Doanh nghiệp sẵn sàng bỏ vài nghìn tỷ xây khu nghỉ dưỡng nhưng lại ít đầu tư cho nhân sự

Tổng giám đốc một khách sạn lớn tại Hà Nội từng chia sẻ với TheLEADER rằng ông đã  đến một khu nghỉ dưỡng và không có suy nghĩ sẽ quay lại lần hai do quá bức xúc và không hài lòng với chất lượng dịch vụ tại đó.

Theo ông ước tính, chủ đầu tư dự án này đã phải bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để xây dựng khu nghỉ dưỡng nhưng dich vụ lại vô cùng tồi tệ do không đầu tư vào yếu tố con người.

Trong khi đó, theo ông, con người, chất lượng dịch vụ mới là yếu tố quan trọng nhất để hấp dẫn du khách, khiến du khách quay trở lại. Nếu muốn có một khu nghỉ dưỡng hoạt động tốt, bài toán con người cần được giải quyết một cách tối ưu nhất. Ngược lại, dự án đó sẽ có hiệu quả đầu tư kém, khó có thể mang lại được lợi nhuận.

Ông Nguyễn Trần Nam, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cũng chia sẻ rằng, ông có rất nhiều các chuyến đi công tác, làm việc và lưu trú tại các khu nghỉ dưỡng, khách sạn lớn trên cả nước. Đi đâu ông cũng thấy đội ngũ nhân viên phục vụ, lễ tân ở các điểm đến này rất thân thiện, hiếu khách. Tuy nhiên, trình độ chuyên môn, kỹ năng của những nhân viên này chưa chuyên nghiệp.

"Trên bàn tiệc thậm chí có cả thứ trưởng, bộ trưởng nhưng nhân viên vẫn bày các đĩa thức ăn lộn xộn. Nhân lực phục vụ tại các khách sạn còn thiếu, hoặc ngay khi đủ số lượng cũng không đáp ứng được về chất lượng khiến công tác phục vụ rất yếu, gây những ấn lượng không tốt cho khách hàng", ông Nam nói và nhấn mạnh rằng đây chính là hạn chế rất lớn của Việt Nam trong việc hấp dẫn khách du lịch.

Lý giải nguyên nhân dẫn đến sự yếu kém của đội ngũ nhân sự phục vụ du lịch, nhiều chuyên gia cho rằng, hầu hết các khu nghỉ dưỡng, khách sạn, các chủ đầu tư có thể sẵn sàng bỏ ra vài trăm tỷ để xây dựng bất động sản, phòng lưu trú song vấn đề dịch vụ và con người lại chưa thực sự đầu tư một cách thoả đáng. Hiếm có khu du lịch nào chịu bỏ ra một số tiền lớn để đào tạo cho nhân lực.

Trong khi đó, quay trở lại với sự phát triển của du lịch, điều quan trọng nhất không phải là phát triển bất động sản mà là bán "cảm xúc" cho khách hàng, trong đó có một phần không nhỏ đến từ chất lượng dịch vụ. Một khu nghỉ dưỡng đẹp nhưng dịch vụ kém rất khó để du khách quay trở lại lần thứ hai.

Theo ông Thân Thành Vũ, Phó Chủ tịch Hội Bất động sản Du lịch Việt Nam, thống kê của Tổng cục Du lịch cho rằng lượng khách quốc tế quay trở lại Việt Nam là hơn 30%, song con số thực tế chỉ khoảng 6%, tức 100 người đến Việt Nam chỉ 6 người quay trở lại. Trong khi đó, con số này tại Thái Lan là 30%.

Như vậy có nghĩa, Việt Nam vẫn tăng trưởng du lịch nhưng lúc nào cũng thua người Thái. Bởi họ vừa có khách mới, vừa có khách quay lại, còn tại Việt Nam, lượng khách quay lại quá ít, khách mới không bù kịp.

Ông Vũ cho rằng, một trong những lý do khiến khách du lịch không quay trở lại Việt Nam là do chất lượng dịch vụ kém. Trên địa bàn cả nước hiện chỉ đếm trên đầu ngón tay những trường đại học, cao đẳng có đào tạo ngành du lịch, mỗi trường một năm chỉ cung cấp ra thị trường từ hàng chục đến vài trăm sinh viên là nhiều. 

Trong khi đó, một khách sạn, khu nghỉ dưỡng tiêu chuẩn 5 sao đòi hỏi tổng số nhân viên phục vụ từ buồng phòng, bếp, lễ tân phải đạt số lượng từ 1,5 - 2 người/phòng, chia ca làm việc. Như vậy, với một khu nghỉ dưỡng 500 phòng, số lượng nhân sự cần thiết là rất lớn, lên tới hơn một nghìn người. Để đáp ứng được số lượng nhân sự này là không hề đơn giản. 

Mặt khác, hầu hết các trường đào tạo hiện nay đều dạy sinh viên theo kiểu "học bơi trên cạn" không có các liên kết với các cơ sở thực tế. Do đó, phần lớn các sinh viên ra trường đều không đáp ứng được nhu cầu chất lượng của các doanh nghiệp, buộc các doanh nghiệp phải đào tạo lại.

Cũng theo ông Vũ, một nguyên nhân nữa khiến thiếu nhân sự cho bất động sản du lịch là do số lượng các khách sạn, khu nghỉ dưỡng được xây dựng lên rất nhiều trong thời gian gần đây, kéo theo đó là nhu cầu về nhân sự rất lớn.

Đơn cử như Novaland, với ba thương hiệu bất động sản nghỉ dưỡng NovaHills, NovaBeach và NovaWorld. Từ nay đến năm 2023, Novaland sẽ phát triển hơn 10.000 phòng khách sạn. Nếu tính cả các mảng như vui chơi giải trí, sân golf, vườn thú, công viên hay các nhân sự tài chính, quản trị nhân sự, thiết kế thì doanh nghiệp cần một nguồn nhân sự rất lớn.

Ngay trong năm nay, tập đoàn này dự kiến đưa khoảng 2.400 sản phẩm bất động sản nghỉ dưỡng ra thị trường tại nhiều thành phố có tiềm năng du lịch lớn trên cả nước. Theo lãnh đạo tập đoàn này tiết lộ, ước tính đến 2023 Novaland cần tới 40.000 nhân sự trải dài hầu hết hết các hoạt động của nền kinh tế. Novaland cần nguồn nhân lực chất lượng cao và tâm huyết cùng đồng hành trong thời gian tới.

Trong khi đó, lực lượng lao động trong ngành du lịch nghỉ dưỡng của Việt Nam đang mất cân đối khi lượng du khách đổ nhiều các điểm du lịch trong thời gian ngắn nhưng nguồn nhân lực không theo kịp. Cả ngành dịch vụ du lịch của Việt Nam mới chỉ đáp ứng được 60% nhu cầu, chưa nói đến chất lượng.

Doanh nghiệp cần "tự lo cho mình"

Tại "Diễn đàn Bất động sản du lịch 2019: Triển vọng thị trường và thách thức nguồn nhân lực" do TheLEADER tổ chức, ông Kai Marcus Schroter, Tổng giám đốc Hospitality Tourism Management (HTM) cho rằng, cung cấp nhân sự cho các dự án nghỉ dưỡng luôn là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp bất động sản.

Để làm được điều này, doanh nghiệp phải có kinh nghiệm trên thị trường và có mạng lưới rộng khắp. Đơn cử như tại HTM, doanh nghiệp đã vươn ra và chạm đến các trường đại học, chuyên ngành và các đối tác thường xuyên trong 22 năm qua.

Ví dụ, khi mở một khu nghỉ dưỡng 4 sao với 250 phòng tại Phú Quốc, HTM phải có ngay hệ thống để cung cấp nhân sự, từ những vị trí nhân viên tới quản trị. Với một số địa điểm khó hơn mà HTM không thể tìm đủ số lượng nhân sự cần thiết, doanh nghiệp này sẽ phải tìm kiếm từ các đối thủ cạnh tranh hoặc phải tìm đến các tỉnh thành khác để tuyển dụng, đào tạo.

Theo ông Kai, nhìn chung, tình trạng thiếu hụt về nhân sự trong ngành bất động sản du lịch vẫn sẽ tiếp tục. Để đáp ứng nhân sự cho 10 -15 năm nữa, Việt Nam phải đầu tư những bước đầu tiên là giáo dục đào tạo và cần có sự hỗ trợ của Chính phủ.

Tuy nhiên, việc đào tạo nhân sự trong lĩnh vực du lịch khách sạn không phải là công việc chỉ “ngày một ngày hai” là xong mà cần những cấp độ và trải nghiệm nhất định trong nghề phục vụ con người, con đường phía trước còn rất nhiều khó khăn, Tổng giám đốc HTM nhận định.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Trần Nam cũng cho rằng, số lượng nhân sự hạn chế cùng với  trình độ, kỹ năng của các nhân viên khá yếu tại nhiều khách sạn, khu nghỉ dưỡng hiện nay đang là bài toán khó, cần giải quyết cấp bách của doanh nghiệp.

"Công tác đào tạo nhân sự trong ngành du lịch hiện nay đã không đi trước một bước so với sự phát triển của thị trường bất động sản nghỉ dưỡng lại còn không theo kịp thị trường", ông Nam nhận định.

Đưa ra giải pháp cho nguồn nhân lực trong lĩnh vực bất động sản du lịch trong thời gian tới, theo vị chuyên gia này, các doanh nghiệp không nên đợi nhà nước nữa, đợi nhà nước rất lâu. Các doanh nghiệp cần tự lo cho mình, liên doanh liên kết với các cơ sở đào tạo, từng bước kết hợp giữa đào tạo lâu dài với đào tạo ngắn hạn của doanh nghiệp để năng cao chất lượng nhân sự",

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thạc Thắng Giám đốc Công ty nhân sự First Alliances chi nhánh Hà Nôi cũng nhận định, đối với lao động phổ thông, các chủ đầu tư nên liên kết với các trường đào tạo để đưa ra các tiêu chuẩn thực tế và cam kết tiếp nhận đầu ra; hoặc thuê giáo viên của các trường đến khách sạn để giảng dạy cho nhân viên tùy theo chi phí của doanh nghiệp.

Đơn cử như vừa qua, Novaland đã ký kết với Đại học Hoa Sen để chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực cho mình khi doanh nghiệp này có sản phẩm nghỉ dưỡng ra thị trường.

Bên cạnh đó, mỗi doanh doanh nghiệp cũng nên có có bộ phận đào tạo riêng. Doanh nghiệp có thể sử dụng những nhân sự nội bộ có kinh nghiệm cao hoặc thuê các công ty tư vấn quản lý, tìm các khóa học nước ngoài để đào tạo nhân viên, nhằm giúp nhân sự phát triển nhanh và chuyên nghiệp hơn, ông Thắng chia sẻ.