Phân biệt sáng chế và giải pháp hữu ích

Hường Hoàng Thứ bảy, 14/05/2022 - 17:29

Không phải ai cũng biết rằng sáng chế và giải pháp hữu ích là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Khi hiểu về hai khái niệm này, doanh nghiệp sẽ lựa chọn được loại hình bảo hộ độc quyền phù hợp nhất cho sản phẩm của mình, mang lại hiệu quả kinh tế lớn nhất cho doanh nghiệp.

Điểm khác nhau cơ bản nhất giữa sáng chế và giải pháp hữu ích đó là "mức độ sáng tạo" của sản phẩm (Ảnh: Dmitrii_Guzhanin)

Ở một số nước, sáng chế có thể được bảo hộ dưới dạng giải pháp hữu ích, hay còn được gọi là “sáng chế đổi mới”, “sáng kiến hữu ích” hoặc “sáng chế ngắn hạn”.

Trong quá trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp có thể thực hiện một số cải tiến nhỏ đối với những sản phẩm sẵn có của mình. Mặc dù không đáp ứng được tất cả các điều kiện để được cấp bằng sáng chế, những cải tiến này có thể sẽ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động đổi mới, sáng tạo của địa phương.

Những cải tiến này sẽ được bảo hộ dưới dạng giải pháp hữu ích để chủ sở hữu có quyền ngăn cản người khác sử dụng (nếu không được cho phép) trong một khoảng thời gian xác định.

Nhìn chung, so với sáng chếgiải pháp hữu íchchỉ phải đáp ứng những điều kiện bảo hộ ít nghiêm ngặt hơn (ví dụ, mức độ sáng tạo thấp hơn), thủ tục đơn giản hơn và thời hạn bảo hộ ngắn hơn. Bảo hộ giải pháp hữu ích được thiết kế chủ yếu để đáp ứng nhu cầu của các nhà đổi mới địa phương, chính vì thế những yêu cầu, thủ tục và thời hạn được bảo hộ của các giải pháp hữu ích giữa các quốc gia rất khác nhau.

Cụ thể, các điểm khác nhau chủ yếu giữa giải pháp hữu ích và sáng chế được thể hiện qua việc các điều kiện để có được sự bảo hộ dưới dạng giải pháp hữu ích ít chặt chẽ hơn so với sáng chế.

Mặc dù luôn phải đáp ứng “tính mới”, giải pháp hữu ích có thể đáp ứng được một phần nào đó hoặc thậm chí là không cần thiết phải đáp ứng về “trình độ sáng tạo” hay “tính không hiển nhiên”. Trên thực tế, việc bảo hộ dưới dạng giải pháp hữu ích thường được thực hiện đối với các sáng kiến có tính chất bổ sung và có thể không đáp ứng được các điều kiện bảo hộ sáng chế.

Đối với những yêu cầu về “tính sáng tạo” của sản phẩm, ta có thể hiểu rõ hơn về sáng chế và giải pháp hữu ích thông qua ví dụ sau đây. Xe đạp là một sáng chế của con người. Trong khi đó, việc doanh nghiệp cải tiến xe đạp thành xe đạp điện là một giải pháp hữu ích giúp con người có thể đi nhanh hơn, tiết kiệm công sức và thời gian di chuyển, mang lại lợi ích cho người sử dụng.

Ngoài ra, thời hạn bảo hộ đối với giải pháp hữu ích thường ngắn hơn so với sáng chế và thời hạn này cũng khác nhau giữa các nước (thường từ 7 đến 10 năm và không được gia hạn).

Thêm vào đó, ở hầu hết các nước có quy định bảo hộ giải pháp hữu ích, các cơ quan sáng chế thường không thẩm định nội dung đơn trước khi đăng ký. Điều này có nghĩa là quá trình đăng ký thường đơn giản và nhanh hơn, thường mất trung bình khoảng 6 tháng.

Đồng thời, việc đăng ký bảo hộ và duy trì hiệu lực của giải pháp hữu ích rẻ hơn nhiều so với đăng ký bảo hộ sáng chế.

Ở một số nước, việc bảo hộ giải pháp hữu ích chỉ được cấp cho một số lĩnh vực công nghệ nhất định. Cuối cùng, hoạt động giải pháp hữu ích thường được bảo hộ đối với sản phẩm, chứ không được bảo hộ đối với quy trình.

Do đó, nếu doanh nghiệp muốn bảo hộ một sản phẩm có vòng đời ngắn hoặc không muốn phải chờ đợi quá lâu, việc đăng ký bảo hộ dưới hình thức giải pháp hữu ích sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn so với dạng độc quyền sáng chế

Một số nước cho phép doanh nghiệp nộp đơn đăng ký bảo hộ đồng thời dưới hình thức sáng chế và giải pháp hữu ích để doanh nghiệp có thể được hưởng thành quả sớm hơn trong khi chờ đợi thời gian cấp bằng độc quyền sáng chế. Tuy vậy, khi được cấp bằng độc quyền sáng chế, doanh nghiệp thường phải lựa chọn một trong hai hình thức bảo hộ, nghĩa là doanh nghiệp không thể nhận được đăng ký cho cả sáng chế và giải pháp hữu ích cùng một lúc cho cùng một sản phẩm.

Những biện pháp bảo hộ sở hữu trí tuệ

Những biện pháp bảo hộ sở hữu trí tuệ

Diễn đàn quản trị -  3 năm

Không phải ai cũng biết rằng, một sản phẩm có thể có nhiều quyền sở hữu trí tuệ khác nhau. Vậy các doanh nghiệp cần làm gì để có thể tận dụng được quyền sở hữu trí tuệ một cách hiệu quả nhất?

Tại sao phải bảo hộ sở hữu trí tuệ?

Tại sao phải bảo hộ sở hữu trí tuệ?

Diễn đàn quản trị -  3 năm

Khi công nghệ thông tin càng phát triển, lĩnh vực sở hữu trí tuệ lại càng được các doanh nghiệp và công chúng quan tâm. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết sở hữu trí tuệ là gì và tại sao phải bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.

Vinsmart mua bản quyền sở hữu trí tuệ từ BQ sản xuất điện thoại thông minh Vsmart

Vinsmart mua bản quyền sở hữu trí tuệ từ BQ sản xuất điện thoại thông minh Vsmart

Tiêu điểm -  6 năm

BQ – Công ty công nghệ hàng đầu châu Âu và Công ty VinSmart thuộc Tập đoàn Vingroup đã ký hợp đồng hợp tác toàn diện, nhằm thúc đẩy quá trình sản xuất các dòng điện thoại thông minh thương hiệu Vsmart theo tiêu chuẩn quốc tế.

Rắc rối về sở hữu trí tuệ nhìn từ câu chuyện của cà phê Napoli, đầu karaoke Arirang

Rắc rối về sở hữu trí tuệ nhìn từ câu chuyện của cà phê Napoli, đầu karaoke Arirang

Tiêu điểm -  7 năm

Đăng ký sở hữu trí tuệ là chuyện đặc biệt quan trọng mà các doanh nghiệp cần phải làm khi CPTPP có hiệu lực, tuy nhiên đây không phải là một công việc dễ dàng trong bối cảnh năng lực doanh nghiệp Việt hiện tại.

Bài toán sở hữu trí tuệ thương hiệu gỗ Việt khi gia nhập CPTPP

Bài toán sở hữu trí tuệ thương hiệu gỗ Việt khi gia nhập CPTPP

Tiêu điểm -  7 năm

Yêu cầu khắt khe về sở hữu trí tuệ thương hiệu là một trong những thách thức lớn đối với ngành gỗ Việt Nam trong việc gia nhập CPTPP.

Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs

Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs

Diễn đàn quản trị -  35 phút

ESG không còn là cuộc chơi riêng của các tập đoàn lớn. Cú nhảy ESG chính là sự kiện giúp SMEs Việt chủ động tiếp cận ESG một cách linh hoạt.

Chất lượng quản trị doanh nghiệp trong cuộc đua hút vốn

Chất lượng quản trị doanh nghiệp trong cuộc đua hút vốn

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Nâng cao chất lượng quản trị là yếu tố then chốt, quyết định việc doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn dài hạn trên thị trường chứng khoán.

Hóa giải khủng hoảng truyền thông với doanh nghiệp thực phẩm

Hóa giải khủng hoảng truyền thông với doanh nghiệp thực phẩm

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Khủng hoảng truyền thông với các doanh nghiệp thực phẩm đang ngày càng dữ dội và khó kiểm soát trong thời đại mạng xã hội lên ngôi.

Pizza 4P’s và 4 mảnh ghép tạo 'trải nghiệm WOW' khác biệt

Pizza 4P’s và 4 mảnh ghép tạo 'trải nghiệm WOW' khác biệt

Diễn đàn quản trị -  5 ngày

Văn hóa là yếu tố quan trọng bậc nhất ở Pizza 4P’s nhưng chỉ từng đó là không đủ, khiến thương hiệu này từng rơi vào thế khó khi mở rộng quy mô.

Doanh nghiệp đang 'ngộ nhận' cứ chi tiền mua AI, chatbot là quản trị số?

Doanh nghiệp đang 'ngộ nhận' cứ chi tiền mua AI, chatbot là quản trị số?

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Nhiều doanh nghiệp cho rằng quản trị số là triển khai AI, mua phần mềm, dùng chatbot... Thực chất, vấn đề nằm ở tư duy và năng lực quản trị.

'Đại gia' chăn nuôi GreenFeed là ai?

'Đại gia' chăn nuôi GreenFeed là ai?

Doanh nghiệp -  1 phút

GreenFeed đạt 2.106 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế năm 2024, tăng 382% so với năm 2023, vượt những ông lớn trong ngành như Dabaco, nông nghiệp Hòa Phát và BAF Việt Nam.

Giá vàng hôm nay 10/6: Giằng co giữa đàm phán thương mại và tham vọng vàng của Trung Quốc

Giá vàng hôm nay 10/6: Giằng co giữa đàm phán thương mại và tham vọng vàng của Trung Quốc

Vàng -  15 phút

Giá vàng hôm nay 10/6 không thay đổi đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, trong khi thị trường quốc tế có sự hồi phục.

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Tiêu điểm -  23 phút

Đối với Luật Đầu tư, VCCI đề xuất bỏ cơ chế yêu cầu phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương và cấp giấy phép đăng ký đầu tư ra nước ngoài.

Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn u ám trước thời hạn thuế quan

Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn u ám trước thời hạn thuế quan

Tiêu điểm -  30 phút

Bối cảnh bất định xoay quanh chính sách thuế quan vẫn phủ bóng lên triển vọng kinh tế Việt Nam, với dự báo tốc độ tăng GDP khó đạt mục tiêu.

Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs

Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs

Diễn đàn quản trị -  35 phút

ESG không còn là cuộc chơi riêng của các tập đoàn lớn. Cú nhảy ESG chính là sự kiện giúp SMEs Việt chủ động tiếp cận ESG một cách linh hoạt.

Doanh nhân đến Đà Nẵng, nghỉ đâu cho xứng tầm?

Doanh nhân đến Đà Nẵng, nghỉ đâu cho xứng tầm?

Ống kính -  14 giờ

Courtyard by Marriott Danang Han River là khách sạn cao nhất tại trung tâm Đà Nẵng bắt đầu đón khách từ cuối tháng 5.

Sau sáp nhập, bất động sản cao cấp Hải Phòng bước vào 'kỷ nguyên vàng' với tầng lớp thịnh vượng mới

Sau sáp nhập, bất động sản cao cấp Hải Phòng bước vào 'kỷ nguyên vàng' với tầng lớp thịnh vượng mới

Nhịp cầu kinh doanh -  19 giờ

Thị trường bất động sản cao cấp đang ghi nhận sự trỗi dậy mạnh mẽ ở nhiều đô thị trung tâm, trong đó nổi bật là Hải Phòng. Thành phố cảng - vốn là đầu tàu phát triển của khu vực Bắc Bộ, sau cột mốc sáp nhập Hải Dương (15/8), sẽ trở thành một siêu đô thị với tầng lớp cư dân thượng lưu mới mang khát khao sở hữu không gian sống xứng tầm.