Khởi nghiệp

Startup Việt Nam tiếp tục hấp dẫn bất chấp ‘mùa đông gọi vốn’

Hoàng An Thứ hai, 03/04/2023 - 10:28

Năm 2022, các startup Việt Nam vẫn tiếp tục thu hút 634 triệu USD vốn đầu tư, bất chấp sự biến động của nền kinh tế trong nước và quốc tế.

Thị trường khởi nghiệp Việt Nam vẫn là điểm sáng thu hút vốn đầu tư trong khu vực Đông Nam Á (Ảnh: T.L)

Giảm so với năm 2021 nhưng vẫn cao đáng kể so với năm 2020

Theo Báo cáo đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ Việt Nam 2023 của NIC và DO Venture, vốn đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam năm 2022 giảm đến 56% so với năm 2021, tuy nhiên con số này vẫn tăng 41% so với năm 2020. Tổng số thương vụ đầu tư cũng giảm 19% so với năm 2021, tuy nhiên vẫn cao hơn 28% so với số liệu năm 2020.

Sau sự phục hồi mạnh mẽ trong năm 2021, bối cảnh đầu tư công nghệ tại Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của cuộc khủng hoảng toàn cầu. Sự bất ổn của ngành tài chính cùng với sự biến động của thị trường đã ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý nhà đầu tư đối với các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.

Startup Việt Nam tiếp tục hấp dẫn bất chấp ‘mùa đông gọi vốn’
Số lượng thương vụ và giá trị đầu tư vào startup Việt giai đoạn 2013 - 2022 (Nguồn: Nghiên cứu của Do Ventures, NIC, và Cento Ventures)

Trong năm 2022, các vòng đầu tư vẫn diễn ra, mặc dù giá trị của các thương vụ trở nên nhỏ hơn vào nửa cuối năm. Chịu tác động của khủng hoảng trong lĩnh vực công nghệ toàn cầu, tổng giá trị vốn đầu tư vào Việt Nam ở nửa cuối năm thấp hơn nửa đầu năm đến 65%. Tuy giá trị trung bình mỗi thương vụ giảm đi, số lượng các thương vụ vẫn tăng lên vào cuối năm. Điều này phản ánh tác động của nền kinh tế bên ngoài hơn là mức độ hấp dẫn của các startup.

Năm 2022, với tác động của thị trường toàn cầu, tổng giá trị các vòng gọi vốn trên 10 triệu USD tại thị trường Việt Nam giảm mạnh xuống còn gần một phần ba so với số liệu cùng kỳ năm 2021. Tỉ trọng các vòng gọi vốn trên 10 triệu chiếm 67% tổng số vốn đầu tư của năm 2022. Giá trị các vòng đầu tư nhỏ hơn chỉ giảm 18% so với năm ngoái, chiếm tỷ trọng 33% tổng số vốn đầu tư.

Số tiền đầu tư vào vòng 10 - 50 triệu USD tăng nhẹ, cho thấy các công ty huy động được vốn Pre-Series A và Series A năm ngoái đã bước sang giai đoạn tăng trưởng tiếp theo. Hầu hết các vòng đầu tư khác đều chứng kiến mức giảm nhẹ về cả số lượng thương vụ và số tiền đầu tư. Riêng số thương vụ vòng đầu tư trên 50 triệu USD giảm mạnh.

Việt Nam vẫn giữ vị trí thứ ba về số lượng thương vụ, nhưng rơi xuống vị trí thứ tư về tổng giá trị đầu tư. Tại Đông Nam Á, Indonesia và Singapore tiếp tục dẫn đầu về tổng số thương vụ và giá trị đầu tư.

Phân bổ vốn đầu tư theo từng lĩnh vực

Trong đó, tại Việt Nam, lĩnh vực dịch vụ tài chính thu hút được nhiều vốn đầu tư nhất, với mức tăng ấn tượng 249%. Ngược lại, lượng vốn đầu tư vào mảng bán lẻ giảm đến 57%. Dù vậy, bán lẻ vẫn là lĩnh vực nhận được nhiều vốn thứ hai. Ngoài hai lĩnh vực nói trên, Y tế, Giáo dục, và Thanh toán vẫn nằm trong số những lĩnh vực được đầu tư nhiều nhất.

Về lĩnh vực fintech, trong năm 2022, lĩnh vực “Phân tích dữ liệu & chấm điểm tín dụng” được đầu tư nhiều nhất, tiếp đến là “Quản lý tài sản,” “Thanh toán,” và “Cho vay tiêu dùng.” Fintech tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị đầu tư và số lượng thương vụ ở Việt Nam mặc dù thiếu đi những thương vụ lớn trong lĩnh vực Thanh toán.

Trong lĩnh vực thương mại điện tử, năm 2022 là năm mô hình “Sàn giao dịch” nhận được số tiền đầu tư cao nhất. Mô hình “Phụ trợ & Cơ sở hạ tầng thương mại điện tử” và “Thương mại xã hội” thu hút đầu tư mạnh mẽ, lần lượt tăng 105% and 143% so với năm trước. 

Đây là năm đầu tiên mô hình “thương mại điện tử tuần hoàn” nhận được vốn đầu tư. Tỷ trọng đầu tư vào mảng thương mại điện tử so với tổng vốn đầu tư được giữ ở mức tương đương so với năm ngoái.

Việt Nam là nhóm các nhà đầu tư tích cực nhất trong năm 2022

Các nhà đầu tư tiếp tục thể hiện sự quan tâm đến startup Việt Nam bất chấp “mùa đông gọi vốn.” Nhờ vào đó, số lượng quỹ nước ngoài đầu tư vào Việt Nam chỉ giảm nhẹ trong năm qua. Lần đầu tiên các quỹ đầu tư Việt Nam trở thành nhóm nhà đầu tư tích cực nhất, theo sau là các nhà đầu tư từ Singapore, Mỹ, và Hàn Quốc.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm nội địa đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam, đặc biệt là ở giai đoạn đầu khi startup có thể gặp khó khăn trong việc thu hút nguồn vốn từ các quỹ nước ngoài. Giá trị đầu tư và số lượng thương vụ có sự tham gia của các quỹ nội địa có xu hướng tăng dần qua các năm. Đáng chú ý, trong năm 2022, giá trị các thương vụ có sự tham gia của quỹ nội địa đạt mức cao kỷ lục 287 triệu USD.

Bất chấp những khó khăn trong môi trường đầu tư toàn cầu hiện nay, các nhà đầu tư vẫn giữ góc nhìn tích cực về hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam nhờ vào tiềm năng
tăng trưởng kinh tế, cơ cấu dân số trẻ am hiểu công nghệ và sự ủng hộ mạnh mẽ của chính phủ đối với hoạt động đổi mới sáng tạo.

Ông Vinnie Lauria, Giám đốc điều hành quỹ đầu tư Golden Gate Venture, cho biết: “Việt Nam sẽ tỏa sáng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp nhiều thách thức và sẽ tiếp tục vươn lên trong tam giác vàng khởi nghiệp Việt Nam - Singapore - Indonesia. Với việc các tập đoàn công nghệ toàn cầu đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực sản xuất công nghệ tại Việt Nam, thị trường nội địa đang mở rộng nhanh chóng với mức tăng trưởng GDP dự kiến là 6,2% (cao nhất toàn cầu), khiến Việt Nam trở thành nam châm thu hút nhân tài công nghệ.

Điều này sẽ giúp tạo ra thế hệ các công ty công nghệ mới đầy tiềm năng. Fintech, Insurtech, Healthtech, và Proptech sẽ tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Công nghệ môi trường cũng sẽ được chú trọng khi các yêu cầu về ESG ngày trở nên chặt chẽ hơn đối với nhà đầu tư. Ngoài ra, chúng tôi cũng dự đoán rằng các đội ngũ phát triển tiền mã hóa tại Việt Nam cũng sẽ chuyển hướng sang phát triển sản phẩm dựa trên công nghệ AI.” 

Startup của Philippines thâu tóm công ty nhân sự Việt Nam

Startup của Philippines thâu tóm công ty nhân sự Việt Nam

Khởi nghiệp -  1 năm

Với việc gia nhập thị trường Việt Nam thông qua thâu tóm startup BravoHR, Advance của Philippines nhiều khả năng sẽ hâm nóng cuộc đua ứng dụng "ứng lương" với các startup như Gimo hay Nano Technologies.

Startup công nghệ điều hòa BenKon nhận vốn 500.000 USD

Startup công nghệ điều hòa BenKon nhận vốn 500.000 USD

Khởi nghiệp -  2 năm

Công nghệ tiết kiệm năng lượng trên điều hòa của BenKon sẽ mở ra một thị trường tiềm năng, khi có tới 2 tỷ máy điều hòa được sử dụng trên thế giới.

Startup có nhiều người dùng tại Mỹ hơn cả Amazon, Walmart

Startup có nhiều người dùng tại Mỹ hơn cả Amazon, Walmart

Khởi nghiệp -  2 năm

Hiện tại, Temu là ứng dụng miễn phí được tải về nhiều nhất ở Mỹ với mức giá bán rẻ đến kinh ngạc, ít nhất là theo tiêu chuẩn của các nước phương Tây.

Nhà băng lớn nhất dành cho các startup Mỹ sụp đổ

Nhà băng lớn nhất dành cho các startup Mỹ sụp đổ

Khởi nghiệp -  2 năm

Dù sở hữu khối tài sản lớn, nhưng 89% trong tổng số tiền gửi trị giá 175 tỷ USD của ngân hàng SVB lại thuộc dạng không được bảo hiểm và số phận của các khoản tiền gửi này vẫn còn là dấu hỏi lớn.

Startup đồ chơi giáo dục Việt kiếm triệu USD trên đất Mỹ

Startup đồ chơi giáo dục Việt kiếm triệu USD trên đất Mỹ

Khởi nghiệp -  7 tháng

Bắt đầu kinh doanh từ năm 2020 thông qua website công ty và các nền tảng thương mại điện tử như Amazon, Etsy với thị trường chính là Mỹ, Úc và Canada, đến năm 2023, doanh thu Kalotoys là 95 tỷ đồng.

Tiến sĩ hóa học muốn tạo cuộc cách mạng về chất tẩy rửa

Tiến sĩ hóa học muốn tạo cuộc cách mạng về chất tẩy rửa

Khởi nghiệp -  7 tháng

Tiến sĩ hóa học Vũ Thị Tần hiện là giảng viên đại học Bách Khoa Hà Nội, đã sở hữu cho mình 17 sáng chế về vật liệu và xử lý bề mặt.

Startup bán mì ramen cấp đông gọi vốn 2,5 tỷ đồng

Startup bán mì ramen cấp đông gọi vốn 2,5 tỷ đồng

Khởi nghiệp -  7 tháng

Seichou Machi Ramen kêu gọi đầu tư 2,5 tỷ đồng cho 12,5% cổ phần, với hai mô hình kinh doanh là chuỗi bán lẻ và sản xuất sản phẩm đông lạnh.

Thị trường mua trước trả sau đón tay chơi lớn

Thị trường mua trước trả sau đón tay chơi lớn

Khởi nghiệp -  8 tháng

Thị trường mua trước trả sau đang trở nên "nóng" hơn cả, khi gần đây liên tục đón nhận sự tham gia của các tay chơi lớn.

Thị trường Fintech đã hết nóng?

Thị trường Fintech đã hết nóng?

Khởi nghiệp -  8 tháng

Thay vì dồn dập các thương vụ đầu tư góp vốn như vài năm trước, thị trường fintech Việt Nam giờ đây đang trở nên phân hóa, tập trung vào hai mảng sản phẩm đầu tư và mua trước trả sau.

KBC bắt tay The Trump Organization: Cú hích định hình lại đường lối quản trị

KBC bắt tay The Trump Organization: Cú hích định hình lại đường lối quản trị

Doanh nghiệp -  20 phút

Thương vụ hợp tác giữa KBC với The Trump Organization chỉ đơn thuần là bước đi trong ngành bất động sản hay còn những toan tính khác của doanh nghiệp ông Đặng Thành Tâm?

Những chướng ngại trên con đường bứt phá của kinh tế Việt Nam

Những chướng ngại trên con đường bứt phá của kinh tế Việt Nam

Tiêu điểm -  2 giờ

Chiến tranh thương mại và kinh tế toàn cầu giảm tốc gây áp lực lên xuất khẩu, chuỗi cung ứng và tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Tập đoàn Bamboo Capital có tân chủ tịch hội đồng quản trị

Tập đoàn Bamboo Capital có tân chủ tịch hội đồng quản trị

Hồ sơ quản trị -  2 giờ

Người được coi là cầu nối trong các dự án liên doanh, hợp tác quốc tế là ông Tan Bo Quan vừa được bầu làm chủ tịch hội đồng quản trị Tập đoàn Bamboo Capital.

Nhựa và cao su trước thách thức xanh hóa

Nhựa và cao su trước thách thức xanh hóa

Phát triển bền vững -  14 giờ

Các ngành nhựa và cao su đang chủ động xanh hóa, áp dụng kinh tế tuần hoàn để đáp ứng yêu cầu thị trường cũng như các quy định của pháp luật.

Doanh nghiệp logistics đối mặt áp lực phải xanh hoá

Doanh nghiệp logistics đối mặt áp lực phải xanh hoá

Phát triển bền vững -  18 giờ

Logistics xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, nếu không chuyển đổi doanh nghiệp ngành này sẽ bị loại khỏi “sân chơi” toàn cầu.

Chương mới của làn sóng đầu tư Hoa Kỳ vào Việt Nam

Chương mới của làn sóng đầu tư Hoa Kỳ vào Việt Nam

Tiêu điểm -  23 giờ

Các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang tăng mức độ quan tâm và mở rộng đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào công nghệ cao, năng lượng và chuỗi cung ứng, đánh dấu một bước tiến mới.

Bất động sản cởi trói, nợ xấu ngân hàng thoái lui

Bất động sản cởi trói, nợ xấu ngân hàng thoái lui

Tài chính -  23 giờ

Các chuyên gia tài chính đều chung góc nhìn tích cực về sự cải thiện chất lượng tài sản ngân hàng cùng sự hồi phục chung của nền kinh tế, đặc biệt với những tháo gỡ ở nhóm ngành bất động sản.