Thách thức đặt ra với ngành bán lẻ

Báo cáo từ Công ty Cổ Phần Chứng khoán Mirae Asset nhận định, ngành bán lẻ tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều áp lực trong năm 2023. Trong đó, áp lực lạm phát tăng dần ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng ngành trong ngắn hạn.

Lạm phát cơ bản và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tính đến cuối tháng 11/2022 ghi nhận mức tăng lần lượt 4,81% và 4,37 do các tác nhân chính như: ảnh hưởng của nền thấp trong năm 2021; và nhu cầu thuê tăng dẫn đến giá thuê cũng như giá dịch vụ sửa chữa và bảo dưỡng nhà tăng.

Giá xăng trong nước cũng có chiều hướng tăng trở lại từ tháng 10, khả năng thay đổi chính sách điều tiết giá của các mặt hàng thiết yếu trong 2023 và sức mạnh đồng nội tệ suy yếu gia tăng áp lực lạm phát trong nước, có thể dẫn đến suy giảm nhu cầu mua sắm trong quý 4/2022 và năm 2023 so với kỳ vọng.

Nhằm ứng phó với các tác nhân trong và ngoài nước lên lạm phát, Chính phủ cũng đã phần nào nới lạm phát định hướng cho 2023 từ mức trần là 4% trong các năm liền trước lên mức 4,5%.

Mặc dù tăng trưởng thu nhập bình quân trong 9 tháng đầu năm 2022 tích cực (tăng khoảng 11%), nhưng sự gia tăng sẽ khó duy trì trong ngắn và trung hạn do kết quả kinh doanh của doanh nghiệp không khả quan.

Tỷ lệ thất nghiệp có khả năng tăng trở lại do nhu cầu cắt giảm nhân sự nhằm tiết kiệm chi phí hoạt động và tỷ lệ doanh nghiệp dừng kinh doanh gia tăng. Ngành du lịch chưa hồi phục như kỳ vọng do các yếu tố như căng thẳng giữa Nga và Ukraine, các rào cản du lịch quốc tế liên quan đến nỗ lực kiểm soát Covid-19.

Ngoài ra, tăng lãi suất và áp lực lạm phát cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tiêu thụ nội địa và hành vi mua sắm.

Phía Mirae Asset cho rằng, trong năm 2023, các yếu tố vĩ mô tiêu cực sẽ là thách thức đối với mức tiêu thụ của các mặt hàng không thiết yếu. Trong khi đó, tăng trưởng mặt hàng thiết yếu, sản phẩm chăm sóc sức khỏe dự kiến vượt trội so với tốc độ chung các thiết bị điện tử hay điện gia dụng có giá trị cao.

Mặc dù tăng trưởng dân số đang dần chậm lại trong nhiều năm trở lại đây, các lo ngại liên quan đến vấn đề sức khỏe và an toàn thực phẩm sẽ hướng người tiêu dùng đến các nguồn cung cấp thực phẩm có chất lượng hơn, qua đó thúc đẩy tăng trưởng của ngành lương thực thực phẩm.

Nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe được kỳ vọng tăng trưởng ấn tượng nhất với các tác nhân hỗ trợ như: Các chương trình thúc đẩy bán hàng được khởi động trở lại sau hai năm tạm ngưng do dịch bệnh; Độ tuổi trung bình gia tăng; Cuối cùng là xu hướng chuyển từ mua sắm các sản phẩm cụ thể sang mua trọn gói sau thời gian trải nghiệm ban đầu, đặc biệt là các dòng sản phẩm mỹ phẩm và làm đẹp.

Tốc độ đô thị hóa nhanh và tăng trưởng tầng lớp trung lưu ổn định sẽ là động lực tăng trưởng cho nhóm sản phẩm thời trang.

Báo cáo từ Mirae Asset đánh giá, triển vọng ngành bán lẻ Việt Nam về dài hạn vẫn tích cực. Tuy nhiên, các nhà bán lẻ hiện đại sẽ vấp phải sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các chuỗi bán lẻ tương tự và cả các kênh bán lẻ khác (bán lẻ truyền thống và thương mại điện tử), dẫn đến việc biên lợi nhuận của các nhà bán lẻ bị thu hẹp.

Các chuỗi bán lẻ lớn trong ngành phân phối lương thực thực phẩm đã tiến hành tái cơ cấu chuỗi, nhằm nâng cao hiệu quả vận hành cũng như cải thiện tình hình tài chinh, lợi nhuận. Tuy nhiên, các chuỗi này vẫn chưa đạt được điểm hòa vốn.

Các cửa hàng mở mới trong một đến hai năm trở lại đây tại các tỉnh và các thành phố với mật độ dân cư không cao vẫn chưa theo kịp các cửa hàng tại 4 thành phố lớn nhất cả nước, do sự khác biệt trong thói quen và hành vi tiêu dùng của nhóm khách hàng tại các địa phương này.

Tương tự như phân khúc bán lẻ thực phẩm, số lượng cửa hàng phân phối dược phẩm cũng tăng đột biến trong 2 năm trở lại đây.