Luật Doanh nghiệp sửa đổi được thông qua nhưng bỏ quy định về hộ kinh doanh

Với 90,68% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, sáng nay, Quốc hội đã thông qua Luật Doanh nghiệp sửa đổi.

Một trong những nội dung đáng chú ý với nhiều ý kiến trái chiều thời gian qua là có nên hay không chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp và quy định ngay tại Luật Doanh nghiệp sửa đổi lần này. 

Báo cáo giải trình, tiếp thu dự luật này trước đó, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế cho biết, qua lấy ý kiến các đại biểu quốc hội, có tới 59,58% ý kiến phản đối và đề nghị ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh thay vì quy định thành một chương trong Luật Doanh nghiệp.

Trên cơ sở này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (gọi tắt là Ủy ban) đã tiếp thu theo hướng bỏ quy định về hộ kinh doanh tại Luật Doanh nghiệp sửa đổi, thay vào đó sẽ ban hành một luật riêng.

Bên cạnh đó, trong luật mới, khái niệm doanh nghiệp nhà nước đã được định nghĩa lại. Theo đó, doanh nghiệp nhà nước là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, thay vì tỷ lệ tuyệt đối 100% như trước.

Khái niệm này được xây dựng trên nguyên tắc phân chia các loại doanh nghiệp có sở hữu nhà nước theo mức độ sở hữu, nhằm nâng cao hiệu lực quản trị, minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác. 

Đồng thời, việc Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ đã bảo đảm quyền chi phối trực tiếp việc ra các quyết định thông thường (chỉ yêu cầu tỷ lệ trên 50%) và chi phối gián tiếp (phủ quyết) các quyết định khác của doanh nghiệp.

Liên quan tới con dấu của doanh nghiệp, Luật Doanh nghiệp sửa đổi cũng bỏ quy định về thủ tục thông báo mẫu dấu với cơ quan đăng ký kinh doanh, nhằm đơn giản thủ tục cho doanh nghiệp.

Về quyền của cổ đông phổ thông, có ý kiến cho rằng, không nên quy định giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông phổ thông. Việc giảm tỷ lệ sở hữu của cổ đông phổ thông sẽ dẫn đến có nhiều cổ đông nhỏ được can thiệp vào hoạt động quản trị, điều hành sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó có thể ảnh hưởng đến việc bảo mật thông tin của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc quy định cổ đông có tỷ lệ sở hữu cổ phần phổ thông thấp hơn được thực hiện các quyền quy định tại Luật doanh nghiệp sửa đổi là nhằm bảo vệ quyền của cổ đông thiểu số và nhóm cổ đông trong doanh nghiệp. 

"Đây là nội dung quan trọng quy định về khung quản trị doanh nghiệp. Việc quy định theo hướng trên cũng sẽ góp phần quan trọng trong thu hút các nguồn lực đầu tư vào doanh nghiệp", theo Ủy ban. Do đó, tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông phổ thông được thực hiện một số quyền là 5%, thay vì 10% như trước đó.

Ngoài ra, luật sửa đổi lần này cũng bãi bỏ quy định về thời gian sở hữu “ít nhất 06 tháng liên tục”. Ủy ban cho rằng, việc này nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của các cổ đông. 

Thực tế, nhiều trường hợp các nhà đầu tư đã mua lượng cổ phần rất lớn trong doanh nghiệp nhưng do chưa đáp ứng được quy định về thời gian sở hữu ít nhất 06 tháng liên tục, do đó đã không thực hiện được quyền và lợi ích chính đáng của mình.

Về chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty không đại chúng, luật sửa đổi quy định đối tượng tham gia mua và chuyển nhượng trái phiếu này là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Trước một số ý kiến trái chiều, Ủy ban lý giải quy định hạn chế này không ảnh hưởng đến quyền của các nhà đầu tư khác không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và lợi ích của doanh nghiệp vì doanh nghiệp hoàn toàn có thể phát hành trái phiếu ra công chúng để huy động vốn từ nhà đầu tư chứng khoán không chuyên nghiệp. Nhà đầu tư chứng khoán không chuyên nghiệp có thể ủy thác đầu tư trái phiếu riêng lẻ thông qua nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.