Nguy cơ tắc dự án nhà ở thương mại

An Chi Thứ tư, 07/04/2021 - 10:02

Nếu quy định "nhà đầu tư phải có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở" sẽ làm khó cho doanh nghiệp chỉ có thuần túy đất khác mà không có đất ở.

Chỉ có các nhà đầu tư “có quyền sử dụng đất ở”, hoặc có “đất ở và các loại đất khác” thì mới được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại

Quy định về trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại tại Khoản 2 Điều 18 Nghị định 99/2015/NĐ-CP từng gây khó khăn cho rất nhiều dự án và doanh nghiệp trên thị trường.

Điều khoản này quy định, các tổ chức, cá nhân phải có quyền sử dụng đất ở hợp pháp, phù hợp với quy hoạch xây dựng nhà ở, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, có đủ điều kiện làm chủ đầu tư và có nhu cầu tham gia đầu tư xây dựng nhà ở thì mới được công nhận làm chủ đầu tư dự án.

Trong khi đó, thực tế trên thị trường bất động sản cho thấy, việc dự án nhà ở thương mại phải có 100% đất ở mới được công nhận chủ đầu tư là điều quá khó với doanh nghiệp. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM đã nhiều lần nêu ý kiến rằng, quy định về "đất ở" gần như không khả thi trên thực tế bởi hầu hết các dự án nhà ở thương mại đều có quỹ đất hỗn hợp.

Điều này đã dẫn tới một hệ luỵ rất lớn là tính từ tháng 12/2015 (thời điểm Nghị định 99/2015/NÐ-CP có hiệu lực) đến năm 2020, thành phố chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư được 63 dự án nhà ở thương mại có nguồn gốc đất do đền bù đất nông nghiệp hoặc đất chuyên dùng. Tuy nhiên, các dự án này vẫn không thể triển khai được do sự bất nhất trong các quy định pháp luật.

Đến tháng 9/2018, các dự án nhà ở thương mại có quỹ đất hỗn hợp đều phải thực hiện thủ tục thông qua Sở Kế hoạch và đầu tư để trình UBND thành phố ban hành quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Ðầu tư. Có nghĩa, các dự án đã đi một vòng không được chấp thuận đã trở về vị trí cũ, để tiếp tục xin thành phố phê duyệt lại chủ trương đầu tư.

Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP. HCM, năm 2018, TP. HCM chỉ có 19 dự án được công nhận chủ đầu tư, 59 dự án được chấp thuận đầu tư và 53 dự án được cấp giấy phép xây dựng, với tổng số 39.959 căn hộ và tổng diện tích 3.263.212 m2, giảm 42% số lượng dự án, giảm 40%về số lượng căn hộ và giảm 74% về tổng diện tích các dự án nhà ở so với năm 2017.

Trong 9 tháng đầu năm 2019, con số dự án được hoàn thiện pháp lý còn giảm xuống mức "thê thảm" hơn khi cả thành phố chỉ có một dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư, giảm khoảng 83%. Thậm chí, không có dự án nhà ở nào được công nhận chủ đầu tư trong năm.

Về vấn đề này, các chuyên gia và doanh nghiệp đã nhiều lần đề xuất biện pháp tháo gỡ kịp thời các vướng mắc nhằm giúp doanh nghiệp bất động sản có cơ sở hoàn tất các thủ tục đầu tư và triển khai dự án.

Cuối tháng 3 vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định 30/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở được nhiều doanh nghiệp kỳ vọng sẽ tháo gỡ điểm nghẽn "đất ở" đối với các dự án nhà ở thương mại. 

Tuy nhiên, Khoản 2 Điều 18 Nghị định 99/2015/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 5 Điều 1 Nghị định số 30/2021/NĐ-CP) lại quy định: "Nhà đầu tư có quyền sử dụng đất thuộc một trong các trường hợp quy định dưới đây và có đủ các điều kiện làm chủ đầu tư dự án quy định tại Điều 21 của Luật Nhà ở 2014, pháp luật kinh doanh bất động sản, pháp luật có liên quan thì trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời xác định nhà đầu tư đó làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại:

Thứ nhất, nhà đầu tư có quyền sử dụng đất ở hợp pháp.

Thứ hai, nhà đầu tư có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở.

Thứ ba, nhà đầu tư nhận chuyển quyền sử dụng đất ở theo quy định của pháp luật về đất đai để xây dựng nhà ở thương mại".

Như vậy, chỉ có các trường hợp nhà đầu tư “có quyền sử dụng đất ở”, hoặc có “đất ở và các loại đất khác” thì mới được công nhận chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại.

Như vậy, các nhà đầu tư có quyền sử dụng đất khác nhưng không “dính” với đất ở, như các trường hợp chỉ có quyền sử dụng đất nông nghiệp, hoặc đất phi nông nghiệp không có đất ở, thì không quy định thủ tục lựa chọn chủ đầu tư đối với các trường hợp này.

Về bản chất, quy định này chưa tháo gỡ khó khăn của các dự án nhà ở có nguồn gốc đất hỗn hợp bao gồm đất ở và các loại đất khác.

Giá bất động sản khó giảm do vướng thủ tục pháp lý

Theo ông Châu, điều này sẽ dẫn đến rất nhiều điều “trái khoáy” trong hoạt động đầu tư. Ví dụ, nhà đầu tư sử dụng 50 ha đất trồng cây cao su (100% đất nông nghiệp, không “dính” đất ở), hoặc sử dụng 1 ha đất có nguồn gốc là đất nhà xưởng ô nhiễm phải di dời (100% đất phi nông nghiệp, không “dính” đất ở), để thực hiện dự án xây dựng nhà ở thương mại, dự án khu đô thị có nhà ở, dù phù hợp với quy hoạch, đều không được công nhận chủ đầu tư dự án.

Tuy nhiên, nếu trong khu đất 50 ha trồng cây cao su, hoặc trong khu đất 1 ha nhà xưởng (nêu trên) chỉ cần có 1 căn nhà với diện tích đất ở dù chỉ vài chục mét vuông, thì nhà đầu tư đó vẫn được xác định làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, dự án khu đô thị có nhà ở.

Hiệp hội bất động sản TP. HCM cho rằng, sau khi có “văn bản chấp thuận” của ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thì nhà đầu tư mới được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp. Để tạo lập được quỹ đất dự án nhà ở thương mại, dự án khu đô thị có nhà ở, thì nhà đầu tư phải bỏ ra chi phí rất lớn, nhưng tại sao nhà đầu tư đã tạo lập hợp pháp quỹ đất gồm “các loại đất khác (không phải đất ở)” lại không được công nhận là chủ đầu tư?!

"Vậy, cơ quan nào phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại do việc nhà đầu tư không được công nhận là chủ đầu tư, nên nhà đầu tư không thể hoàn thành các thủ tục đầu tư tiếp theo và vì vậy không thể triển khai thực hiện dự án, dẫn đến doanh nghiệp “bị chôn vốn”, thậm chí có nguy cơ bị phá sản", ông Châu nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, luật sư Lê Thanh Vinh, công ty T&P Law Firm cũng cho rằng, nếu chiếu sang Luật Đầu tư 2020 thì quy định "nhà đầu tư phải có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở" sẽ làm khó cho doanh nghiệp chỉ có thuần túy đất khác (không có chút đất ở nào).

Khi lập dự án nhà ở xin chấp thuận chủ trương đầu tư (không qua đấu thầu đấu giá), các doanh nghiệp này sẽ không biết xếp mình vào trường hợp nào, dù Luật Đầu tư cho phép được làm.

Để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà đầu tư và để đảm bảo tính thống nhất, tính hệ thống, tính đồng bộ của các quy định pháp luật, ông Châu đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và đầu tư sửa đổi dự thảo nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư 2020.

Trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất các loại đất khác (không có đất ở), đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư và xác định nhà đầu tư là chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có nhà ở thì thực hiện như sau:

Đối với dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và đầu tư lấy ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi dự kiến thực hiện dự án về chủ trương chuyển mục đích sử dụng các loại đất khác sang đất ở.

Đối với dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, cơ quan đăng ký đầu tư lấy ý kiến thẩm định của Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi dự kiến thực hiện dự án về chủ trương chuyển mục đích sử dụng các loại đất khác sang đất ở.

Trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b khoản này, Bộ Xây dựng và Sở Xây dựng có ý kiến về việc đáp ứng các điều kiện làm chủ đầu tư dự án của nhà đầu tư quy định tại Điều 21 của Luật Nhà ở 2014 và pháp luật kinh doanh bất động sản pháp luật có liên quan.

Trường hợp có một nhà đầu tư được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có nhà ở thì nhà đầu tư đó được xác định là chủ đầu tư của dự án nếu đáp ứng các điều kiện quy định tại điểm c khoản này. Trường hợp có nhiều nhà đầu tư được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư, thủ tục công nhận chủ đầu tư được thực hiện theo quy định của pháp luật về nhà ở, xây dựng.

Nhà đầu tư được chấp thuận theo quy định tại khoản 3 Điều 29 Luật Đầu tư để thực hiện thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có nhà ở là chủ đầu tư của dự án nếu đáp ứng các điều kiện quy định điểm c khoản này.

Đất nền vùng ven hút nhà đầu tư

Đất nền vùng ven hút nhà đầu tư

Bất động sản -  4 năm
Đất nền đang là phân khúc đang có hoạt động sôi động, thu hút được nhà đầu tư xuống tiền, đặc biệt là ở vùng ven TP. HCM.
Đất nền vùng ven hút nhà đầu tư

Đất nền vùng ven hút nhà đầu tư

Bất động sản -  4 năm
Đất nền đang là phân khúc đang có hoạt động sôi động, thu hút được nhà đầu tư xuống tiền, đặc biệt là ở vùng ven TP. HCM.
Pháp lý vẫn là điểm nghẽn của thị trường bất động sản 2021

Pháp lý vẫn là điểm nghẽn của thị trường bất động sản 2021

Bất động sản -  4 năm

Muốn có động lực mới cho thị trường bất động sản năm 2021, nhiều chuyên gia cho rằng, việc giải quyết điểm nghẽn pháp lý cần được thực hiện quyết liệt và mạnh tay hơn.

Hàng trăm dự án bất động sản bị tắc thủ tục pháp lý, vì sao?

Hàng trăm dự án bất động sản bị tắc thủ tục pháp lý, vì sao?

Leader talk -  5 năm

Cùng một hệ thống pháp luật nhưng trước đây nhiều dự án bất động sản được ký phê duyệt trong khi hiện nay lại nằm im bất động vì ách tắc thủ tục đầu tư.

Bất động sản mắc kẹt trong khủng hoảng pháp lý

Bất động sản mắc kẹt trong khủng hoảng pháp lý

Bất động sản -  5 năm

Doanh nghiệp mệt mỏi vì phải qua "trăm cửa, trăm dấu" để hoàn thiện thủ tục pháp lý cho dự án bất động sản.

Doanh nghiệp bất động sản tiến thoái lưỡng nan với tình huống pháp lý

Doanh nghiệp bất động sản tiến thoái lưỡng nan với tình huống pháp lý

Bất động sản -  5 năm

Quá trình hoàn thiện thủ tục pháp lý kéo dài và bế tắc khiến doanh nghiệp bất động sản "bể" kế hoạch kinh doanh hoặc người mua nhà không nhận được sổ hồng.

Hé lộ căn hộ hàng hiệu 5 sao sẽ lên sóng livestream của Sunshine Group ngày 25/7

Hé lộ căn hộ hàng hiệu 5 sao sẽ lên sóng livestream của Sunshine Group ngày 25/7

Bất động sản -  20 giờ

Căn hộ Sky Garden diện tích hơn 76m2 - một trong những sản phẩm giới hạn tại dự án hàng hiệu Noble Crystal Tay Ho WorldHotels Residence sẽ chính thức lên sóng livestream NobleGo của Sunshine Group vào 20h ngày 25/7, với mức giá khởi điểm chỉ từ 7,52 tỷ đồng, bằng 50% giá thị trường.

Bắc Ninh sau sáp nhập: Hạ tầng dẫn dắt, bất động sản vào thời kỳ 'nóng'

Bắc Ninh sau sáp nhập: Hạ tầng dẫn dắt, bất động sản vào thời kỳ 'nóng'

Bất động sản -  3 ngày

Sau khi sáp nhập Bắc Giang và Bắc Ninh, thị trường bất động sản đất nền tại khu vực này lập tức bước vào chu kỳ tăng trưởng mới. Sự cộng hưởng giữa động lực quy hoạch – hạ tầng – dòng vốn đầu tư đổ về mạnh mẽ đã khiến giá đất tại nhiều khu vực tăng vọt chỉ trong thời gian ngắn. Bắc Ninh mới đang trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu đối với giới đầu tư địa ốc tại miền Bắc.

Khách 'săn' nhà phố Sunshine Group giá hời: Sổ đỏ lâu dài, sắp bàn giao, khai thác ngay

Khách 'săn' nhà phố Sunshine Group giá hời: Sổ đỏ lâu dài, sắp bàn giao, khai thác ngay

Bất động sản -  3 ngày

Phiên livestream NobleGo của Sunshine Group tối 18/7 tiếp tục gây sốt khi căn nhà phố V6-28 tại Noble Palace Tay Thang Long được khách hàng Nguyễn Phương Thảo chốt giao dịch ở mức 16,9 tỷ đồng.

Căn hộ trung cấp 'biến mất' ở Hà Nội

Căn hộ trung cấp 'biến mất' ở Hà Nội

Bất động sản -  4 ngày

Nguồn cung căn hộ trên thị trường Hà Nội hiện chỉ còn căn hộ cao cấp, hạng sang, vắng bóng hoàn toàn căn hộ trung cấp và giá rẻ.

ROX Living Đồng Hới kiến tạo không gian đô thị biển đáng sống

ROX Living Đồng Hới kiến tạo không gian đô thị biển đáng sống

Bất động sản -  1 tuần

Đô thị ven biển ROX Living Đồng Hới là mô hình đô thị bền vững – hiện đại – xanh kết hợp hài hòa giữa an cư và giá trị đầu tư lâu dài.

Standard Chartered điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam

Standard Chartered điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam

Tài chính -  9 phút

Mặc dù tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu chững lại, các yếu tố kinh tế vĩ mô cơ bản của Việt Nam vẫn được duy trì ổn định.

Điểm đến nội địa hút du lịch hè

Điểm đến nội địa hút du lịch hè

Tiêu điểm -  13 phút

Hơn 80% người Việt được hỏi cho biết lựa chọn các điểm đến trong nước cho kỳ nghỉ hè năm nay.

VinFast và 12 ngân hàng hỗ trợ người dân Hà Nội chuyển sang xe điện

VinFast và 12 ngân hàng hỗ trợ người dân Hà Nội chuyển sang xe điện

Tiêu điểm -  37 phút

VinFast đã ký kết thỏa thuận hợp tác với 12 ngân hàng và tổ chức tài chính lớn nhằm hỗ trợ người dân Thủ đô chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

SHB hợp tác toàn diện với Lọc hóa dầu Bình Sơn

SHB hợp tác toàn diện với Lọc hóa dầu Bình Sơn

Nhịp cầu kinh doanh -  39 phút

Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) và CTCP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) ngày 23/7 ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện, đánh dấu bước tiến quan trọng trong mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và năng lượng, lọc hóa dầu.

Một doanh nghiệp FDI tâm huyết vì một ‘Việt Nam xanh’

Một doanh nghiệp FDI tâm huyết vì một ‘Việt Nam xanh’

Phát triển bền vững -  1 giờ

Là một trong những doanh nghiệp FDI sớm đầu tư vào Việt Nam, Suntory PepsiCo đã và đang là đối tác đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam triển khai các chương trình hợp tác công – tư hướng đến phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Mua xe ô tô điện VinFast được Sacombank hỗ trợ lãi suất chỉ từ 7,5%/năm

Mua xe ô tô điện VinFast được Sacombank hỗ trợ lãi suất chỉ từ 7,5%/năm

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Sacombank ký kết mở rộng hợp tác với Vinfast Việt Nam triển khai gói vay ưu đãi mua xe điện với lãi suất cạnh tranh, thủ tục đơn giản.

Kỹ sư Hồ Quang Cua: Từ gạo ST25 đến nông nghiệp tuần hoàn Net Zero

Kỹ sư Hồ Quang Cua: Từ gạo ST25 đến nông nghiệp tuần hoàn Net Zero

Phát triển bền vững -  2 giờ

Khám phá hành trình của kỹ sư Hồ Quang Cua từ ST25 đến IPSM – nông nghiệp tuần hoàn, giảm phát thải, tăng lợi nhuận và hướng tới Net Zero cùng tín chỉ carbon