Khi rác nhập ngoại nhiều gấp 4 lần rác nội cho ngành tái chế
Phạm Sơn
Thứ tư, 27/04/2022 - 06:59
Công cụ trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc được kỳ vọng sẽ giải quyết vấn đề đầu vào cho ngành tái chế, trong bối cảnh luồng rác thải nhập khẩu đang bị siết chặt.
Rác nhập khẩu được xử lý thuận lợi hơn cho tái chế.
Từng là điểm đến ưa thích của dòng phế liệu xuyên quốc gia, việc Trung Quốc hạn chế nhập khẩu nhựa đã đã làm đảo lộn luồng di chuyển phế thải toàn cầu. Các hãng tàu lớn như Maersk, MSC… đã ngừng nhận các chuyến hàng rác thải nhựa tới Trung Quốc kể từ năm 2020.
Mới đây, hãng tàu đến từ Pháp CMA CGM đã tuyên bố từ chối tất cả các chuyến hàng vận chuyển rác thải nhựa đến bất kỳ đâu trên thế giới. Lý giải cho động thái này, công ty cho biết việc vận chuyển rác nhựa không còn có giá trị kinh tế khi những “cường quốc nhập khẩu rác”, bao gồm cả Việt Nam, đang có những chính sách hạn chế nhập khẩu mặt hàng này.
Trước đó, một số lượng lớn container vận chuyển rác thải nhựa đã bị chặn và bắt buộc phải quay về điểm xuất phát khi đang trên đường cập cảng Việt Nam. Được biết, Việt Nam là một trong những quốc gia hàng đầu về nhập khẩu rác, “sánh vai” cùng các nước khác trong khu vực như Indonesia, Malaysia…
Điều này tạo ra nghịch lý, khi dù thải ra lượng lớn rác nhựa, Việt Nam vẫn chi hàng tỷ USD mỗi năm để nhập khẩu rác thải nhựa làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp tái chế.
Lý giải cho điều này, trao đổi với TheLEADER, một lãnh đạo ngành tái chế cho biết, rác thải nhập khẩu được xử lý, phân loại, đóng thành từng khối lớn, rất dễ để đưa vào dây chuyền quy mô lớn.
Trong khi đó, rác thải nhựa ở Việt Nam vẫn còn tương đối tạp nham, không được phân loại kỹ, dính đủ loại tạp chất, chỉ phù hợp để tái chế ở quy mô nhỏ, tự phát. Đây còn là nguồn cơn của biết bao chuyện buồn ngành tái chế, khi bị lên án về chất lượng sản phẩm, về việc xả thải ra môi trường…
Đâu là giải pháp?
Thực tế, sau khi các quốc gia thành viên đồng thuận việc sửa đổi Công ước Basel về vận chuyển chất thải nguy hại năm 1989, việc buôn bán rác thải nhựa xuyên quốc gia đã được kiểm soát vô cùng gắt gao.
Điều này là cần thiết để bảo vệ các quốc gia đang phát triển khỏi cuộc khủng hoảng rác thải nhựa vốn đang ngày càng nghiêm trọng. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là ngành tái chế sẽ đi về đâu, khi rác nhập khẩu chiếm khoảng 80% đầu vào của ngành này.
Công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nút thắt này. EPR yêu cầu các doanh nghiệp phải có trách nhiệm thu gom, tái chế hoặc đóng phí tái chế bắt buộc đối với một số loại rác thải phát sinh từ sản phẩm của doanh nghiệp. Các sản phẩm nằm trong danh sách thực thi EPR bao gồm bao bì; săm lốp; ô tô, xe máy; pin và ắc quy…
Công cụ EPR mang hàm ý bắt buộc doanh nghiệp thay đổi thiết kế sản phẩm theo hướng dễ thu gom, tái chế; thiết lập các cơ sở phục vụ hoạt động thu gom, tái chế cũng như bổ sung nguồn vốn cho các hoạt động này.
Song song với đó, các quy định như phân loại rác bắt buộc tại hộ gia đình, thu phí rác thải theo khối lượng… trong luật mới cũng hướng tới việc tạo ra nguồn “rác thải sạch” làm đầu vào cho ngành tái chế.
Một số doanh nghiệp đã và đang có những bước chuẩn bị tương đối bài bản cho việc thực thi công cụ này, có thể kể đến nhóm thành viên Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) như Coca Cola, Mondelez Kinh Đô… Đây là nhóm doanh nghiệp phải thực thi EPR sớm nhất, kể từ năm 2024.
Một số thành viên của PRO Việt Nam là Nhựa Duy Tân và Tetra Pak cũng rót hàng tỷ USD vào ngành tái chế, cho thấy những tiềm năng hiện hữu của ngành công nghiệp này.
Động lực để doanh nghiệp tuân thủ, thậm chí là thực hiện vượt cả những quy định pháp luật đến từ phía áp lực của xu thế tiêu dùng bền vững. Người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi sản phẩm, dịch vụ họ sử dụng không chỉ có chất lượng và giá cả mà còn phải có trách nhiệm.
Nhằm khuyến khích các hành động bảo vệ môi trường, chung tay giảm rác thải và lan tỏa lối sống xanh, Tập đoàn TH tổ chức chương trình thu gom, tái chế vỏ hộp sữa tại 20 cửa hàng TH true mart Hà Nội và TP HCM trong thời gian từ 23/4-5/6/2022.
Các quy định về công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được đặt ra tại Luật Bảo vệ môi trường 2020 và nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn luật, yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc. Nếu vi phạm, mức phạt hành chính có thể lên đến 2 tỷ đồng.
Dược liệu gắn với công nghệ cao, tạo giá trị lan tỏa là hướng đi của nhiều doanh nghiệp đồng hành với Đề án phát triển Trung tâm công nghiệp dược liệu tại Quảng Nam.
Quy hoạch hạ tầng sạc công cộng quyết định sự phát triển của doanh nghiệp xe điện, đồng thời mở ra thị trường rộng lớn và bền vững nếu hệ thống điểm sạc thuận tiện.
Việc đưa toà nhà AgriS Building vào vận hành là lời khẳng định mạnh mẽ của AgriS về chiến lược phát triển bền vững với tầm nhìn dài hạn, hiện thực hóa các cam kết xanh, hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2035.
Khi áp lực chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động tiếp cận các công nghệ năng lượng xanh nhằm tối ưu hóa chi phí, giảm phát thải và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Chưa đầy hai tuần để một chiếc thẻ Visa mang dấu ấn lịch sử dân tộc được hiện thực hóa từ ý tưởng đến tay người dùng, Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) vừa tạo nên một kỳ tích ấn tượng trong ngành ngân hàng về sự sáng tạo, linh hoạt và công tác vận hành trong lĩnh vực này.
Thị hiếu tiêu dùng thay đổi cùng năng lực công nghệ, khả năng xây dựng hệ sinh thái chưa đủ lớn đã đẩy các sàn thương mại điện tử nội địa bật ra khỏi cuộc chơi.
Mặc dù vẫn còn những băn khoăn, lo ngại từ cộng đồng doanh nghiệp, song giới chuyên gia cho rằng hoàn toàn có thể tin tưởng vào sự đột phá của Nghị quyết 68, cũng như cách làm luật lần này của các cơ quan quản lý nhà nước.
Theo ACBS, nếu HDBank hướng đến việc tìm kiếm cổ đông chiến lược sở hữu 15–20%, thì việc mở room ngoại lên 49% sẽ là “chìa khóa” giúp ngân hàng hiện thực hóa chiến lược tăng vốn.
