Thất thoát 348 triệu USD doanh thu ngành video do vi phạm bản quyền

Số lượng người dùng vi phạm bản quyền đang ngày càng tăng lên

Báo cáo của Media Partners Asia chỉ ra rằng, hoạt động vi phạm bản quyền video trực tuyến tại Việt Nam đang ngày càng trở nên phổ biến.

Cụ thể, năm 2022, số lượng người dùng trái phép tại Việt Nam là 15,5 triệu người, làm thất thoát 348 triệu USD (chiếm đến 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp).

Theo xu hướng này, đến năm 2027, số lượng người dùng vi phạm bản quyền có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu bị thất thoát ở mức 456 triệu USD.

Trong khi đó, nếu kiểm soát được tình trạng vi phạm bản quyền, việc thực hiện các biện pháp kiểm soát vi phạm bản quyền một cách hiệu quả có thể khiến khoảng 60% hoặc hơn số thuê bao trái phép phải chuyển đổi sang các dịch vụ SVOD (dịch vụ video theo yêu cầu) chi phí thấp và phổ biến tại Việt Nam như Netflix, K+…

Tương tự, kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền doanh thu trong lĩnh vực video trực tuyến cao cấp cũng giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng của các nội dung video trực tuyến trong nước, từ mức 75 triệu năm 2023 lên mức 150 USD vào năm 2027.

Đồng thời, kiểm soát được tình trạng vi phạm bản quyền sẽ tạo thêm 4.870 việc làm mới cho thị trường lao động nhờ sản lượng lao động trong lĩnh vực video tăng lên 351 triệu USD vào năm 2027, một mức tăng đáng kể so với con số 134 triệu USD hiện nay.

Có thể thấy, tình trạng vi phạm bản quyền hiện tại đã làm thất thoát nhiều tiền của, công sức và cơ hội của doanh nghiệp, nhà đầu tư và chính người lao động.

Vi phạm đa dạng trên đa nền tảng

Theo ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm đo kiểm phát thanh truyền hình và thông tin điện tử, hiện tại, việc vi phạm bản quyền trên môi trường số đang diễn ra công khai trên nhiều nền tảng khác nhau. Nội dung bị vi phạm thường thuộc quyền sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số, được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, điều này gây ra thiệt hại lớn cho các chủ sở hữu bản quyền.

Có một số hành vi vi phạm bản quyền phổ biến, bao gồm việc thực hiện livestream và phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website. Ngoài ra, việc sao chép toàn bộ nội dung đã phát sóng, cắt ghép hoặc chỉnh sửa các video, và sau đó đăng tải trái phép lên Internet cũng là một vấn đề nghiêm trọng.

Các nội dung vi phạm bản quyền thường xuất hiện trên nhiều nền tảng khác nhau như: các website và ứng dụng OTT ( dịch vụ truyền thông được cung cấp trực tiếp đến người xem thông qua Internet) được nhà nước cấp phép; các website đăng ký tên miền và đặt server ở nước ngoài; các app OTT lậu được chia sẻ trên Internet hoặc được cài đặt qua các thiết bị Android TV Box; cũng như trên các mạng xã hội phổ biến như Facebook, YouTube, TikTok, Gapo, TalkTV, Instagram, Twitch; và các nhà cung cấp nội dung trên mạng di động.

Tình trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số đang ngày càng trở nên phức tạp và cần được giải quyết một cách cẩn thận để bảo vệ quyền lợi của các nhà sản xuất nội dung và chủ sở hữu bản quyền.

Tăng cường kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền

Trong bối cảnh vi phạm bản quyền đang diễn ra tràn lan với đa dạng các hình thức trên môi trường Internet, các chuyên gia tin rằng việc kiểm soát tình trạng này sẽ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm gia tăng giá trị nhờ vào việc thu hút thêm lượng khách hàng hợp pháp và tăng doanh thu trong lĩnh vực video trực tuyến cao cấp.

Đến tháng 6/2023, nhờ vào những nỗ lực không ngừng của cơ quan chức năng, Trung tâm đo kiểm phát thanh truyền hình và thông tin điện tử đã chủ động hợp tác với các cơ quan có thẩm quyền khác để ngăn chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam vào hơn 800 website vi phạm bản quyền.

Tập đoàn Canal+ đã chia sẻ giải pháp ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến, nói rằng tại Pháp, họ đã chặn toàn bộ các trang web vi phạm bản quyền có thể truy cập được từ Pháp, bất kể nguồn gốc phát tán là ở Pháp hay ở các nước khác. Việc cho phép chặn các trang web từ nước ngoài có lượng truy cập lớn có thể tạo ra tác động to lớn đối với tình trạng vi phạm bản quyền (lượng truy cập có thể được đo lường bằng các công cụ như Similarweb...).

Tập đoàn Canal+ nhấn mạnh một điểm quan trọng khác là cần rút ngắn thời gian thực hiện việc chặn bằng cách thiết lập một công cụ để kết nối giữa các đơn vị phát sóng/chủ sở hữu quyền với việc thu thập danh sách các trang web cần chặn, cùng với bằng chứng tương ứng. Đồng thời, kết nối với các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) để việc chặn truy cập có thể được thực hiện gần như tự động bởi ISP.

Ngoài việc ngăn chặn các trang web vi phạm, các đại biểu tham gia hội nghị cũng nhấn mạnh việc ngăn chặn các máy chủ phát lậu là một yếu tố vô cùng quan trọng.

Để nâng cao nhận thức của cộng đồng, ngoài việc chặn tên miền, có thể chuyển hướng người dùng tới một trang web cụ thể để cung cấp thông tin rõ ràng rằng trang web mà họ đang cố gắng truy cập là trang web vi phạm bản quyền, đồng thời đề xuất những dịch vụ hợp pháp thay thế mà họ có thể sử dụng.