Để tiêu chuẩn kỹ thuật không trở thành rào cản kinh doanh

Hoàng Đông Thứ bảy, 03/05/2025 - 11:52
Nghe audio
0:00

Nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật được ban hành không có tính khả thi là thực trạng diễn ra suốt nhiều năm qua, gây phiền hà, rắc rối cho doanh nghiệp.

Xuất hiện tình trạng bộ, ngành lạm dụng liệt kê hàng hóa vào danh mục nhóm II, gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp. Ảnh: Hoàng Anh

Theo Luật Chất lượng hàng hóa, hàng hóa được chia làm hai nhóm, trong đó nhóm I là sản phẩm, hàng hóa ít nguy hiểm và nhóm II là hàng hóa có nguy cơ gây nguy hiểm, cần được kiểm soát chặt. Các bộ, ngành sẽ ban hành danh mục hàng hóa nhóm II của ngành nghề, lĩnh vực do mình quản lý.

Phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp, danh mục hàng hóa nhóm II đang gây nhiều khó khăn khi xuất hiện tình trạng bộ, ngành lạm dụng liệt kê hàng hóa vào danh mục này, gây tốn kém chi phí.

Chẳng hạn, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ ra việc ngô nhập khẩu làm thức ăn chăn nuôi được liệt vào hàng nhóm II do có nguy cơ mốc, tạo ra chất gây ung thư nếu không được bảo quản kỹ lưỡng, mặc dù bản thân ngô không tiềm ẩn nguy cơ gây nguy hiểm.

Một thực trạng khác khiến câu chuyện tiêu chuẩn kỹ thuật hàng hóa trở thành "cơn ác mộng" của doanh nghiệp là phương thức quản lý vẫn nặng về tiền kiểm, điển hình như câu chuyện quy định công bố đánh giá hợp quy, tức là đánh giá điều kiện, quy trình sản xuất thông qua lấy mẫu xét nghiệm.

Cơ chế này bộc lộ nhiều mặt hạn chế bởi kết quả hợp quy chỉ dựa trên kiểm nghiệm một mẫu thử, khó đại diện cho toàn bộ sản phẩm, không mang nhiều ý nghĩa về mặt quản lý, trong khi lại tiêu tốn thời gian, tiền bạc của doanh nghiệp.

Hiểu đơn giản, doanh nghiệp làm ăn chân chính phải tiêu tốn nhiều chi phí để “hợp quy”, trong khi nếu có đơn vị có thể đạt được hợp quy thông qua những mẫu thử đảm bảo chất lượng nhưng dây chuyền sản xuất để đưa ra thị trường lại cho ra sản phẩm nhái, giả, kém chất lượng.

Song song với đó, năng lực của các đơn vị kiểm định cũng đặt ra nhiều câu hỏi lớn cho doanh nghiệp khi chất lượng của các đơn vị này không đồng đều, lại không phải chịu trách nhiệm cho kết quả kiểm định của mình.

Chẳng hạn, một doanh nghiệp phân bón tại miền Bắc cho biết, cùng một mẫu phân bón của công ty, đem đến các phòng thử nghiệm khác nhau lại cho ra kết quả khác nhau, dù đều là các cơ sở được Cục Bảo vệ thực vật chỉ định.

Những kết quả thử nghiệm sai lệch trở thành căn cứ để doanh nghiệp bị xử phạt hành chính, thậm chí là bị thu hồi sản phẩm, thiệt hại về kinh tế và uy tín của doanh nghiệp nhưng đơn vị kiểm định không phải chịu trách nhiệm gì.

Nhận thấy những thực trạng trong tiêu chuẩn kỹ thuật gây khó khăn cho doanh nghiệp, năm 2024, Chính phủ đã soạn thảo, trình Quốc hội dự thảo Luật sửa đổi Luật Tiêu chuẩn Quy chuẩn kỹ thuật và dự thảo Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2024, VCCI ghi nhận ban soạn thảo các bộ luật nói trên đã tiếp thu một số kiến nghị như cần phải đánh giá tác động của quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật trước khi ban hành.

Dù vậy, dự thảo vẫn còn một số bất cập, chẳng hạn như yêu cầu bắt buộc áp dụng nhãn điện tử, mã số mã vạch trong quản lý chất lượng sản phẩm. Cụ thể, doanh nghiệp cần đăng ký mã số, mã vạch với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, chịu chi phí duy trì hằng năm và đầu tư hạ tầng công nghệ để kết nối với hệ thống.

Quy định này gây tốn kém cho doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ. Do đó, cộng đồng doanh nghiệp đề xuất chỉ nên yêu cầu về việc có nhãn thông tin đảm bảo đầy đủ nội dung, doanh nghiệp được tự lựa chọn hình thức nhãn vật lý hay điện tử phù hợp với điều kiện riêng.

Bên cạnh đó, một số hiệp hội ngành hàng, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và vật tư nông nghiệp, đề xuất có thể hợp nhất Luật Tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa làm một để tránh nguy cơ chồng chéo, giảm thiểu tính phức tạp cho việc tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật.

Quy định vô lý, ngành nông nghiệp mong sửa luật

Quy định vô lý, ngành nông nghiệp mong sửa luật

Tiêu điểm -  2 tháng
Ngành nông nghiệp đang bị kìm hãm bởi nhiều quy định vô lý làm tăng chi phí sản xuất, chi phí tuân thủ, gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp.
Quy định vô lý, ngành nông nghiệp mong sửa luật

Quy định vô lý, ngành nông nghiệp mong sửa luật

Tiêu điểm -  2 tháng
Ngành nông nghiệp đang bị kìm hãm bởi nhiều quy định vô lý làm tăng chi phí sản xuất, chi phí tuân thủ, gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp.
9 hiệp hội doanh nghiệp kêu cứu về quy định ‘hợp quy sản phẩm'

9 hiệp hội doanh nghiệp kêu cứu về quy định ‘hợp quy sản phẩm'

Tiêu điểm -  2 tháng

Các hiệp hội doanh nghiệp tiếp tục gửi công văn kêu cứu tới Tổng Bí thư Tô Lâm về quy định “hợp quy sản phẩm” cũng như một số vướng mắc khác trong pháp luật hiện hành.

Doanh nghiệp kiến nghị về quy định bất hợp lý đã tồn tại 8 năm

Doanh nghiệp kiến nghị về quy định bất hợp lý đã tồn tại 8 năm

Tiêu điểm -  10 tháng

Quy định tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm được doanh nghiệp, nhà khoa học chỉ ra bất cập, được Chính phủ chỉ đạo sửa đổi theo hướng bãi bỏ nhưng Bộ Y tế vẫn có ý định giữ nguyên.

Gặp Thủ tướng, chủ tịch Viettel, PVN, TKV, Becamex kiến nghị gì?

Gặp Thủ tướng, chủ tịch Viettel, PVN, TKV, Becamex kiến nghị gì?

Tiêu điểm -  1 tháng

Đối mặt nhiều thách thức, các doanh nghiệp nhà nước kiến nghị Chính phủ tháo gỡ vướng mắc về thể chế, vốn, hạ tầng và chuyển đổi số.

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Tiêu điểm -  3 giờ

Đối với Luật Đầu tư, VCCI đề xuất bỏ cơ chế yêu cầu phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương và cấp giấy phép đăng ký đầu tư ra nước ngoài.

Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn u ám trước thời hạn thuế quan

Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn u ám trước thời hạn thuế quan

Tiêu điểm -  3 giờ

Bối cảnh bất định xoay quanh chính sách thuế quan vẫn phủ bóng lên triển vọng kinh tế Việt Nam, với dự báo tốc độ tăng GDP khó đạt mục tiêu.

Mỹ áp thuế hơn 35% với 23 doanh nghiệp Việt xuất khẩu tôm

Mỹ áp thuế hơn 35% với 23 doanh nghiệp Việt xuất khẩu tôm

Tiêu điểm -  1 ngày

Mỹ áp thuế chống bán phá giá 35,29% với 23 doanh nghiệp Việt xuất khẩu tôm sang thị trường này, mức thuế cao nhất trong gần 20 năm qua.

Sovico đề xuất đầu tư tuyến metro số 4 của TP.HCM

Sovico đề xuất đầu tư tuyến metro số 4 của TP.HCM

Tiêu điểm -  2 ngày

Tập đoàn Sovico vừa đề xuất đầu tư tuyến metro số 4 dài hơn 47km từ huyện Hóc Môn đến khu đô thị Hiệp Phước thuộc huyện Nhà Bè.

Hà Nội nhận 100% hồ sơ trực tuyến lĩnh vực xây dựng từ 9/6

Hà Nội nhận 100% hồ sơ trực tuyến lĩnh vực xây dựng từ 9/6

Tiêu điểm -  2 ngày

Trung tâm Phục vụ hành chính công TP. Hà Nội chính thức tiếp nhận 100% hồ sơ trực tuyến trong lĩnh vực xây dựng từ ngày 9/6/2025.

Chuyến đi cuộc đời không tìm thấy trên Google bằng du thuyền từ Hạ Long đến Nha Trang

Chuyến đi cuộc đời không tìm thấy trên Google bằng du thuyền từ Hạ Long đến Nha Trang

Ống kính -  1 giờ

Tôi đã có hai chuyến đi dọc ven biển Việt Nam. Một khi còn là cậu bé mười tuổi và một khi đã là doanh nhân, nhà đầu tư và lữ khách của chính cuộc đời mình.

Bất động sản Hải An bước vào chu kỳ tăng trưởng mới

Bất động sản Hải An bước vào chu kỳ tăng trưởng mới

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Khu vực Đông Nam Hải Phòng, với tâm điểm là Hải An đang đứng trước vận hội lớn khi hàng loạt hạ tầng chiến lược trị giá tỷ USD được triển khai, đề xuất. Cùng nền tảng logistics ngày càng hoàn thiện, hai yếu tố này đang tạo ra bước nhảy kép cho thị trường bất động sản tại đây.

VinUni đặt mục tiêu vào top 100 đại học hàng đầu thế giới

VinUni đặt mục tiêu vào top 100 đại học hàng đầu thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Trường đại học VinUni chính thức công bố chiến lược tăng tốc phát triển giai đoạn 2 với mục tiêu trở thành một trong 100 đại học xuất sắc nhất toàn cầu. Điểm tựa của chiến lược là chương trình “VinUni 500” – mời tuyển 500 nhân sự học thuật tinh hoa thế giới và nguồn kinh phí 9.300 tỷ đồng từ Tập đoàn Vingroup để mở rộng quy mô đào tạo và xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu chuẩn quốc tế tại Việt Nam.

Chủ xe VF 9: Động cơ mạnh, nội thất sang, dịch vụ như Bentley mà chi phí bằng 0

Chủ xe VF 9: Động cơ mạnh, nội thất sang, dịch vụ như Bentley mà chi phí bằng 0

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Chiếc SUV điện VinFast VF 9 đã chinh phục trái tim nhiều chủ xe nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa thiết kế sang trọng, vận hành đẳng cấp và chi phí vận hành “như ngửi”.

'Đại gia' chăn nuôi GreenFeed là ai?

'Đại gia' chăn nuôi GreenFeed là ai?

Doanh nghiệp -  3 giờ

GreenFeed đạt 2.106 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế năm 2024, tăng 382% so với năm 2023, vượt những ông lớn trong ngành như Dabaco, nông nghiệp Hòa Phát và BAF Việt Nam.

Giá vàng hôm nay 10/6: Giằng co giữa đàm phán thương mại và tham vọng vàng của Trung Quốc

Giá vàng hôm nay 10/6: Giằng co giữa đàm phán thương mại và tham vọng vàng của Trung Quốc

Vàng -  3 giờ

Giá vàng hôm nay 10/6 không thay đổi đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, trong khi thị trường quốc tế có sự hồi phục.

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Tiêu điểm -  3 giờ

Đối với Luật Đầu tư, VCCI đề xuất bỏ cơ chế yêu cầu phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương và cấp giấy phép đăng ký đầu tư ra nước ngoài.