Những góc nhìn khác về kinh tế Việt Nam 2020

Nhìn nhận về kinh tế Việt Nam trong năm 2020 tại sự kiện Vietnam Business Outlook 2020 do Group Quản lý doanh nghiệp tổ chức, ông Michael Kokalari, chuyên gia kinh tế cao cấp của VinaCapital cho rằng, Việt Nam là một đất nước nhỏ trong thế giới rộng lớn nhưng có độ mở cửa về kinh tế rất lớn, kết nối với phần còn lại của thế giới rất khác biệt. Các diễn biến trên thế giới như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tác động rất lớn đến Việt Nam.

“Năm ngoái kinh tế thế giới có diễn biến khá tiêu cực, nhưng kinh tế Việt Nam lại khá ổn định, tôi tin sự ổn định đó sẽ tiếp diễn trong năm 2020. Đồng Việt Nam khá ổn định trong năm nay, và đang mạnh lên, trong khi đồng USD lại yếu đi, đây là điểm rất thuận lợi cho kinh doanh”, ông Michael Kokalari chia sẻ.

Xét về các kênh đầu tư, đại diện VinaCapital cho biết, các đô thị lớn như TP. HCM và Hà Nội vẫn đang thiếu nhà ở vừa túi tiền, đây là kênh đầu tư tốt trong dài hạn. 

Thu nhập trung bình Việt Nam hiện vào khoảng 3000 USD/người/năm, thời điểm Trung Quốc đạt con số này thì thị trường bất động sản tăng gấp 10 lần trong vòng 10 năm, do đó đây là tin tốt cho Việt Nam.

Kinh tế thế giới không mấy lạc quan, Mỹ có bầu cử năm tới, châu Âu viễn cảnh không tốt. Khi có biến động không thuận buồm xuôi gió từ thế giới hãy nên mua vào, nên đầu tư 10-20% tổng tài sản vào chứng khoán, nhà đất và vàng. Thuyết tiền tệ đương đại nói tiền trong 2 năm tới được in thêm, giá trị tài sản sẽ được tăng theo.

Dưới góc nhìn marketing, ông Lâm Minh Chánh, Chủ tịch Trường Đào tạo quản trị kinh doanh BizUni chia sẻ về sáng tạo mô hình kinh doanh tạo lợi thế cạnh tranh.

Theo ông Chánh, năm 2020 những ngành có thế mạnh là dệt may, da giày, nông sản và thuỷ sản. Nền kinh tế Việt Nam trong năm tới vẫn sáng, tăng trưởng GDP vẫn tốt, tiền nước ngoài vẫn đổ vào, người Việt Nam nói chung đang có sự tự tin rất cao.

Với các startup, nhân tài Việt Nam đang là điểm thu hút với các nhà đầu tư trong nước và toàn cầu. Năm 2019 chứng kiến sự bứt phá của những tay chơi có yếu tố công nghệ, ý thức tốt tạo ra nền tảng, nâng tầm doanh nghiệp lên.

“Làm marekting hiện nay phải có chiều sâu, biết về khách hàng mục tiêu của mình, chân dung của họ ra sao, làm sao để đến được với họ, cá nhân hoá họ, và thắng được họ, cao nhất là trải nghiệm khách hàng. Khách hàng ngày càng trở nên có tiếng nói hơn, suy nghĩ rộng hơn, nên cách chúng ta đến với khách hàng cũng phong phú và khác biệt hơn. Thông qua mạng xã hội, khách hàng là người truyền tin ghê gớm lắm. Những người xây dựng thương hiệu cá nhân để đẩy doanh nghiệp lên cần thận trọng”, ông Chánh chia sẻ.

Dưới góc nhìn nhân sự, nhấn mạnh năng lực tư duy, sáng tạo, trực giác của con người, bà Lê Thị Thanh Thuỷ, chuyên gia tư vấn của PGI Coach nhìn nhận: “Thế giới đang thay đổi nhanh chóng, nhiều người bắt đầu run rẩy khi nói đến 4.0. Không còn cách nào khác, các doanh nghiệp nhỏ và vừa phải định tâm lại, hiểu hệ thống của mình chạy bên trong thế nào, sẽ có được ứng xử phù hợp. Tốc độ thông tin không theo kịp tốc độ suy nghĩ, nếu hiểu rõ chính mình, kết hợp được sức mạnh mỗi thành viên trong đội nhóm, sẽ làm chủ được số phận doanh nghiệp”.

Theo bà Thủy, chuyển dịch về năng lực con người bây giờ rất khác so với trước đây. 10 năng lực rất cần cho nhân sự thời 4.0, liên quan đến tư duy rất nhiều, đó là khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp; tư duy phản biện, sáng tạo,lãnh đạo con người, phối hợp với người khác; phán đoán và quyết định, cung cấp dịch vụ, thương lượng, tư duy ý thức. Trực giác là năng lực tuyệt vời mà mọi người đều có, đó là tài phán đoán.

Năm 2015 sáng tạo nằm ở thứ tự số 10, năm 2019 đã ở vị trí số 3. Thấu hiểu quy trình tư duy từ ý tưởng, vấn đề là yêu hay ghét ý tưởng đó, thử nghiệm nó và tạo ra đột phá, thì bài toán luôn có lời giải… 

Phải đầu tư cho nhân viên kỹ năng, muốn thế phải cho họ sự hiểu biết, tiếp nhận được cách vận hành bên trong mới tạo ra sức mạnh.

Đưa ra những nhận định về thị trường bất động sản và marketing, ông Trần Ngọc Anh, Chủ tịch MGI Realtor Network cho biết, năm 2019 chứng kiến sự bứt phá của các tay chơi công nghệ như Grab. Ngành thương mại điện tử từ vài chục doanh nghiệp giờ chỉ còn lại vài doanh nghiệp, lại được tiếp lực tài chính từ nhiều nguồn, liệu chúng ta có tồn tại?

Câu chuyện Món Huế thất bại là một bài học đắt giá, lợi thế chuỗi rộng lớn ngày xưa giờ là gánh nặng. Nhiều công ty phân phối bây giờ phải bán thêm các mặt hàng khác để gánh chi phí mặt bằng. Quyền lực khách hàng hiện nay lớn hơn rất nhiều, chỉ cần bất mãn cái gì sẽ đưa lên mạng ngay, người khác không cần biết đúng sai cứ lan tỏa đã. Ngành bất động sản có nhiều tin giả khiến cho doanh nghiệp lao đao, hoặc chủ đầu tư đưa tin không đúng… Câu chuyện startup được rót vào tỷ đô, triệu đô nhưng vỡ tan trong chốc lát sẽ làm các nhà đầu tư thận trọng hơn, nên các startup muốn tăng vốn cũng khó khăn.

“Năm 2020, doanh nghiệp vừa và nhỏ hãy làm những thứ thật nhỏ và làm tới cùng để theo đuổi thành công. Hãy tập trung vào một cái thật nhỏ để làm thật tốt còn hơn làm nhiều cái lớn, cái mới mà chẳng đi đến đâu cả. 

Nên chọn làm ngành nào dung lượng thị trường lớn, và phải có công nghệ, để câu một lần được con cá to, có thể phát triển nhanh được ngay”, ông Ngọc Anh nhấn mạnh.

Ở một góc nhìn khác, ông Trần Viết Huân - Phó chủ tịch cộng đồng CIO Vietnam cho rằng, một trong những vấn đề đau đầu nhất với các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay là không biết chuyển đổi số nên bắt đầu từ đâu?

Là một trong những người đầu tiên ở khu vực ASEAN tiếp cận và xây dựng các giải pháp điện toán đám mây cho khách hàng trong nhiều ngành như viễn thông, ngân hàng, giáo dục, ông Huân nhìn nhận, chuyển đổi số là nói đến trải nghiệm khách hàng. Thay đổi đến từ công nghệ tạo ra cơ hội, mô hình kinh doanh, sản phẩm mới, hiểu khách hàng là ai, cần kết nối với ai trong hệ sinh thái để hướng đến khách hàng.

“Cả quá trình đó nên bắt đầu từ đâu? Nên bắt đầu bằng trải nghiệm khách hàng. Chúng ta quá thận trọng, quá lo ngại về những thứ không biết, đi quá chậm, đi một mình. Chúng ta thiếu những kỹ năng của người tư duy số. Với doanh nghiệp nhỏ, khi tuyển người có kỹ năng kinh doanh phải kèm theo kỹ năng số. Chủ doanh nghiệp phải là người dẫn dắt về chuyển đổi văn hoá số”, ông Huân nói.

Theo ông Huân, doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể tiếp cận được với nhận diện gương mặt qua điện toán đám mây với chi phí rất vừa phải. Các hệ thống ERP sử dụng dịch vụ điện toán đám mây có giá thành hợp lý và có thể tùy chỉnh lại với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

Có 3 hướng tiếp cận cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đó là chuyển đổi văn hóa, chuyển đổi nền tảng và tư duy thiết kế (design thinking), qua đó các doanh nghiệp có thể hiểu và tiếp cận khách hàng trên không gian số, xây dựng sản phẩm hình thái số và môi trường làm việc số cho nhân viên.

Ông Huân nhấn mạnh rằng, các doanh nghiệp hãy bắt đầu từ những bước đi nhỏ, thông qua hệ sinh thái, để biết mình ở đâu trong hệ sinh thái đó. Hãy học lại tất cả mọi thứ từ đầu, đừng sợ vì mình không biết hết tất cả. Phải nói chuyện được với các hệ kết nối trong toàn bộ cung ứng giải pháp. Trí tuệ nhân tạo không phải là cái gì quá xa vời, chỉ cần mở cửa hàng là có công ty sẵn sàng lắp camera ngay cửa, cho biết người ra vào ở độ tuổi bao nhiêu thông qua các nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây.

Mỗi doanh nghiệp nên có tư duy như một startup, khi cần trao đổi với nhau về thị trường, đặt mình vào vị trí khách hàng, xem “nỗi đau” của khách hàng là gì? Lập các group để trao đổi với nhau, lấy ý kiến khác nhau của các bên để từ đó lên chiến lược.

Quan trọng nhất là có được cơ sở dữ liệu (Data), muốn thế phải tăng cường kết nối với khách hàng để biết họ là ai. Tìm những ngành nghề kế cận xem họ đang dùng công nghệ nào để học hỏi. 

"Tham gia vào hệ sinh thái và là một thành phần trong đó. Để tham gia hệ sinh thái, nên làm đối tác với các startup, sử dụng đúng công nghệ họ cung cấp cho số đông. Công nghệ có sẵn giống như một tiệc buffeet trên đám mây, hãy chọn đúng cái bạn cần, đừng chọn tất cả”, ông Huân nói.