“Doanh nghiệp FDI có quá nhiều ưu ái nhưng lại ít ràng buộc”
Nhật Hạ
Thứ sáu, 23/07/2021 - 18:16
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng cần nhìn thẳng vào vấn đề Việt Nam đã dành quá nhiều ưu ái cho doanh nghiệp FDI nhưng lại ít có những ràng buộc trong thời gian qua. Từ đó rút kinh nghiệm trong việc chọn lọc và định hướng thu hút đầu tư một cách bài bản hơn trong giai đoạn tới.
Những năm gần đây, việc mở cửa hội nhập đã thu hút được nhiều doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn vào đầu tư tại Việt Nam.
Năm 2020, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 28,53 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2016. Do dịch Covid-19 bùng phát trên thế giới nên con số này đã ‘khiêm tốn’ hơn rất nhiều so với mức tăng trưởng 53% tổng vốn FDI vào Việt Nam năm 2019 (38 tỷ USD) – thời điểm chưa có dịch Covid-19, so với năm 2016.
Việt Nam mới đây cũng lần đầu lọt vào Top 20 nền kinh tế thu hút vốn FDInhiều nhất trên thế giới năm 2020, tăng 5 hạng so với năm 2019.
Tuy nhiên, việc thu hút và chuyển giao công nghệ từ khu vực FDI thực tế không như kỳ vọng. Mặc dù chính sách thu hút đầu tư nước ngoài đã đặt ra mục tiêu tiếp thu công nghệ nguồn từ các tập đoàn đa quốc gia, các nước công nghiệp phát triển hàng đầu.
Theo số liệu của Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), số lượng doanh nghiệp FDI có năng lực công nghệ cao chỉ 5%, công nghệ trung bình chiếm 80%, còn lại là sử dụng công nghệ thấp.
Tỷ lệ doanh nghiệp có vốn FDI sử dụng công nghệ của châu Âu và Mỹ chỉ chiếm 6%, trong khi tỷ lệ sử dụng công nghệ Trung Quốc tới 30 – 45% cho dù đang có xu hướng giảm.
Tỷ lệ doanh nghiệp có vốn FDI sử dụng công nghệ của châu Âu và Mỹ chỉ chiếm 6%.
Về tổng thể, tỷ lệ doanh nghiệp FDI sử dụng công nghệ tuổi đời từ năm 2000 – 2005 chiếm hơn 65% và chủ yếu là công nghệ trung bình, hoặc trung bình tiên tiến của khu vực. Tỷ lệ doanh nghiệp đầu tư cho cập nhập công nghệ, các hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) còn hạn chế. Tỷ lệ sử dụng công nghệ sản xuất của những năm gần đây là 15%, trong khi của doanh nghiệp tư nhân là 13,7% và doanh nghiệp nhà nước gần 10%.
Các doanh nghiệp FDI cũng chủ yếu thực hiện thông qua việc mua công nghệ hơn là phát triển nâng cao và đổi mới công nghệ. Điều này làm hạn chế khả năng chuyển giao và lan tỏa công nghệ của khu vực FDI.
Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào vấn đề, đánh giá đúng thực trạng rằng Việt Nam đã dành quá nhiều ưu ái nhưng lại ít có những ràng buộc đối với khối doanh nghiệp FDI. Vì vậy, mặt được của FDI chủ yếu vẫn là giải quyết việc làm cho người lao động còn về vấn đề khác như thu ngân sách và chuyển giao công nghệ… chưa đạt được như kỳ vọng. Các doanh nghiệp Việt tham gia được vào chuỗi của các công ty đa quốc gia đầu tư vào Việt Nam còn hạn chế.
Đó là một trong ba đánh giá về giai đoạn phát triển kinh tế xã hội 2016 - 2020 mà Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đưa ra tại phiên họp tổ ngày 22/7 tại kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XV.
“Chúng ta cần rút kinh nghiệm từ giai đoạn trước để làm tốt hơn cho giai đoạn tiếp theo”, theo ông Diên. Về thu hút vốn đầu tư FDI, giai đoạn 2021 – 2025 cần có chọn lọc, có sự ràng buộc nhất định “tranh thủ” được nhiều hơn từ chuyển giao công nghệ, các doanh nghiệp Việt tham gia nhiều hơn vào chuỗi sản xuất…
“Muốn thực hiện được điều này, các địa phương ngay từ đầu phải có định hướng trong thu hút đầu tư một cách bài bản. Bên cạnh đó, để đáp ứng nhu cầu các nhà đầu tư lớn, Chính phủ cũng phải quan tâm đến đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, kể cả là người nước ngoài”, ông Diên lưu ý.
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên tại phiên họp tổ ngày 22/7 tại kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Trang thông tin của Bộ Công thương.
Bên cạnh đó, đánh giá về phát triển kinh tế giai đoạn 5 năm vừa qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng cần đánh giá về thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Có thể thấy, Việt Nam thiếu tập trung cho phát triển các ngành công nghiệp có tính chất nền tảng. Nguyên nhân là do còn thiếu một khung pháp lý đủ mạnh làm căn cứ triển khai thực hiện cũng như thu hút và tập trung nguồn lực để đầu tư cho phát triển ngành này.
Do đó, cùng với giải pháp về thể chế, giai đoạn tiếp theo, Chính phủ cần tập trung hỗ trợ phát triển doanh nghiệp Việt, đặc biệt là doanh nghiệp công nghiệp lớn để tiến tới mục tiêu Việt Nam dần tự chủ trong sản xuất, nhất là sản xuất nguyên vật liệu. Đồng thời, ông Diên nhấn mạnh cần có cơ chế, chính sách để hạn chế tình trạng doanh nghiệp Việt chuyển sở hữu cho nước ngoài.
Về hội nhập kinh tế quốc tế, theo ông Diên, giai đoạn vừa qua, Việt Nam đã thành công trong đàm phán ký kết được nhiều FTA. Trong đó, một số FTA thế hệ mới đã tạo điều kiện mở rộng thị trường xuất nhập khẩu và thu hút vốn FDI. Tuy nhiên, hội nhập kinh tế quốc tế còn có những mặt trái của nó, nội dung này cũng cần được nhìn nhận đánh giá để có sự chủ động xử lý trong giai đoạn tới.
Bên cạnh tận dụng tốt các FTA để thúc đẩy xuất khẩu, giai đoạn tới cũng cần tập trung đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước để khai thác tối đa thị trường 100 triệu dân của Việt Nam. Cùng với đó cần nâng cao tính tự chủ về thị trường để thị trường trong nước là trụ đỡ quan trọng trong tăng trưởng khi thị trường bên ngoài gặp khó khăn.
Ông Diên cho rằng việc tiêu thụ các sản phẩm nông sản từ vải, nhãn đến thanh long và một số mặt hàng rau củ quả khác vừa qua đã minh chứng cho điều trên. Do đó, Chính phủ phải quan tâm nhiều hơn nữa, bằng nhiều biện pháp để phát trên và tăng sức hấp dẫn của thị trường trong nước. “Đó cũng là cơ sở để phát triển trong tương lai”.
Trong bối cảnh dòng vốn đầu tư suy giảm, Việt Nam lần đầu tiên lọt vào top 20 những nền kinh tế thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhiều nhất trên thế giới năm 2020, tăng 5 hạng so với năm 2019.
Trong bối cảnh dòng vốn đầu tư suy giảm, Việt Nam lần đầu tiên lọt vào top 20 những nền kinh tế thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhiều nhất trên thế giới năm 2020, tăng 5 hạng so với năm 2019.
Trong bối cảnh dòng vốn đầu tư suy giảm, Việt Nam lần đầu tiên lọt vào top 20 những nền kinh tế thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhiều nhất trên thế giới năm 2020, tăng 5 hạng so với năm 2019.
Trước diễn biến phức tạp của làn sóng Covid-19 thứ 4 tại Việt Nam, thay vì mức tăng nhẹ gần 1% vào tháng trước, tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam nửa đầu năm nay đã giảm so với cùng kỳ năm 2020.
Dù gặp phải những khó khăn nhất định do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, vốn đăng ký từ các dự án FDI mới tại Việt Nam từ đầu năm đến nay vẫn tăng 19% so với cùng kỳ năm trước.
Ngày 20/11 hàng năm từ lâu đã trở thành một mốc thời gian thân thuộc với người Việt Nam, gắn liền với truyền thống “tôn sư trọng đạo” và những ký ức học trò đầy cảm xúc. Nhưng nếu nhìn rộng hơn ra bối cảnh quốc tế, có thể thấy ngày 20/11 cũng là thời điểm diễn ra rất nhiều sự kiện mang tính bước ngoặt của lịch sử thế giới – từ những biến chuyển lớn của nền chính trị quốc tế, các phát minh khoa học – công nghệ, cho tới những quyết định quan trọng về quyền con người.
Lũ lớn nhiều ngày qua đang nhấn chìm các tỉnh Nam Trung Bộ – Tây Nguyên, với nhiều điểm vượt mốc lịch sử, buộc chính quyền kích hoạt biện pháp ứng cứu cao nhất.
Định giá đất, giao đất, cho thuê đất, là các vấn đề trong dự thảo nghị quyết tháo gỡ vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai năm 2024 được Quốc hội đề nghị cần cân nhắc, thận trọng, tránh tạo khoảng trống pháp lý hoặc xung đột pháp luật.
Giữa bối cảnh bất ổn toàn cầu, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Đông Nam Á vẫn tìm cách đẩy mạnh tăng trưởng dựa trên đổi mới, mở rộng thị trường và phát triển bền vững.
Được thiết kế “may đo” cho giới nhà giàu kín tiếng theo đuổi phong cách sống quiet luxury (xa xỉ thầm lặng), mỗi căn biệt thự tại Vịnh Xanh (Ocean City) không chỉ là chốn an cư lý tưởng, mà còn là một tài sản chiến lược, nhờ vào những giá trị độc quyền khó sao chép trên thị trường.
Vincom Black Friday 2025 mang chủ đề “Sale cuồng nhiệt - Deal hời thiệt” đang khuấy đảo tại gần 90 trung tâm thương mại trên toàn quốc, với các chương trình độc quyền và ưu đãi hấp dẫn từ gần 3.000 gian hàng – thương hiệu trong nước và quốc tế, mang đến cho người tiêu dùng cơ hội chốt đơn hời nhất năm.
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố chiến lược dành cho phân khúc khách hàng thu nhập cao (Affluent) và ra mắt thẻ tín dụng MSB Mastercard Green World.
VinFast, Vinhomes, Vinpearl, Vinmec và Vinschool đều giữ vị trí số 1 “nơi làm việc tốt nhất theo ngành”, khẳng định sức hấp dẫn và uy tín của hệ sinh thái Vingroup trên thị trường nhân sự.
Ngày 20/11 hàng năm từ lâu đã trở thành một mốc thời gian thân thuộc với người Việt Nam, gắn liền với truyền thống “tôn sư trọng đạo” và những ký ức học trò đầy cảm xúc. Nhưng nếu nhìn rộng hơn ra bối cảnh quốc tế, có thể thấy ngày 20/11 cũng là thời điểm diễn ra rất nhiều sự kiện mang tính bước ngoặt của lịch sử thế giới – từ những biến chuyển lớn của nền chính trị quốc tế, các phát minh khoa học – công nghệ, cho tới những quyết định quan trọng về quyền con người.
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố hoàn tất kết nối và đưa vào vận hành hệ thống cảnh báo rủi ro SIMO của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tự động cảnh báo các giao dịch có dấu hiệu gian lận và lừa đảo.
