Kỳ vọng gì từ Nghị định mới về đầu tư khởi nghiệp sáng tạo?

Luật sư Nguyễn Thanh Hà Chủ nhật, 08/10/2017 - 07:11

Bộ Kế hoạch và đầu tư đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo nhằm tạo lập hành lang pháp lý về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo cũng như các chính sách khuyến khích hoạt động này.

Hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo sắp có hành lang pháp lý. Ảnh minh họa Doanh nhân sài gòn

Thiếu khung pháp lý về đầu tư khởi nghiệp sáng tạo

Để có thể khởi nghiệp thành công, thì vấn đề vốn luôn là điều kiện tiên quyết đối với bất kỳ một startup nào. Tuy nhiên, với bản chất rủi ro lớn của các startup, các kênh huy động vốn truyền thống như vay vốn ngân hàng hầu như không thể.

Vì vậy, các startup Việt Nam thường huy động vốn từ các nhà đầu tư cá nhân, tổ chức chuyên đầu tư vào khởi nghiệp, thậm chí đầu tư vào các cá nhân/nhóm cá nhân chưa thành lập doanh nghiệp mà mới chỉ đang phát triển sản phẩm dịch vụ.

Tuy nhiên, các khoản đầu tư này lại có nhược điểm là không lớn, hạn chế sự phát triển của các startup. Vì vậy, nhu cầu huy động vốn qua các kênh như: Công ty đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư mạo hiểm... là vô cùng cấp thiết để cung cấp nguồn lực nuôi dưỡng thành công các ý tưởng đổi mới sáng tạo.

Theo ghi nhận của Bộ Kế hoạch và đầu tư, hiện nay, hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, chưa xác nhận địa vị pháp lý, mô hình tổ chức, hoạt động, quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ các bên liên quan.

Dẫn đến việc nhiều nhà đầu tư muốn thành lập một công ty chuyên đi đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cũng khó vì chưa được quy định ở văn bản nào. Do đó, từ giữa năm 2014 đến nay, chỉ có một số nhà đầu tư thành lập công ty theo Luật Doanh nghiệp để thực hiện hoạt động đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo.

Bên cạnh đó, cũng qua khảo sát thực tiễn, hiện có nhiều nhà đầu tư tư nhân có nhu cầu góp vốn hình thành quỹ đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo. Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ có khung pháp lý quy định thành lập các quỹ đầu tư chứng khoán theo Luật Chứng khoán.

Nhiều công ty startup muốn huy động vốn từ các "nhà đầu tư thiên thần" hoặc các quỹ đầu tư nước ngoài hiện nay còn vướng về thủ tục đầu tư, vì quy trình góp vốn từ nhà đầu tư nước ngoài vào các doanh nghiệp này phải theo quy trình của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, điều này tốn khá nhiều thời gian và mất cơ hội kinh doanh của các doanh nghiệp mô hình này.

Sẽ có nghị định quy định chi tiết về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo

Trước nhu cầu của thực tiễn và yêu cầu cụ thể hóa Điều 18 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Bộ Kế hoạch và đầu tư đang tiến hành soạn thảo Nghị định quy định chi tiết về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo.

Nghị định ban hành nhằm xác định địa vị pháp lý của các công ty đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo mà hệ thống pháp luật của Việt Nam hiện nay chưa quy định.

Bên cạnh đó, nghị định cũng đặt ra nguyên tắc chung cho các bên liên quan bao gồm: nhà đầu tư là cá nhân và tổ chức; các công ty khởi nghiệp sáng tạo trong hoạt đồng đầu tư; khuyến khích, định hướng đầu tư khởi nghiệp sáng tạo khác với các hoạt động đầu tư khác; …

Theo dự thảo nghị định gồm có 6 chương: Chương I - quy định chung; Chương II - quy định các nội dung về công ty đầu tư khởi nghiệp sáng tạo; Chương III - quy định về quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo; Chương IV - quy định cơ chế đầu tư cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có sử dụng ngân sách nhà nước; Chương V - quy định về quản lý nhà nước đối với đầu tư khởi nghiệp sáng tạo; Chương VI - quy định về nội dung tổ chức thực hiện nghị định. 

Kỳ vọng gì từ nghị định mới

Với tư cách là một nhà huấn luyện pháp lý cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong các chương trình như Shark Tank, Topica Founder Institue, We create Vietnam, tôi kỳ vọng rằng Nghị định mới phải đáp ứng được những yêu cầu sau:

Nghị định phải đi vào thực chất, không nên đưa ra những quy định chung chung mà cần đưa ra được định nghĩa thế nào là doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, từ đó có cơ chế hỗ trợ về thuế, về đào tạo nhằm thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp tốt lên.

Nên học kinh nghiệm từ nước ngoài như từ thung lũng Silicon, Singapore, Irael về những cách làm và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp start up, ví dụ như có hỗ trợ từ các quỹ đầu tư tư nhân, quỹ đầu tư chính phủ nếu dự án thực sự là sáng tạo và được thị trường chấp nhận.

Một quốc gia có điều kiện kinh tế và xã hội gần với Việt Nam như Trung Quốc, họ cũng đã có những chính sách hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp công nghệ, phần lớn các tập đoàn công nghệ như Alibaba đều có được sự hậu thuẫn rất tốt từ Chính phủ nhằm đẩy nhanh quá trình phát triển của doanh nghiệp.

Sự hỗ trợ của nhà nước nên là những việc làm cụ thể như cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, bãi bỏ điều kiện kinh doanh không cần thiết với doanh nghiệp, xây dựng được một chương trình đào tạo nguồn nhân lực tốt, còn những hỗ trợ về tài chính thì nên để các quỹ đầu tư tư nhân làm, sẽ hiệu quả hơn.

Việc ban hành một Nghị định chuyên về startup có một ý nghĩa lớn với cộng đồng khởi nghiệp công nghệ cao và hy vọng nghị định sẽ sớm ban hành và phát huy được giá trị của nó.

Khơi thông dòng vốn cho khởi nghiệp sáng tạo

Khơi thông dòng vốn cho khởi nghiệp sáng tạo

Đầu tư -  7 năm

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo nhằm tạo lập hành lang pháp lý về đầu tư cũng như các chính sách khuyến khích hoạt động này.

Cựu CEO Microsoft Vũ Minh Trí kể chuyện khởi nghiệp giáo dục ở tuổi 44

Cựu CEO Microsoft Vũ Minh Trí kể chuyện khởi nghiệp giáo dục ở tuổi 44

Leader talk -  7 năm

Từ bỏ danh vọng trong làng công nghệ, Vũ Minh Trí bất ngờ chuyển hướng sang khởi nghiệp lĩnh vực giáo dục ở tuổi 44 với hoài bão tạo ảnh hưởng lớn hơn cho các thế hệ tiếp theo.

Gọi vốn khởi nghiệp kinh doanh: Tắc đầu vào, bí đầu ra

Gọi vốn khởi nghiệp kinh doanh: Tắc đầu vào, bí đầu ra

Tiêu điểm -  7 năm

Thủ tục hành chính nhiêu khê, khó khăn trong thoái vốn cũng như sự thụ động và kỹ năng kinh doanh yếu của những người lãnh đạo là những nhân tố cản trở dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam.

Để tiêu chuẩn kỹ thuật không trở thành rào cản kinh doanh

Để tiêu chuẩn kỹ thuật không trở thành rào cản kinh doanh

Tiêu điểm -  1 ngày

Nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật được ban hành không có tính khả thi là thực trạng diễn ra suốt nhiều năm qua, gây phiền hà, rắc rối cho doanh nghiệp.

Nghị quyết 66: 'Đột phá của đột phá' trong xây dựng pháp luật

Nghị quyết 66: 'Đột phá của đột phá' trong xây dựng pháp luật

Tiêu điểm -  1 ngày

Nghị quyết 66 vừa được Bộ Chính trị ban hành không chỉ là một bước đột phá chiến lược trong xây dựng và thực thi pháp luật, mà còn là sự khẳng định nỗ lực cải cách quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Từ thống nhất đến thịnh vượng: Hành trình 50 năm và khát vọng tương lai

Từ thống nhất đến thịnh vượng: Hành trình 50 năm và khát vọng tương lai

Tiêu điểm -  4 ngày

Để hiện thực hoá khát vọng xây dựng nước Việt Nam “hơn mười ngày nay”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh phải giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực và phát huy mọi tiềm năng.

Vốn đầu tư công giải ngân chậm chạp

Vốn đầu tư công giải ngân chậm chạp

Tiêu điểm -  5 ngày

Mặc dù đã hết bốn tháng đầu năm nhưng 24 bộ, cơ quan trung ương và địa phương giải ngân vốn đầu tư công ở mức dưới 5%, thậm chí còn chưa bắt đầu giải ngân vốn.

Cần mở rộng đối tượng áp ‘luồng xanh’ thủ tục đầu tư, kinh doanh

Cần mở rộng đối tượng áp ‘luồng xanh’ thủ tục đầu tư, kinh doanh

Tiêu điểm -  5 ngày

“Luồng xanh” là thủ tục đầu tư, kinh doanh đặc biệt theo phương thức hậu kiểm, được đánh giá là chìa khóa quan trọng tạo cơ chế bứt phá cho nền kinh tế.

Luật chơi tuyển dụng nhân tài đang thay đổi?

Luật chơi tuyển dụng nhân tài đang thay đổi?

Diễn đàn quản trị -  5 phút

Không đợi đến khi có bằng tốt nghiệp, nhiều sinh viên đã lọt vào tầm ngắm của các doanh nghiệp công nghệ, tài chính, bất động sản và khách sạn trong chiến lược tuyển dụng nhân tài.

Vinamilk tạo bước ngoặt khi doanh thu xuất khẩu lần đầu vượt mốc 20%

Vinamilk tạo bước ngoặt khi doanh thu xuất khẩu lần đầu vượt mốc 20%

Doanh nghiệp -  1 giờ

Lần đầu tiên thị trường nước ngoài đóng góp hơn 20% doanh thu của Vinamilk, đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược cạnh tranh toàn cầu.

Đột phá thể chế, pháp luật để đất nước vươn mình

Đột phá thể chế, pháp luật để đất nước vươn mình

Leader talk -  1 giờ

Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết với tiêu đề "ĐỘT PHÁ THỂ CHẾ, PHÁP LUẬT ĐỂ ĐẤT NƯỚC VƯƠN MÌNH". Trong đó nhấn mạnh, thể chế, pháp luật có chất lượng, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn và nguyện vọng của Nhân dân là yếu tố hàng đầu quyết định thành công của mỗi quốc gia. Do đó, để đất nước vươn mình phát triển mạnh mẽ, chúng ta dứt khoát nói "không" với bất cứ hạn chế, bất cập nào trong thể chế, pháp luật; không thỏa hiệp với bất kỳ yếu kém nào trong thiết kế chính sách, soạn thảo pháp luật, hay tổ chức thực thi.

Những bãi biển hoang sơ đẹp như mơ ở Hà Tĩnh khiến du khách mê mẩn

Những bãi biển hoang sơ đẹp như mơ ở Hà Tĩnh khiến du khách mê mẩn

Ống kính -  1 giờ

Những ghềnh đá nhấp nhô ẩn hiện trong làn nước trong có thể nhìn thấu đáy, vừa là bãi tắm tự nhiên vừa là điểm cắm trại trong những ngày hè oi bức.

VinFast vay 110 triệu USD xây nhà máy ô tô tại Indonesia

VinFast vay 110 triệu USD xây nhà máy ô tô tại Indonesia

Tài chính -  12 giờ

VinFast vừa ký kết với ngân hàng BNI và Maybank cho khoản vay hợp vốn dài hạn tương đương 110 triệu USD để xây dựng nhà máy lắp ráp xe điện tại Subang, Tây Java, Indonesia.

Dự báo giá vàng tuần tới 5-9/5/2025

Dự báo giá vàng tuần tới 5-9/5/2025

Vàng -  15 giờ

Giá vàng đã giảm hai tuần liên tiếp. Dự báo giá vàng tuần tới cho thấy xu hướng tiếp tục đi xuống khi thị trường dồn sự chú ý vào Fed và diễn biến đàm phán Mỹ – Trung.

Thương chiến Mỹ - Trung bẻ lái kinh tế thế giới và lựa chọn của Việt Nam

Thương chiến Mỹ - Trung bẻ lái kinh tế thế giới và lựa chọn của Việt Nam

Leader talk -  22 giờ

Thương chiến Mỹ - Trung không chỉ là cuộc đọ sức giữa hai siêu cường mà là dấu mốc cho sự định hình lại của trật tự kinh tế toàn cầu.