Đại dịch Covid-19 bất ngờ diễn ra từ đầu năm 2020 đã tác động toàn diện lên mọi mặt kinh tế - xã hội thế giới và Việt Nam. Hoạt động của đa phần doanh nghiệp gặp khó khăn, kinh tế thế giới chính thức suy thoái sâu năm 2020.
Trong khi đó với việc kiểm soát tốt dịch bệnh, Việt Nam đã trở thành một trong số ít quốc gia có mức tăng trưởng dương và được dự báo có thể đạt 2,5-3% năm 2020, trước khi phục hồi nhanh đạt mức tăng trưởng khoảng 6,5-7% năm 2021.
Bối cảnh dịch bệnh hiện nay và sau đại dịch Covid-19 cũng đã và đang tạo ra nhiều xu hướng và cơ hội đầu tư – kinh doanh mới trên toàn cầu cũng như tại Việt Nam. Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV Cấn Văn Lực cho rằng, tận dụng tốt điều này sẽ giúp nhà đầu tư và doanh nghiệp Việt biến “nguy” thành “cơ” trong bối cảnh bình thường mới trong và sau đại dịch.
Theo ông Lực, trong và sau đại dịch Covid-19 diễn ra sáu xu hướng đầu tư - kinh doanh mới. Một là, nhà đầu tư đã và đang thực hiện chiến lược đầu tư an toàn hơn và đa dạng hóa danh mục đầu tư, trong đó có kim loại quý vàng, trái phiếu chính phủ Mỹ và đồng Yên Nhật.
Hai là, xu hướng mua bán và sáp nhập (M&A) dự báo sẽ tăng mạnh. Ba là, xu thế cắt giảm chi phí và nhân sự một cách quyết liệt. Bốn là, đại dịch Covid-19 đã khiến các tổ chức, doanh nghiệp nhìn nhận lại về cách thức vận hành (như họp trực tuyến, làm việc tại nhà, khám chữa bệnh từ xa, đào tạo trực tuyến, thương mại điện tử…). Năm là xu thế thay đổi chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị. Sáu là quan tâm hơn đến chăm lo sức khỏe, phòng chống dịch bệnh và bảo vệ môi trường.
Từ những xu thế trên, tại tọa đàm “Bình thường mới - Tìm kênh đầu tư hiệu quả” do Báo Đầu tư tổ chức, ông Lực chỉ ra năm nhóm cơ hội đầu tư – kinh doanh quan trọng trong thời gian tới.
Thứ nhất là cơ hội đầu tư – kinh doanh số. Với mục tiêu duy trì hoạt động sản xuất - kinh doanh vượt qua khó khăn dịch bệnh cùng với xu thế Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, nhiều tổ chức và doanh nghiệp đã và đang tổ chức hoạt động, kinh doanh trên nền tảng tự động hóa, phát triển tài chính số, ngân hàng số, Fintech, thương mại điện tử, đào tạo trực tuyến, thanh toán điện tử, giải trí số, làm việc từ xa (tại nhà), khám chữa bệnh từ xa, định vị hành trình cá nhân…
Theo đó, các dịch vụ hỗ trợ sẽ có nhiều cơ hội phát triển nhanh như kho vận (logistics), giao hàng nhanh, đóng gói, cung ứng nền tảng, livestream sự kiện, an ninh mạng, phân tích dữ liệu, tư vấn phát triển kinh doanh số…
Thứ hai là cơ hội từ xu thế tăng đầu tư công, nhất là đầu tư giải quyết an sinh xã hội, cơ sở hạ tầng, năng lượng tái tạo, hạ tầng ICT, dịch vụ y tế, giáo dục, ứng phó biến đổi khí hậu… Những khoản đầu tư này đang được các nước quan tâm thực hiện vì chúng vừa có tác động thúc đẩy tăng trưởng trong ngắn hạn cũng như tạo tiền đề phát triển lâu dài.
Thứ ba là cơ hội đầu tư – kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất trang thiết bị y tế, dịch vụ y tế, chăm lo sức khỏe, dược phẩm, sản phẩm xanh, sản phẩm thân thiện môi trường đã và đang mở rộng hơn. Cơ hội này đã có được trong những năm gần đây và dịch bệnh lại càng thúc đẩy nhu cầu thiết yếu này.
Thứ tư, xu thế dịch chuyển dòng vốn đầu tư đã và đang diễn ra. Xu thế này còn tiếp diễn vì quá trình dịch chuyển thường diễn ra ít nhất khoảng 1-3 năm, các doanh nghiệp tiếp tục đa dạng hóa chuỗi cung ứng, chính phủ các nước có động thái khuyến khích, hỗ trợ…
Theo ông Lực, Việt Nam nói chung, các địa phương và doanh nghiệp Việt nói riêng cần chuẩn bị tâm thế, hạ tầng và dịch vụ khu công nghiệp, nguồn nhân lực và cơ chế, chính sách tốt hơn để lường đón và tận dụng cơ hội này.
Thứ năm, nhà đầu tư có nhiều cơ hội để xem xét đầu tư chứng khoán và bất động sản. Mặc dù đây vẫn được xem là những kênh đầu tư tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với các tài sản an toàn như vàng, trái phiếu chính phủ hay gửi tiết kiệm ngân hàng, nhưng đi kèm với rủi ro luôn là lợi nhuận.
Phân tích về kênh đầu tư chứng khoán hiện nay, ông Lê Đức Khánh, Giám đốc phân tích của Công ty Chứng khoán VPS cho biết, trong quý III/2020, cả hai chỉ số VN-Index và HNX đều chứng kiến mức tăng ấn tượng cả về mặt điểm số đến thanh khoản.
Ông Lê Đức Khánh, Giám đốc phân tích của Công ty Chứng khoán VPSCụ thể theo ông Khánh, chỉ số VN-Index tăng 9.71%, HNX Index tăng 21.11% so với cuối quý trước. Dự báo, trong quý IV, VN Index sẽ dao động trong vùng 960 - 1000 điểm với các ngưỡng hỗ trợ mạnh là 880 và 900 điểm. Trong khi đó, HNX Index sẽ hướng tới vùng 145 - 150 điểm với các ngưỡng hỗ trợ mạnh của chỉ số là 120 và 100 điểm.
Với ông Khánh, cơ hội đầu tư trong năm 2021 sẽ là “ngành sản xuất thiết yếu và ngành hưởng lợi trực tiếp từ các chính sách điều hành nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế của Chính phủ. Cụ thể, quá trình đón nhận chuyển dịch chuỗi cung ứng từ nước ngoài, quá trình công nghiệp hóa, số hóa của nền kinh tế nội địa và quá trình đô thị hóa trong tương lai đều sẽ yêu cầu những yếu tố đầu vào thiết yếu như: điện, nông nghiệp, vật liệu xây dựng cơ bản (xi măng, thép,…).
“Bên cạnh đó, với mục tiêu đẩy nhanh quá trình hồi phục của nền kinh tế Việt Nam sau dịch Covid-19, các dự án xây dựng mới và nâng cấp cơ sở hạ tầng hiện tại của Việt Nam sẽ là đem đến triển vọng tăng trưởng tích cực cho nhóm doanh nghiệp xây dựng chuyên dụng, bên cạnh tác động lan tỏa tích cực đến nền kinh tế nói chung”, ông Khánh nói.
Đánh giá về các kênh đầu tư mới xuất hiện nhưng thu hút rất đông nhà đầu tư mới tham gia là Forex và tiền điện tử, ông Thái Việt Dũng, đại diện Exness cho biết, Forex là một thị trường phi tập trung cho việc trao đổi các loại tiền tệ trên toàn cầu. Hàng hóa của Forex chính là tiền khi mà các nhà đầu tư mua một số lượng tiền này và bán một số lượng tiền khác diễn ra cùng thời điểm.
Đó chính là việc các nhà đầu tư phải dự đoán được xu hướng tăng hoặc giảm để tiền hành thực hiện mua bán một cặp tiền tệ và kiếm được lợi nhuận. Giao dịch ngoại hối không phải là giao dịch tập trung, các nhà đầu tư có thể giao dịch thông qua một nhà môi giới là Broker - sàn Forex hay qua internet.
"Điểm nổi bật khi đầu tư vào thị trường Forex là việc thu về lợi nhuận cao nhưng số vốn bỏ ra thì lại cực ít nhưng yêu cầu kiến thức tốt về tài chính và phân tích biểu đồ và gần đây, việc các sàn Forex ảo mọc lên liên tục kéo theo hoạt động lừa đảo trên thị trường Forex nên nhà đầu tư cần cẩn trọng trước khi tham gia”, ông Dũng nhận định.
Ngoài ra, ông Dũng cũng cho rằng, tiền ảo là một trong những khái niệm nổi bật của thị trường tài chính hiện nay. Đây là một kênh đầu tư mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư khi đồng Bitcoin - tiền điện tử đầu tiên trên thế giới - đang được đẩy giá lên kéo theo rất nhiều loại tiền điện tử khác như Ripple, Litecoin và Ethereum cũng được tăng lên và năm 2019 nhiều đồng tiền ảo vẫn dẫn đầu về kênh sinh lời cho các nhà đầu tư.
Với mức độ bảo mật cực cao và khả năng sáng tạo vô cùng của công nghệ blockchain, ngay cả các chính phủ hay tập đoàn lớn trên thế giới cũng không thể phớt lờ, nên dù có nhiều cảnh báo về rủi ro tiềm tàng nhưng vẫn có sức hấp dẫn lớn các nhà đầu tư”, ông Dũng nói.
Lưu ý quan trọng với doanh nghiệp và nhà đầu tư
Dù có nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn trong bối cảnh mới, nhưng ông Lực cho rằng các doanh nghiệp, nhà đầu tư cần chú ý một số lưu ý quan trọng khi đưa ra quyết định.
Trước hết, bản thân các doanh nghiệp, nhà đầu tư phải nhìn nhận được những điểm yếu để tái cấu cấu trúc, đổi mới mô hình, chiến lược kinh doanh, nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng khả năng chống chịu với các cú sốc bên ngoài. Trong đó, cần tập trung vào người lao động, quản lý tài chính, khách hàng và đối tác.
Thứ hai, đổi mới tư duy, sáng tạo, thiết kế sản phẩm, dịch vụ mới phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của khách hàng sau dịch bệnh. Dịch Covid-19 đã tạo ra một loạt các nhu cầu tiêu dùng mới cần được giải quyết. Doanh nghiệp cần nắm bắt được những xu hướng này, phát triển các sản phẩm mới, chuyên biệt hóa cho từng phân khúc khách hàng trong cả ngắn và dài hạn sau dịch.
Thứ ba, trong bối cảnh lãi suất duy trì ở mức thấp và có thể giảm tiếp do thanh khoản thị trường tương đối dồi dào và chính sách tiền tệ được điều hành linh hoạt, các doanh nghiệp nên tận dụng nguồn vốn tín dụng để tập trung vào đầu tư kinh doanh, thúc đẩy sản xuất.
Tuy nhiên, với đa số nhà đầu tư cá nhân, tiền gửi ngân hàng vẫn là kênh đầu tư hiệu quả do tính an toàn, ổn định và rủi ro thấp. Đối với kênh ngoại tệ, có lẽ nhà đầu tư không nên nắm giữ do mức lợi nhuận mang lại không đáng kể khi tỷ giá thời gian tới được dự báo tiếp tục ổn định, mức giảm giá VND so với USD sẽ không quá 1% cả năm 2020 và khoảng 1-2% năm 2021.
Thứ tư, đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số không chỉ về mặt sản phẩm, dịch vụ mà còn cả trong quy trình vận hành, mảng kinh doanh và nội bộ của doanh nghiệp nhằm tiết giảm chi phí sản xuất kinh doanh, nâng cao trải nghiệm hách hàng, nhưng vẫn đảm bảo kiểm soát các rủi ro phát sinh. Hợp tác kinh doanh, đầu tư vào các công ty Fintech, Bigtech chất lượng hoặc phát triển các Startup Fintech, Edutech, Proptech mới cũng là một kênh đầu tư triển vọng trong tương lai.
Thứ năm, kênh bất động sản và thị trường chứng khoán tương đối tiềm năng với các nhà đầu tư chấp nhận rủi ro cao hơn. Tuy nhiên, các đặc điểm chung như chủ yếu là các nhà đầu tư cá nhân, nhỏ lẻ, thông tin thị trường kém minh bạch, tâm lý đám đông, hiện tượng đẩy giá,...khiến hai thị trường này dễ biến động và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Do đó, các nhà đầu tư nên chủ động tự nâng cao kiến thức về thị trường cũng như năng lực, phân tích, ra quyết định để bảo vệ, đảm bảo lợi ích của chính mình. Từ đó, nhà đầu tư cần thực hiện đầu tư theo phương châm: đa dạng hóa danh mục, dựa theo kiến thức – kinh nghiệm, tránh tâm lý bầy đàn, và đầu tư trên cơ sở có thông tin, phân tích…
Cuối cùng, dẫu biết bối cảnh hiện này là khó khăn và thách thức với đa phần các chủ thể trong nền kinh tế Việt Nam, nhưng doanh nghiệp và nhà đầu tư không nên vì thế mà tham gia đầu tư vào các kênh tiềm ẩn nhiều rủi ro như tín dụng đen, đầu tư đa cấp, cho vay qua các ứng dụng,... Có thể thấy thời gian gần đây, nhiều nhà đầu tư đã chịu thiệt hại nặng nề do tham gia những kênh đầu tư đầy rủi ro này.
