Nhận diện rủi ro với tăng trưởng kinh tế

Ông Paulo Medas, người dẫn đầu đoàn tham vấn của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), trong thông cáo mới nhất nhận định, xuất khẩu – động lực chính của nền kinh tế – có thể yếu hơn nếu tăng trưởng toàn cầu không được như kỳ vọng, căng thẳng địa chính trị toàn cầu dai dẳng hoặc tranh chấp thương mại gia tăng.

Ở trong nước, những yếu kém kéo dài của thị trường bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể tác động mạnh hơn dự kiến đến khả năng cấp tín dụng của các ngân hàng.

Điều này làm tổn hại đến tăng trưởng kinh tế, cũng như làm suy yếu sự ổn định tài chính.

Với chính sách tiền tệ nới lỏng, áp lực tỷ giá hối đoái kéo dài lâu hơn sẽ tác động tới lạm phát trong nước.

IMF dự báo, tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2020 sẽ phục hồi ở mức gần 6% và lạm phát dự kiến sẽ dao động quanh mức mục tiêu 4 – 4,5%. Tăng trưởng của cầu trong nước vẫn còn yếu do các doanh nghiệp phải chèo chống với mức nợ cao trong khi thị trường bất động sản sẽ chỉ phục hồi hoàn toàn trong trung hạn.

Do phục hồi kinh tế không đồng đều, các chính sách vẫn mang tính hỗ trợ cao trong năm nay, nhưng có thể cần phải điều chỉnh để ứng phó với những rủi ro đối với triển vọng kinh tế, ông Paulo Medas khuyến nghị.

Lạm phát vẫn được kiểm soát nhưng theo vị này, Ngân hàng Nhà nước cần sẵn sàng thắt chặt chính sách tiền tệ nếu áp lực tăng giá gia tăng.

Các chính sách cần tiếp tục tập trung vào việc tăng cường ổn định tài chính. Điều này đòi hỏi phải cải thiện chất lượng tài sản và tránh tăng trưởng tín dụng quá mức với chất lượng thấp.

Theo thời gian, tăng tính linh hoạt của tỷ giá hối đoái song song với hiện đại hóa chính sách tiền tệ hơn nữa theo hướng đặt mục tiêu lạm phát sẽ giúp đối phó với các cú sốc bên ngoài tốt hơn, đồng thời, bảo vệ được đệm dự trữ ngoại hối.

Về chính sách tài khóa, ông Paulo Medas đánh giá chính sách này cũng đang hỗ trợ tăng trưởng kinh tế 2024 trong bối cảnh lương khu vực công dự kiến tăng mạnh và những nỗ lực không ngừng nhằm đẩy mạnh đầu tư công.

Tăng cường quản lý tài khóa sẽ giúp đối mặt với những thách thức phía trước. Việc này bao gồm cải thiện các cấu phần và chất lượng chi tiêu công và dịch vụ công, củng cố lập dự toán ngân sách để phản ánh tốt hơn những tác động của già hóa dân số và biến đổi khí hậu trong trung và dài hạn và cải thiện lưới an sinh xã hội.

Nỗ lực huy động thu ngân sách sẽ tạo nguồn lực để tăng chi cho an sinh xã hội, giải quyết vấn đề về biến đổi khí hậu và nhu cầu đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng.

Ông Paulo Medas lưu ý thêm, Luật Các tổ chức tín dụng mới là một bước tiến quan trọng và cần có tiếp các biện pháp khác để tăng cường giám sát và quản trị các thể chế tài chính.

Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa để khôi phục sức khỏe của hệ thống ngân hàng, bao gồm các biện pháp cải thiện chất lượng tài sản, xóa bỏ dần biện pháp gia hạn nợ nhưng vẫn giữ nguyên nhóm nợ, tăng vốn ngân hàng có thể giúp tăng cường sự ổn định tài chính.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh xử lý các ngân hàng bị đổ vỡ để hạn chế chi phí cuối cùng và cải thiện chức năng của hệ thống tài chính và tiền tệ.

Một khuôn khổ pháp lý mạnh hơn để xử lý mất khả năng thanh toán, cưỡng chế nợ sẽ giúp đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp và làm cho hệ thống tài chính ổn định hơn.

“Chúng tôi hoan nghênh việc sửa đổi Luật Đất Đai và các luật liên quan đến bất động sản khác nhằm giải quyết những nút thắt về pháp lý trong lĩnh vực này. Cần nỗ lực hơn để tái cơ cấu các doanh nghiệp phát triển bất động sản yếu kém và thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp lành mạnh”, ông Paulo Medas nhấn mạnh. 

Để duy trì tăng trưởng kinh tế cao trong bối cảnh nhân khẩu học kém thuận lợi và những thách thức về biến đổi khí hậu, ông Paulo Medas nhận định, Việt Nam cần có một đợt cải cách mới.

Tăng năng suất, đầu tư nhiều hơn vào nguồn vốn con người và vốn vật chất, đồng thời, khuyến khích đầu tư tư nhân vào năng lượng tái tạo là vấn đề then chốt.

Cải thiện hoạt động của thị trường vốn cũng sẽ giúp tăng năng suất. Về vấn đề này, phát triển thị trường trái phiếu chính phủ dựa trên thị trường rất quan trọng để tạo điều kiện phát triển thị trường vốn nói chung và giúp truyền dẫn chính sách tiền tệ hiệu quả hơn.