IMF khuyến cáo Việt Nam giám sát chặt rủi ro tỷ giá và lạm phát

Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được dự báo sẽ chậm lại và chỉ đạt 6,5% trong năm nay và tiếp tục giảm tốc vào năm 2026 do tác động trọn năm từ các mức thuế quan mới của Mỹ, và việc chấm dứt phần lớn các biện pháp kích thích tài khoá mang tính một lần của chính phủ trong năm.

Đánh giá này được Ban giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đưa ra trong thông cáo phát đi ngày 18/9.

Con số dự báo tăng trưởng GDP trong cập nhật mới nhất của IMF cao hơn mức 5,4% được đưa ra trước đó trong kết luận của đoàn cán bộ trong đợt tham vấn hồi giữa năm nay.

Theo IMF, các rủi ro tiêu cực với Việt Nam đang ở mức cao. Trong trường hợp căng thẳng thương mại toàn cầu tiếp tục leo thang hoặc điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt, xuất khẩu và đầu tư có thể bị suy yếu hơn nữa.

Ở trong nước, tình trạng căng thẳng tài chính có thể tái diễn do điều kiện tài chính thắt chặt và mức độ vay nợ cao của khu vực doanh nghiệp.

Ở chiều hướng tích cực, việc triển khai thành công các dự án hạ tầng và cải cách cơ cấu có thể thúc đẩy đáng kể tăng trưởng trong trung hạn. Nếu căng thẳng thương mại toàn cầu hạ nhiệt, triển vọng kinh tế sẽ được cải thiện.

Khuyến nghị chính sách

Các giám đốc điều hành của IMF nhìn chung thống nhất rằng, Việt Nam cần tiếp tục duy trì sự linh hoạt trong phối hợp điều hành chính sách để ứng phó với môi trường kinh tế không chắc chắn và thay đổi nhanh chóng.

Với dư địa tài khoá hiện có, chính sách tài khoá có thể gánh vác vai trò chủ đạo trong việc hỗ trợ hoạt động kinh tế một cách thận trọng, đặc biệt trong trường hợp cần có biện pháp hỗ trợ tạm thời và có mục tiêu.

Với chính sách tiền tệ, dư địa nới lỏng là rất hạn chế. Do vậy, Việt Nam cần theo dõi chặt chẽ các rủi ro tỷ giá và lạm phát trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế và tín dụng vẫn ở mức cao.

IMF cũng nhấn mạnh rằng, tỷ giá linh hoạt hơn là yếu tố quan trọng để tạo thuận lợi cho việc điều chỉnh trước các cú sốc từ bên ngoài, lưu ý đến những lợi ích của việc đẩy nhanh hiện đại hoá khuôn khổ chính sách tiền tệ nhằm quản lý rủi ro hiệu quả hơn.

Việc củng cố khuôn khổ tài khoá trung hạn có ý nghĩa then chốt để thu hoạch được những lợi ích tăng trưởng từ kế hoạch đầu tư công quy mô lớn, đồng thời đảm bảo tính bền vững của nợ công. 

Theo khuyến nghị, Việt Nam cần thiết phải nâng cấp quản lý đầu tư công, tăng cường huy động thu ngân sách, nâng cao tính minh bạch tài khoá và quản lý rủi ro tốt hơn, bao gồm cả những rủi ro từ các dự án đối tác công – tư.

IMF nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường khả năng chống chịu của khu vực tài chính trước các cú sốc, trong đó, ưu tiên hàng đầu là củng cố các bộ đệm thanh khoản và vốn, cải thiện bộ công cụ an toàn vĩ mô.

Họ cũng kêu gọi tiếp tục nâng cấp khuôn khổ pháp lý về phá sản, chuẩn bị sẵn sàng đối phó và xử lý khủng hoảng, tăng cường khuôn khổ phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, cũng như thúc đẩy hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tài sản mã hoá.

Phía IMF hoan nghênh chương trình cải cách toàn diện của các cơ quan chức năng, đồng thời nhấn mạnh rằng, công tác triển khai sẽ là yếu tố then chốt quyết định thành công. Cùng với đó, kêu gọi thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao năng suất, bao gồm cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thị trường vốn và thị trường lao động. 

Việt Nam được khuyến nghị cần tiếp tục nỗ lực thúc đẩy cầu trong nước và giảm sự mất cân đối đến từ môi trường bên ngoài, bao gồm việc đầu tư nâng cấp hạ tầng trọng yếu và củng cố mạng lưới an sinh xã hội, đồng thời thúc đẩy đa dạng hoá thương mại hơn nữa. 

Một số ý kiến cho rằng cần tập trung nhiều hơn vào việc thảo luận tác động của phối hợp chính sách đến các mất cân đối bên ngoài của Việt Nam và các biện pháp chính sách cần thiết. 

Ban giám đốc IMF hoan nghênh động lực cải cách thể chế lớn nhằm tăng cường hiệu quả, hiệu lực của bộ máy chính phủ, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục cải thiện quản trị kinh tế và khắc phục những khoảng trống dữ liệu, bao gồm dữ liệu về khu vực đối ngoại.