Khởi nghiệp

Nguồn vốn là rào cản lớn nhất với startup Việt Nam trong cả thập kỉ qua

Việt Hưng Thứ sáu, 03/05/2019 - 14:57

Ông Trần Ngọc Thái Sơn, CEO Tiki nhận định, khó khăn khi startup Việt Nam gọi vốn là nhà đầu tư đều đặt câu hỏi về lợi nhuận, làm sao thoái vốn thành công, nhất là với một thị trường công ty lên sàn rất khó khăn.

Báo cáo về tình hình đầu tư vào startup Việt Nam năm 2018 thực hiện bởi tổ chức Topica Founder Institute (TFI) cho biết, tổng số vốn đầu tư vào startup Việt hiện đã lên đến 889 triệu USD, gấp 3 lần so với năm trước.

Đồng thời, trong năm 2018 này, Việt Nam tiếp nhận 92 thương vụ đầu tư startup, tương đương năm 2017, và tăng gần gấp đôi về mặt số lượng thương vụ so với năm 2016 (50 thương vụ với 205 triệu USD).

Hiện 6 lĩnh vực đang được rót vốn nhiều nhất lần lượt là Fintech (117 triệu USD), Thương mại điện tử (104 triệu USD), TravelTech (64 triệu USD), Edtech (54 triệu USD), Logistics (54 triệu USD) và Bất động sản online (47 triệu USD).

Một tín hiệu đáng mừng là năm qua, giới khởi nghiệp chứng kiến sự xuất hiện của nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm trong nước như VietCapital Ventures, Startup Viet Partners, Teko Ventures. Hay gần đây, quỹ đầu tư của Tập đoàn Vingroup - Vingroup Ventures cũng công bố ngân sách đầu tư lên tới 300 triệu USD.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2019, ông Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhận định, chất lượng và số lượng đơn vị đầu tư các startup có xu hướng tăng mạnh trong năm 2018.

Sự hiện diện của các nhà đầu tư cho khởi nghiệp cũng ngày càng tăng. Số lượng và hoạt động của các nhà đầu tư thiên thần có xu hướng tăng, đã có tính hệ thống hơn, phát triển các hoạt động liên kết, kết nối, hình thành một số câu lạc bộ, mạng lưới đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, môi trường phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là chính sách về đầu tư, các vấn đề liên quan tới thoái vốn, cho vay, vốn và đầu tư mạo hiểm, khiến các nhà đầu tư còn e ngại, các doanh nghiệp khởi nghiệp mất đi cơ hội kinh doanh.

Còn theo ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện quản lý kinh tế Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khởi nghiệp là không gian mà chúng ta gọi là cách mạng 4.0, tạo ra những cơ hội suy nghĩ khác và làm khác để đạt được các mục tiêu.

"Nếu chúng ta cứ đi theo một cách tuần tự thì luôn đi sau, khởi nghiệp sáng tạo là cách để chúng ta làm khác. Chúng ta làm theo quy định, tiến theo quy trình là làm theo cái cũ, không bao giờ có đổi mới sáng tạo", ông Nguyễn Đình Cung nói.

Theo ông, hệ sinh thái khởi nghiệp của chúng ta đang thiếu rất nhiều. Bắt đầu từ đăng ký kinh doanh đã gặp vướng mắc. "Một mô hình kinh doanh du lịch nhỏ phải xin phép 6 tháng, đi đến đâu vướng đến đấy, ngăn cản đổi mới sáng tạo. Ứng xử với nó theo tôi là đừng lo quản lý, cứ để dân làm. Không phải nhà nước biết đến đâu quản đến đấy, mà quản lý phải vì phát triển. Startup sẽ tin rằng khó khăn của mình sẽ được giải quyết", Viện trưởng Viện quản lý kinh tế Trung ương góp ý.

Ông Trần Ngọc Thái Sơn, CEO Tiki nêu quan điểm, khởi nghiệp cũng giống như đi khởi nghĩa, cần chuẩn bị đạn dược. Tại Việt Nam, các công ty khởi nghiệp ngày càng giỏi lên, tuy nhiên có vấn đề lớn là nguồn vốn và đây cũng là khó khăn trong cả thập kỷ qua.

Theo ông Sơn, khó khăn khi gọi vốn là nhà đầu tư đều đặt câu hỏi về lợi nhuận, làm sao thoái vốn thành công, nhất là với một thị trường công ty lên sàn rất khó khăn. Các sàn chứng khoán của Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ hay Trung Quốc cho phép các công ty niêm yết mà không cần có lãi, chỉ cần có tăng trưởng.

"Khi nhà đầu tư vào Việt Nam sẽ nhìn vào quy mô thị trường và Việt Nam là thị trường hấp dẫn nhưng chưa đủ lớn, chưa đạt mức nghìn tỷ USD. Cần khuyến khích các công ty đi ra khỏi Việt Nam, hướng tới thị trường Đông Nam Á với quy mô hơn 2.000 tỷ USD và lớn hơn nữa. Nhưng mang vốn ra nước ngoài đầu tư là vấn đề nhạy cảm mà nhà nước luôn phải cân đối giữa đầu tư trong nước và đầu tư ra nước ngoài", ông Trần Ngọc Thái Sơn nói.

Thực tế, quy mô thị trường Việt Nam chưa đủ lớn để giúp startup tăng tốc. Mặc dù nền kinh tế Internet Việt Nam được đánh giá là tiềm năng, nhưng thị trường Việt Nam vẫn chưa thể top 4 hấp dẫn nhất Đông Nam Á, theo số liệu từ Google và Temasek.

Trước đó, bà Lê Hoàng Uyên Vy - Giám đốc điều hành ESP Capital trong một cuộc phỏng vấn từng cho biết, có 4 lý do khiến các startup Việt Nam chưa thể hóa kỳ lân, đó là hạn chế về tầm nhìn của doanh nghiệp khởi nghiệp, vấn đề xây dựng, vận hành sản phẩm chưa thực sự tốt, và cuối cùng là thiếu sự bứt phá.

Chưa kể, nhiều chuyên gia cho rằng, rào cản đối với các startup Việt Nam còn là nguồn vốn đầu tư. Ông Phạm Kim Hùng - CEO & nhà sáng lập Base.vn cho hay: "Tại Việt Nam, số lượng quỹ đầu tư chưa nhiều, và họ cũng thường kỳ vọng startup phát triển đến một mức nhất định rồi mới đổ tiền vào. Nếu ở Mỹ, startup chứng minh bằng ý tưởng thì ở Việt Nam, startup phải chứng minh bằng con số".

Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ và chính sách cho startup ở Việt Nam vẫn chưa thực sự thuận lợi. Nhiều trường hợp startup Việt chọn Singapore hay Silicon Valley là nơi đặt trụ sở. Chẳng hạn, các startup thành công như Kyber Network của CEO Lợi Lưu, hay Abivin của Phạm Nam Long và Nguyễn Hoàng Anh đều đặt trụ sở ở Singapore, Got It! Của Trần Việt Hùng đặt ở Silicon Valley, Mỹ.

'Đã là khởi nghiệp thì chỉ có hoặc bùng nổ hoặc đóng cửa'

'Đã là khởi nghiệp thì chỉ có hoặc bùng nổ hoặc đóng cửa'

Khởi nghiệp -  5 năm
Mỗi giai đoạn trong khởi nghiệp lại mang một ý nghĩa riêng đối với doanh nghiệp và cùng với đó là những khó khăn cần giải quyết nhằm đạt được tăng trưởng.
'Đã là khởi nghiệp thì chỉ có hoặc bùng nổ hoặc đóng cửa'

'Đã là khởi nghiệp thì chỉ có hoặc bùng nổ hoặc đóng cửa'

Khởi nghiệp -  5 năm
Mỗi giai đoạn trong khởi nghiệp lại mang một ý nghĩa riêng đối với doanh nghiệp và cùng với đó là những khó khăn cần giải quyết nhằm đạt được tăng trưởng.
Startup dịch vụ video và livestream Uiza nhận đầu tư 1,5 triệu USD

Startup dịch vụ video và livestream Uiza nhận đầu tư 1,5 triệu USD

Khởi nghiệp -  5 năm

Đây là khoản đầu tư vòng hạt giống lớn nhất với định giá cao kỷ lục cho một startup công nghệ B2B tại Việt Nam.

Tập đoàn FPT và quỹ đầu tư Nhật Bản rót 3 triệu USD vào startup blockchain

Tập đoàn FPT và quỹ đầu tư Nhật Bản rót 3 triệu USD vào startup blockchain

Khởi nghiệp -  5 năm

Startup Blockchain Utop được phát triển dựa trên akaChain - nền tảng công nghệ Blockchain được FPT ra mắt năm 2018, hiện đang triển khai và ứng dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Vì sao các startup lại thất bại?

Vì sao các startup lại thất bại?

Khởi nghiệp -  5 năm

Những con số và báo cáo gần đều cho thấy, thị trường startup Việt Nam đang bước vào giai đoạn "thăng hoa", nhưng thực tế triển khai không phải là không có trở ngại. CB Insights, công ty chuyên xây dựng phần mềm dự đoán xu hướng công nghệ mới cho hay, tỉ lệ startup thất bại trên thế giới nói chung dao động từ 75 - 90%.

Startup chăm sóc sức khỏe Việt Nam gọi vốn 5 triệu USD

Startup chăm sóc sức khỏe Việt Nam gọi vốn 5 triệu USD

Khởi nghiệp -  5 năm

Startup có tên Jio Health, được thành lập năm 2014 với vai trò sử dụng công nghệ hiện đại để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu với chi phí phải chăng.

Startup đồ chơi giáo dục Việt kiếm triệu USD trên đất Mỹ

Startup đồ chơi giáo dục Việt kiếm triệu USD trên đất Mỹ

Khởi nghiệp -  6 tháng

Bắt đầu kinh doanh từ năm 2020 thông qua website công ty và các nền tảng thương mại điện tử như Amazon, Etsy với thị trường chính là Mỹ, Úc và Canada, đến năm 2023, doanh thu Kalotoys là 95 tỷ đồng.

Tiến sĩ hóa học muốn tạo cuộc cách mạng về chất tẩy rửa

Tiến sĩ hóa học muốn tạo cuộc cách mạng về chất tẩy rửa

Khởi nghiệp -  6 tháng

Tiến sĩ hóa học Vũ Thị Tần hiện là giảng viên đại học Bách Khoa Hà Nội, đã sở hữu cho mình 17 sáng chế về vật liệu và xử lý bề mặt.

Startup bán mì ramen cấp đông gọi vốn 2,5 tỷ đồng

Startup bán mì ramen cấp đông gọi vốn 2,5 tỷ đồng

Khởi nghiệp -  6 tháng

Seichou Machi Ramen kêu gọi đầu tư 2,5 tỷ đồng cho 12,5% cổ phần, với hai mô hình kinh doanh là chuỗi bán lẻ và sản xuất sản phẩm đông lạnh.

Thị trường mua trước trả sau đón tay chơi lớn

Thị trường mua trước trả sau đón tay chơi lớn

Khởi nghiệp -  6 tháng

Thị trường mua trước trả sau đang trở nên "nóng" hơn cả, khi gần đây liên tục đón nhận sự tham gia của các tay chơi lớn.

Thị trường Fintech đã hết nóng?

Thị trường Fintech đã hết nóng?

Khởi nghiệp -  6 tháng

Thay vì dồn dập các thương vụ đầu tư góp vốn như vài năm trước, thị trường fintech Việt Nam giờ đây đang trở nên phân hóa, tập trung vào hai mảng sản phẩm đầu tư và mua trước trả sau.

Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp tư nhân 'góp sức' vào các dự án trọng điểm

Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp tư nhân 'góp sức' vào các dự án trọng điểm

Tiêu điểm -  2 giờ

Doanh nghiệp tư nhân đăng ký làm và đề xuất cơ chế chính sách để làm các dự án trọng điểm, miễn là không tư lợi, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, Thủ tướng đề nghị.

MSB và FMO ký hợp đồng vay 80 triệu USD cho một tương lai xanh

MSB và FMO ký hợp đồng vay 80 triệu USD cho một tương lai xanh

Tài chính -  2 giờ

FMO sẽ cung cấp cho MSB khoản vay lên tới 80 triệu USD với thời hạn lên tới 9 năm để tài trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và các doanh nghiệp liên quan đến khí hậu.

Nhi Đồng 315 'chơi lớn' với VNVC và Long Châu

Nhi Đồng 315 'chơi lớn' với VNVC và Long Châu

Doanh nghiệp -  8 giờ

Chuỗi Nhi Đồng 315 thể hiện tham vọng trong mảng tiêm chủng, dù là đơn vị có quy mô khiêm tốn nhất trong nhóm ba doanh nghiệp dẫn đầu.

Lễ hội ánh sáng phương Đông tại Ocean City có gì?

Lễ hội ánh sáng phương Đông tại Ocean City có gì?

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Là điểm đến không thể bỏ qua trên hành trình chơi Tết, Lễ hội ánh sáng phương Đông - lễ hội xuân lớn nhất Việt Nam tại Ocean City đón chào du khách bằng loạt hoạt động vui chơi giải trí mới mẻ, hấp dẫn chưa từng có.

Móng Cái khẳng định vị thế

Móng Cái khẳng định vị thế

Tiêu điểm -  9 giờ

Với vai trò là một trong những cửa ngõ quan trọng trong giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc, Móng Cái đang không ngừng phát triển để khẳng định vị thế.

Đắk Nông quyết làm bauxite

Đắk Nông quyết làm bauxite

Tiêu điểm -  1 ngày

Đắk Nông đứng trước thời điểm thuận lợi để trở thành trung tâm bauxite, luyện nhôm quốc gia theo định hướng của Trung ương, tạo đột phát triển kinh tế.

Di sản văn hóa trong kỷ nguyên công nghệ

Di sản văn hóa trong kỷ nguyên công nghệ

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Khát vọng phát triển của các doanh nhân trẻ giờ đây không chỉ dừng lại ở kinh doanh mà còn gắn liền với sứ mệnh bảo tồn và phát huy di sản dân tộc.