Tắc nghẽn định giá đất - Bài 6: Doanh nghiệp đòi tính đúng, tính đủ

An Chi Thứ sáu, 19/07/2024 - 11:07

Doanh nghiệp phát triển dự án có thể chịu thiệt nếu định giá đất bằng phương pháp thu nhập không tính đúng, tính đủ chi phí hợp lý.

Phương pháp thu nhập phù hợp với việc định giá các thửa đất đã hoàn thiện đầu tư. Ảnh: Hoàng Anh

Nếu như so sánh và hệ số điều chỉnh là phương pháp xác định giá đất dựa trên các giao dịch thực tế trên thị trường thì thu nhập và thặng dư lại là hai phương pháp xác định giá đất theo dòng tiền kinh doanh của dự án.

Trong khi phương pháp thặng dư phù hợp để áp dụng với các dự án chưa tiến hành đầu tư, "còn trên giấy", phương pháp thu nhập lại phù hợp với các dự án đã đầu tư. 

Theo đó, trước khi thực hiện tính giá đất cụ thể, đơn vị thẩm định sẽ khảo sát, thu thập thông tin về thu nhập của thửa đất cần định giá.

Đối với đất phi nông nghiệp, đơn vị thẩm định sẽ khảo sát, thu thập thông tin về thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh ghi trong báo cáo tài chính hoặc thu nhập từ cho thuê đất, cho thuê mặt bằng thu thập trong thời gian ba năm liên tục liền kề trước thời điểm định giá.

Chính phủ ban hành nghị định mới về giá đất

Trường hợp thu nhập của thửa đất, khu đất cần định giá không đầy đủ theo từng năm, không phản ánh đúng thu nhập thực tế từ việc sử dụng đất thì thu thập thông tin về giá cho thuê đất, giá cho thuê mặt bằng của tối thiểu ba thửa đất để so sánh.

Đối với đất nông nghiệp, đơn vị thẩm định sẽ khảo sát, thu thập thông tin về thu nhập từ việc sử dụng đất nông nghiệp tại cơ quan thống kê, cơ quan thuế, cơ quan nông nghiệp và phát triển nông thôn trong khoảng thời gian ba năm liên tục liền kề trước thời điểm định giá đối với đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối...

Đối với đất trồng cây lâu năm, thời gian khảo sát là tối thiểu ba năm trước thời điểm định giá. Đối với đất trồng rừng sản xuất, thời gian khảo sát là một chu kỳ khai thác trước thời điểm định giá.

Trường hợp không có số liệu từ cơ quan thống kê, cơ quan thuế, cơ quan nông nghiệp và phát triển nông thôn, đơn vị thẩm định sẽ thu thập thông tin về thu nhập thực tế phổ biến trên thị trường của ba thửa đất có khoảng cách gần nhất đến thửa đất, khu đất cần định giá.

Sau khi xác định được thu nhập của thửa đất, chi phí của thửa đất, khu đất cần định giá sẽ được xác định. Theo đó, đối với đất phi nông nghiệp, chi phí để tạo ra thu nhập từ việc sử dụng đất là các khoản chi phí vận hành, duy tu, bảo dưỡng công trình xây dựng gắn liền với đất, chi phí sản xuất được xác định theo định mức, đơn giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành; các khoản thuế liên quan đến sử dụng đất.

Trường hợp chi phí để tạo ra thu nhập từ việc sử dụng đất chưa có định mức, đơn giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành thì thu thập thông tin đối với các chi phí nêu trên ghi trong báo cáo tài chính. 

Trường hợp báo cáo tài chính không thể hiện rõ chi phí để tạo ra thu nhập từ việc sử dụng đất thì khảo sát chi phí để tạo ra thu nhập từ việc sử dụng đất thực tế phổ biến trên thị trường.

Đối với đất nông nghiệp, chi phí từ việc sử dụng đất nông nghiệp gồm các khoản thuế liên quan đến sử dụng đất, chi phí sản xuất căn cứ vào định mức, đơn giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành tại cơ quan thống kê, cơ quan thuế, cơ quan nông nghiệp và phát triển nông thôn và thực hiện theo quy định.

Như vậy, thu nhập ròng bình quân năm sẽ được tính bằng thu nhập bình quân năm trừ đi chi phí bình quân năm của dự án.

Giá trị quyền sử dụng đất của thửa đất cần định giá được tính bằng thu nhập ròng bình quân năm chia cho lãi suất tiền gửi tiết kiệm bình quân. Giá đất của thửa đất cần định giá bằng giá trị quyền sử dụng đất của thửa đất cần định giá chia cho diện tích thửa đất cần định giá.

Đối với trường hợp thửa đất cần định giá đã được đầu tư, xây dựng các công trình gắn liền với đất phục vụ trực tiếp sản xuất, kinh doanh để tạo ra thu nhập, thì sau khi xác định giá trị của thửa đất và công trình gắn liền với đất phải trừ đi giá trị của công trình gắn liền với đất theo quy định.

Lo ngại chưa tính đủ lợi nhuận của doanh nghiệp

Theo nhiều chuyên gia, việc áp dụng phương pháp thu nhập trong định giá đất tiềm ẩn nguy cơ không tính đúng, tính đủ giá đất.

Nguyên nhân là do phương pháp thu nhập áp dụng trong định giá đất phi nông nghiệp không phải đất ở đối với đất thuê trả tiền một lần không cho phép xác định lợi nhuận của chủ đầu tư trên giá trị tài sản vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập ròng bình quân năm trước khi vốn hóa.

Việc không xác định lợi nhuận của chủ đầu tư sẽ không đảm bảo công bằng trong các phương pháp áp dụng. Khi đối chiếu với công thức, chủ đầu tư sẽ đầu tư, khai thác mà không có lợi nhuận, toàn bộ thặng dư từ khai thác hiện trạng công trình trên đất trong toàn bộ thời gian thuê đất của thửa đất sẽ nộp hết cho nhà nước, đó là chưa kể thuế thu nhập doanh nghiệp mà doanh nghiệp phải nộp. 

Cách tính như vậy đang làm tăng mức chênh lệch về giá đất của thửa đất khi áp dụng phương pháp thu nhập với phương pháp thặng dư nếu giả định thửa đất có cùng một thông tin quy hoạch. 

Việc xác định như vậy cũng không phù hợp với lý thuyết về xác định chênh lệch địa tô, gây thiệt thòi cho doanh nghiệp phát triển dự án.

Thực tế thời gian vừa qua, nhiều doanh nghiệp đã có kiến nghị đến các cơ quan quản lý nhà nước về việc tính không đúng, không đủ chi phí giá đất. Nhiều chi phí đầu tư cũng như lợi nhuận của doanh nghiệp không được cấn trừ đầy đủ. 

Điều này có thể khiến doanh nghiệp thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng và rơi vào hoàn cảnh khó khăn do chi phí cho tiền sử dụng đất tăng cao, thiếu vốn để tiếp tục phát triển dự án.

Theo nhiều chuyên gia thẩm định giá, các cơ quan chức năng cần bổ sung chi phí hợp lý của chủ đầu tư vào công thức xác định giá đất theo phương pháp thu nhập. 

Thay vì thu nhập ròng bình quân năm bằng thu nhập bình quân năm trừ đi chi phí bình quân năm, nhiều ý kiến cho rằng, thu nhập ròng bình quân năm nên bằng thu nhập bình quân năm trừ chi phí bình quân năm và trừ lợi nhuận của chủ đầu tư.

Trong đó, lợi nhuận của chủ đầu tư (đã bao gồm chi phí vốn sở hữu và chi phí vốn vay) được tính bằng tỷ lệ phần trăm trên giá trị hiện tại của tài sản là nhà, công trình gắn liền với đất. Hoặc lợi nhuận của chủ đầu tư (biên lợi nhuận) được tính bằng tỷ lệ phần trăm định mức trên thu nhập bình quân năm.

Có như vậy, các doanh nghiệp phát triển dự án mới có thể được đảm bảo được công bằng trong định giá đất. 

Lo ngại rủi ro pháp lý, định giá đất đình trệ

Lo ngại rủi ro pháp lý, định giá đất đình trệ

Tiêu điểm -  1 năm
Khâu định giá đất của các dự án vẫn tắc, gây khó khăn rất lớn cho doanh nghiệp.
Lo ngại rủi ro pháp lý, định giá đất đình trệ

Lo ngại rủi ro pháp lý, định giá đất đình trệ

Tiêu điểm -  1 năm
Khâu định giá đất của các dự án vẫn tắc, gây khó khăn rất lớn cho doanh nghiệp.
Bốn thay đổi lớn trong định giá đất

Bốn thay đổi lớn trong định giá đất

Tiêu điểm -  1 năm

Theo bà Đỗ Giang, Giám đốc tư vấn tại Savills Việt Nam, Luật Đất đai 2024 có những thay đổi mang tính đột phá trong việc định giá đất, thúc đẩy hiệu quả, minh bạch việc định giá đất theo nguyên tắc thị trường.

Lo ngại rủi ro pháp lý, định giá đất đình trệ

Lo ngại rủi ro pháp lý, định giá đất đình trệ

Tiêu điểm -  1 năm

Khâu định giá đất của các dự án vẫn tắc, gây khó khăn rất lớn cho doanh nghiệp.

Ban hành nghị định tháo gỡ điểm nghẽn định giá đất

Ban hành nghị định tháo gỡ điểm nghẽn định giá đất

Tiêu điểm -  1 năm

Quy định mới về định giá đất vừa được Chính phủ ban hành được kỳ vọng sẽ tháo gỡ điểm nghẽn định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho hàng trăm dự án bất động sản.

Tranh luận phương pháp định giá đất chưa có hồi kết

Tranh luận phương pháp định giá đất chưa có hồi kết

Bất động sản -  1 năm

Phương pháp định giá đất một lần nữa trở thành vấn đề nóng trên nghị trường Quốc hội ngày 3/11, trong phiên thảo luận về dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.

Tường thuật Tọa đàm 'Giải cơn khát nhà ở vừa túi tiền và giải pháp thu hút dân cư về khu đô thị mới'

Tường thuật Tọa đàm 'Giải cơn khát nhà ở vừa túi tiền và giải pháp thu hút dân cư về khu đô thị mới'

Bất động sản -  2 ngày

Tọa đàm “Giải cơn khát nhà ở vừa túi tiền và giải pháp thu hút dân cư về khu đô thị mới” do Tạp chí TheLEADER tổ chức chiều 17/10/2025 tại Hà Nội.

Gamuda Land bắt tay Điền Phúc Thành phát triển kinh doanh MT Eastmark City

Gamuda Land bắt tay Điền Phúc Thành phát triển kinh doanh MT Eastmark City

Bất động sản -  3 ngày

Gamuda Land vừa chính thức ký kết hợp tác chiến lược với Điền Phúc Thành để trở thành đối tác phát triển kinh doanh chiến lược cho dự án MT Eastmark City tại khu Đông TP.HCM.

Đầu tư sinh lời bền vững: Khi Hải Phòng trở thành vệ tinh của Thủ đô

Đầu tư sinh lời bền vững: Khi Hải Phòng trở thành vệ tinh của Thủ đô

Bất động sản -  3 ngày

Với vị trí đắc địa tại Hải Phòng - thành phố đang ghi nhận tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng 12,32%/năm, The Zenith Hải Phòng không chỉ là lựa chọn an cư lý tưởng mà còn là cơ hội đầu tư sinh lời bền vững. Đặc biệt, khi hạ tầng vành đai 2 hoàn thiện, thời gian di chuyển từ Hải Phòng - Hà Nội sẽ rút ngắn còn 1,5 giờ, mở ra xu hướng giãn dân về vùng cận Thủ đô với tiềm năng tăng trưởng giá trị vượt trội.

Khi bất động sản là 'hạ tầng mềm' cho dòng vốn quốc tế

Khi bất động sản là 'hạ tầng mềm' cho dòng vốn quốc tế

Bất động sản -  3 ngày

Bất động sản, đặc biệt là bất động sản đô thị tích hợp chính là yếu tố hạ tầng nền tảng để hình thành các trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Giá chung cư hơn 120 triệu đồng/m2: Ai mua?

Giá chung cư hơn 120 triệu đồng/m2: Ai mua?

Bất động sản -  4 ngày

Mặc cho giá chung cư liên tục leo thang, thanh khoản căn hộ vẫn đạt kỷ lục trong quý III/2025 nhờ lượng cầu lớn từ các nhà đầu tư.

Anh hùng Lao động Thái Hương được tôn vinh giải thưởng Doanh nhân xuất sắc ASEAN

Anh hùng Lao động Thái Hương được tôn vinh giải thưởng Doanh nhân xuất sắc ASEAN

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Ngày 17/10/2025, trong không gian trang trọng với sự tham dự của hơn 400 khách mời quốc tế, đại diện Chính phủ Singapore, các doanh nhân ASEAN và truyền thông quốc tế, giải thưởng uy tín Doanh nhân Xuất sắc ASEAN - ASEAN Entrepreneurial Excellence Award 2025 đã tôn vinh Anh hùng Lao động Thái Hương của Việt Nam “với tầm nhìn truyền cảm hứng mạnh mẽ về thực phẩm sạch, an toàn, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục chất lượng cao không chỉ ở Việt Nam mà còn đang ngày càng mở rộng ra thế giới”.

Quảng Ninh khơi dậy sức sáng tạo trong doanh nghiệp tư nhân

Quảng Ninh khơi dậy sức sáng tạo trong doanh nghiệp tư nhân

Doanh nghiệp -  14 giờ

Doanh nghiệp Quảng Ninh đang được tiếp thêm niềm tin và động lực để mạnh dạn đầu tư, đổi mới sáng tạo, đồng hành cùng quá trình phát triển kinh tế tư nhân của tỉnh.

Trungnam Group so găng Tập đoàn SK tại LNG Cà Ná

Trungnam Group so găng Tập đoàn SK tại LNG Cà Ná

Tiêu điểm -  17 giờ

Trungnam Group bất ngờ gặp cạnh tranh đến từ Tập đoàn SK khi đang đếm ngược tới thời điểm bỏ thầu dự án LNG Cà Ná, tỉnh Khánh Hoà.

ACB sử dụng sai mục đích hàng nghìn tỷ đồng tiền trái phiếu

ACB sử dụng sai mục đích hàng nghìn tỷ đồng tiền trái phiếu

Tài chính -  17 giờ

Ngân hàng Á Châu (ACB) đã dùng hàng nghìn tỷ đồng huy động từ trái phiếu không đúng mục đích cam kết, theo kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Doanh nghiệp Việt giữa ngã ba đường khi dữ liệu lên ngôi

Doanh nghiệp Việt giữa ngã ba đường khi dữ liệu lên ngôi

Diễn đàn quản trị -  17 giờ

Các doanh nghiệp đang đứng giữa ngã ba đường, nơi dữ liệu trở thành tài sản, hành lang pháp lý ngày một siết chặt, đòi hỏi có một chiến lược phát triển mới.

Khởi công khu nhà ở SGO La Porta Phúc Thọ phía Tây Hà Nội

Khởi công khu nhà ở SGO La Porta Phúc Thọ phía Tây Hà Nội

Nhịp cầu kinh doanh -  19 giờ

Hải Phát Land, SGO Land, SGO Construction chính thức khởi công dự án khu nhà ở SGO La Porta Phúc Thọ - đánh dấu khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới vùng Tây Hà Nội.

Tự do có trách nhiệm: Triết lý lãnh đạo làm nên HPT của Chủ tịch Ngô Vi Đồng

Tự do có trách nhiệm: Triết lý lãnh đạo làm nên HPT của Chủ tịch Ngô Vi Đồng

Leader talk -  1 ngày

Hơn ba thập kỷ qua, HPT dưới sự dẫn dắt của ông Ngô Vi Đồng đã vun đắp “niềm tin và trí tuệ Việt” thành biểu tượng đổi mới của doanh nghiệp công nghệ Việt.