Phát hiện sai phạm tại 3 dự án giao thông ở Hà Nội

Thanh tra Chính phủ xác định, đối với dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn cầu Chui - cầu Đuống, phố Ngô Gia Tự, quận Long Biên (do UBND quận Long Biên làm chủ đầu tư) ghi nhận gói thầu tư vấn thiết kế bản vẽ thi công không có trong kế hoạch đấu thầu. 

Việc chia nhỏ gói thầu tư vấn giám sát từ số 21 đến số 26 để chỉ định thầu là thiếu cạnh tranh trong đấu thầu. Dự án được kết luận là sai ngay từ công tác khảo sát lập, thẩm định, phê duyệt.

Năm 2014, giám đốc Ban quản lý dự án quận Long Biên phê duyệt bổ sung hạng mục dự án dùng chi phí giải phóng mặt bằng chuyển vào chi phí xây dựng và điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư trái thẩm quyền. Trước đó, UBND TP. Hà Nội đã điều chỉnh tổng mức đầu tư 3 lần.

Trong việc lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công - dự toán công trình gặp nhiều sai sót như: một số chỉ tiêu thiết kế và chủng loại thiết bị điện chiếu sáng trong các gói thầu không được thiết kế đồng bộ trên tuyến, dẫn đến trong quá trình thi công phải thay đổi, điều chỉnh, gây thất thoát ngân sách nhà nước 1,165 tỷ đồng. 

Tổng số tiền sai phạm tại dự án này là khoảng 22,8 tỷ đồng (bao gồm: tiền tạm ứng vượt giá trị nghiệm thu nhưng chưa thu hồi, nhà thầu tự ý thay đổi biện pháp thi công và hưởng chênh lệch sai quy định...).

Đối với dự án đầu tư xây dựng tuyến đường nối từ Quốc lộ 1B đến khu đô thị mới Việt Hưng (do UBND quận Long Biên làm chủ đầu tư): Hồ sơ mời thầu gói thầu số 10 yêu cầu đối với nhà thầu về doanh thu bình quân với công trình thi công dưới 1 năm là 1,1 lần giá trị gói thầu, không đúng quy định tại Thông tư số 01/2010/TT-BKH về hồ sơ mời thầu (quy định dưới 1 năm là 1,5 lần); 

Ba gói thầu xây lắp của dự án được chấp thuận nơi đổ thải chỉ có tư vấn giám sát thi công xác nhận nơi đổ và cự ly đổ, chưa có ý kiến đồng ý của chủ đầu tư, trong đó, 2 nhà thầu vận chuyển đất đổ nơi không có chức năng sử dụng làm bãi thải, vi phạm Luật Bảo vệ môi trường.

Tư vấn giám sát và ban quản lý dự án không nghiệm thu khối lượng tại vị trí đổ thải, dẫn đến khối lượng vận chuyển đã thanh toán lớn hơn khối lượng thực tế vận chuyển, thể hiện sự buông lỏng, gây thất thoát ngân sách nhà nước. 

Số tiền sai phạm được phát hiện tại dự án là khoảng 1,34 tỷ đồng do giá trị chênh lệch tăng giữa thi công bằng thủ công và máy do áp dụng định mức sai quy định.

Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Văn Điển - Ngọc Hồi (Km 185 - Km 189), huyện Thanh Trì (do Sở Giao thông vận tải TP. Hà Nội làm chủ đầu tư) dài khoảng 3,8km, mặt cắt ngang toàn tuyến là 46m, tổng mức đầu tư gần 888 tỷ đồng (chi phí xây dựng hơn 247 tỷ đồng, còn lại là chi phí giải phóng mặt bằng, quản lý dự án, tư vấn…). 

Dự án dự kiến thực hiện từ quý IV/2010 và hoàn thành vào quý IV/2013. Tuy nhiên, tính đến năm 2017, dự án đã được điều chỉnh tiến độ 2 lần.

Một số vấn đề nổi cộm của dự án được cơ quan thanh tra chỉ rõ như: toàn bộ dự án thực hiện chậm so với tiến độ gần 4 năm, phải điều chỉnh thời gian thực hiện dự án 2 lần do chưa có mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu thi công và nguồn vốn cấp cho dự án hạn chế. 

Việc này đã dẫn tới việc các nhà thầu xây dựng được ký sau ngày hết hạn hợp đồng là vi phạm Nghị định 12/2009/NĐ-CP và Nghị định 48/2010/NĐ-CP.

Tổng số tiền sai phạm tại dự án là hơn 19,9 tỷ đồng, đơn vị phải chịu trách nhiệm là UBND TP. Hà Nội, Sở Kế hoạch và đầu tư, nhà thầu tư vấn lập dự án đầu tư và các chủ đầu tư dự án.

Trong công tác đấu thầu dự án này, việc tư vấn khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công được chia thành 2 gói thầu để chỉ định thầu, vi phạm Luật Đấu thầu 2005 và Thông tư 02/2009/TT-BKH về hướng dẫn lập kế hoạch đấu thầu. 

Thêm vào đó, các nhà thầu còn không thực hiện vận chuyển đổ thải tại vị trí đã được lập trong dự toán. Các vị trí đổ thải theo báo cáo của các nhà thầu đều được UBND cấp xã xác nhận, tuy nhiên cấp xã không có thẩm quyền cấp vị trí đổ thải, vi phạm Luật Bảo vệ môi trường…

Trước những vi phạm tại dự án, Thanh tra Chính phủ kiến nghị chủ đầu tư kiểm tra, rà soát công tác vận chuyển đô bùn, đất hữu cơ của một số nhà thầu do không chứng minh được khối lượng thực tế vận chuyến đổ thải, thu hồi về ngân sách nhà nước.

Dựa trên cơ sở kết quả khoan, kiểm định chất lượng công trình của Viện Công nghệ giao thông (Bộ Giao thông vận tải) đối với hạng mục bê tông nhựa, chủ đầu tư cấp phối đá dăm tại một số vị trí của dự án, kiểm tra,rà soát, khắc phục và giảm trừ quyết toán đối với khối lượng thiếu so với thiết kế, kỹ thuật đã được phê duyệt.