kết quả kinh doanh cao nhất kể từ khi thành lập, đồng thời có nguồn lực để bước vào chu kỳ mới.
Từ sự vụ C.P. Việt Nam: Lỗ hổng quản trị nguy hiểm khi phớt lờ tiếng nói nội bộ
Sự việc của C.P. Việt Nam là hồi chuông cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp về hệ thống quản trị minh bạch và hiệu quả.
Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX
Với Tổng giám đốc BITEX Trần Thanh Thảo, muốn đất nước phát triển mạnh mẽ thì không có con đường nào bền vững hơn đầu tư vào giáo dục.
Vì sao InterContinental chọn Vịnh Hạ Long – viên ngọc mới của châu Á
InterContinental Halong Bay, khu nghỉ dưỡng hạng sang mới nhất thuộc thương hiệu khách sạn cao cấp hàng đầu thế giới, đang được kỳ vọng sẽ thiết lập chuẩn mực mới cho du lịch nghỉ dưỡng miền Bắc. Nhưng điều gì khiến một thương hiệu toàn cầu như InterContinental lựa chọn Hạ Long?
Tổng thống Cộng hòa Litva đến Hà Nội trên chuyên cơ Vietjet
Tổng thống nước Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và phu nhân tới Hà Nội tối 11/6 trên chuyến bay chuyên cơ Vietjet, bắt đầu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 11 - 12/6.
Hải An: Đô thị dẫn dắt dòng dân cư chiến lược Hải Phòng
Giữ vai trò cửa ngõ Hải Phòng, là vùng phát triển sôi động với thế mạnh công nghiệp – thương mại – logistics, Hải An đang vươn mình mạnh mẽ, thu hút chuyên gia quốc tế, lao động chất lượng cao và giới đầu tư nhạy bén nhờ nhiều động lực tăng trưởng.
Thaco Trailers phát triển đa dạng sản phẩm, mở rộng phân phối toàn quốc
Nhằm mang đến giải pháp vận tải toàn diện cho doanh nghiệp Việt, Công ty Sản xuất sơ mi rơ moóc và cấu kiện nặng Thaco Industries (Thaco Trailers) đẩy mạnh sản xuất, cung ứng sản phẩm chất lượng cao, cấu hình đa dạng và phát triển mạng lưới phân phối trên toàn quốc.