Phát triển bền vững

Hiểu đúng về ‘người gây ô nhiễm phải trả tiền’

Phạm Sơn Thứ tư, 12/01/2022 - 09:07

Luật Bảo vệ môi trường 2020 đưa ra quan điểm mới trong quản lý rác thải rắn là “người gây ô nhiễm phải trả tiền”, thể hiện qua những công cụ chính sách như trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), thu phí rác thải theo khối lượng.

Phí quản lý rác thải từ hộ gia đình sẽ được chi trả theo khối lượng.

Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường 2020 đưa ra quy định về chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt “dựa trên khối lượng hoặc thể tích chất thải đã được phân loại”. Trong đó, chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế, chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân đã được phân loại riêng không phải trả phí.

Quy định này được đưa ra nhằm hạn chế tình trạng “cào bằng” về chi phí phải trả cho môi trường, khiến cho người xả 1kg rác cũng phải đóng phí ngang với người xả 10kg rác như trước đây

Bà Lyli Baum Pollans, chuyên gia chính sách và quy hoạch đô thị nhận xét, quan điểm “người gây ô nhiễm phải trả tiền” là một trong những công cụ hiệu quả nhất giúp chính quyền giảm thiểu rác thải rắn và kiểm soát chi phí xử lý rác thải.

Cụ thể, khi được yêu cầu trả chi phí xử lý rác thải tương ứng với khối lượng xả ra, người dân sẽ có xu hướng giảm thiểu xả thải thông qua các hoạt động tái chế, tái sử dụng, ủ phân hữu cơ. Theo quy định trong luật bảo vệ môi trường hiện hành, chỉ rác thải không có giá trị tái chế mới được thu gom theo túi trả phí.

Bà Pollans đưa ra ví dụ ở Massachusetts, Mỹ, sau 1 năm triển khai thu phí rác thải theo khối lượng, lượng rác thải xả ra môi trường giảm trung bình khoảng 30% cho mỗi hộ gia đình.

Luật Bảo vệ môi trường mới chính thức có hiệu lực từ năm 2022

Thực tế, tổng lượng tiêu thụ sản phẩm trong năm đó không hề giảm đi, nghĩa là số lượng rác thải phát sinh không hề giảm. Người tiêu dùng đã giữ rác thải ở lâu hơn trong chuỗi giá trị, tiếp tục tạo ra lợi ích thay vì vứt bỏ ra môi trường.

Theo ông Hoàng Đức Vượng, Chủ tịch Chi hội nhựa tái sinh, quan điểm “người gây ô nhiễm phải trả tiền” là yêu cầu bắt buộc để công tác quản lý rác thải hoạt động theo cơ chế thị trường.

Ông Vượng lấy ví dụ, tại Nhật Bản, mỗi công dân phải đóng một khoản tiền là khoảng 100USD mỗi tháng, gọi là thuế thị dân, được sử dụng để chi trả cho tất cả những cơ sở hạ tầng xung quanh như dọn dẹp rác, xử lý nước thải…

Đại diện ngành tái chế ước tính, nếu mỗi người dân Việt Nam được yêu cầu đóng khoảng 10% con số trên, tức là rơi vào khoảng 200 nghìn đồng mỗi tháng là đủ để xây dựng một hệ thống hiện đại.

Tuy nhiên, trước khi đưa vào áp dụng, chi phí xử lý môi trường cho mỗi người chỉ rơi vào khoảng vài chục nghìn mỗi năm, một con số quá ít ỏi để “đòi hỏi môi trường phải sạch, rác phải được xử lý”.

Quan điểm “người gây ô nhiễm phải trả tiền” cũng là tinh thần của công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR). Ở đây, “người gây ô nhiễm” được hiểu rộng hơn, không chỉ là người xả thải mà là tất cả các bên đóng góp vào quá trình xả thải.

Trong đó, doanh nghiệp sản xuất (nhà sản xuất, nhập khẩu) được đặt trách nhiệm bởi nhóm doanh nghiệp này đóng vai trò là khâu trung tâm trong chuỗi cung ứng, tạo ra tác động tới tất cả các khâu, từ ý tưởng, thiết kế, lựa chọn nguyên vật liệu cho tới bán lẻ, tiêu dùng và xả thải.

Triển khai quản lý rác thải theo quan điểm “người gây ô nhiễm phải trả tiền” với người tiêu dùng là tiền đề quan trọng để doanh nghiệp thực thi EPR cũng như thực hành kinh tế tuần hoàn.

Theo ông Fausto Tazzi, Phó chủ tịch Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), thách thức hàng đầu cho các hoạt động của tổ chức này là thiếu hụt về nguồn lực. Như vậy, việc thu hút người tiêu dùng tham gia phân loại, thu gom, tái chế, tái sử dụng sẽ là sự hỗ trợ lớn để PRO Việt Nam hoàn thành mục tiêu tái chế 100% bao bì đến năm 2030.

Giám đốc phát triển bền vững: Từ người kể chuyện tới người truyền cảm hứng

Giám đốc phát triển bền vững: Từ người kể chuyện tới người truyền cảm hứng

Phát triển bền vững -  2 ngày

Giám đốc phát triển bền vững là người kể chuyện, người truyền cảm hứng cho đội ngũ nhân sự và các bên liên quan cùng chung tay vì môi trường và xã hội.

Mắt xích chiến lược trong chuyển đổi xanh ngành dệt may

Mắt xích chiến lược trong chuyển đổi xanh ngành dệt may

Phát triển bền vững -  3 ngày

Trước sức ép ESG, ngành dệt may Việt Nam buộc phải tái định nghĩa “sự bền vững” và ngân hàng đang trở thành mắt xích chiến lược trong hành trình đó.

Trái dừa Việt 'thay đổi cuộc chơi' tại Mỹ bằng chiến lược ít ai ngờ

Trái dừa Việt 'thay đổi cuộc chơi' tại Mỹ bằng chiến lược ít ai ngờ

Phát triển bền vững -  5 ngày

Ban đầu, khi thương hiệu dừa Thái Lan đã phổ biến ở Mỹ, Vina T&T phải áp dụng chiến lược "đem cho, đem tặng" tại các siêu thị để người tiêu dùng làm quen với khẩu vị dừa Bến Tre.

Khủng hoảng khí hậu - rủi ro an ninh lương thực và bài toán chuyển đổi của Việt Nam

Khủng hoảng khí hậu - rủi ro an ninh lương thực và bài toán chuyển đổi của Việt Nam

Phát triển bền vững -  1 tuần

An ninh lương thực tại Việt Nam sẽ phụ thuộc vào khả năng phát triển hệ thống nông-lương thực bền vững, an toàn trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng.

Loại bỏ hoàn toàn quan điểm 'bảo vệ môi trường cản trở tăng trưởng kinh tế'

Loại bỏ hoàn toàn quan điểm 'bảo vệ môi trường cản trở tăng trưởng kinh tế'

Phát triển bền vững -  1 tuần

Trên thực tế, bảo vệ môi trường có thể coi như một hình thức đầu tư, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và các bên liên quan nếu triển khai bài bản và có hiệu quả.

Gánh nặng thuế cản trở khoáng sản Việt cất cánh

Gánh nặng thuế cản trở khoáng sản Việt cất cánh

Tiêu điểm -  11 giờ

Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn với các khoáng sản chiến lược hàng đầu thế giới, nhưng gánh nặng chính sách thuế đang thách thức sự phát triển của ngành này.

Dòng chảy tín dụng hướng tới bất động sản, chứng khoán

Dòng chảy tín dụng hướng tới bất động sản, chứng khoán

Tài chính -  14 giờ

Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhìn nhận, không có một sự gia tăng đồng loạt trong tín dụng các ngành. Dòng chảy tín dụng đặc biệt tăng mạnh ở lĩnh vực chứng khoán và bất động sản kinh doanh. 

Chứng khoán SHS báo lãi quý III/2025 tăng gấp 8 lần

Chứng khoán SHS báo lãi quý III/2025 tăng gấp 8 lần

Tài chính -  16 giờ

CTCP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS) vừa công bố báo cáo tài chính quý III/2025 với nhiều chỉ tiêu tăng trưởng tích cực, phản ánh hiệu quả vận hành và nền tảng tài chính ngày càng vững mạnh.

Giá chung cư hơn 120 triệu đồng/m2: Ai mua?

Giá chung cư hơn 120 triệu đồng/m2: Ai mua?

Bất động sản -  17 giờ

Mặc cho giá chung cư liên tục leo thang, thanh khoản căn hộ vẫn đạt kỷ lục trong quý III/2025 nhờ lượng cầu lớn từ các nhà đầu tư.

Vingroup xây hàng loạt dự án nhà ở xã hội ở 7 địa phương

Vingroup xây hàng loạt dự án nhà ở xã hội ở 7 địa phương

Bất động sản -  17 giờ

Vingroup hôm nay công bố triển khai các dự án nhà ở xã hội tại 7 tỉnh, trong đó, gần 50.000 căn có kế hoạch thực hiện tại Hưng Yên, Hải Phòng, TP.HCM và Tây Ninh; gần 11.000 căn đang thi công và đưa ra thị trường tại Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Trị và Khánh Hòa.

Ngành ngân hàng được 'tiếp sức' từ kỳ vọng bỏ room tín dụng

Ngành ngân hàng được 'tiếp sức' từ kỳ vọng bỏ room tín dụng

Tài chính -  18 giờ

SSI cho rằng việc chuyển đổi sang cơ chế quản lý tín dụng mang tính thị trường là cần thiết, giúp cân bằng tốt hơn giữa tăng trưởng, hiệu quả và ổn định hệ thống.

Shark Bình chiếm đoạt 117 tỷ đồng từ 30.000 ví điện tử như thế nào?

Shark Bình chiếm đoạt 117 tỷ đồng từ 30.000 ví điện tử như thế nào?

Tài chính -  19 giờ

Công nghệ blockchain đang trở thành công cụ đắc lực để phơi bày vụ lừa đảo tài sản số liên quan tới Shark Bình và dự án AntEX.