Taxi Vinasun vừa công bố báo cáo kết quả kinh doanh quý 1. Dù hồi đầu năm, công ty đã đặt mục tiêu kinh doanh rất khiêm tốn nhưng sau 3 tháng, tình hình kinh doanh của công ty dường như còn xấu hơn dự kiến.
Doanh thu từ mảng dịch vụ vận tải hành khách bằng taxi giảm mạnh, chỉ đạt 202 tỷ đồng, chưa bằng 1/5 so với con số hơn 1.000 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân đến từ việc Vinasun chuyển từ mô hình sở hữu taxi sang mô hình nhượng quyền. Taxi của Vinasun giờ đa phần không phải của hãng nữa, mà là do các tài xế đóng góp vào hệ thống.
Mảng nhượng quyền trong quý 1 thu về 211 tỷ đồng. Như vậy, tổng 2 mảng kinh doanh thu về 413 tỷ đồng, tương đương 40% so với quý 1/2017. Dù không còn nhiều xe để bán, nhưng hoạt động thanh lý taxi của Vinasun vẫn tương đương so với năm ngoái, khoảng 20 tỷ đồng. Thu nhập từ quảng cáo trên taxi giảm mạnh, từ 7,9 tỷ đồng chỉ còn 4,8 tỷ đồng.
Doanh thu giảm, lợi nhuận của Vinasun còn giảm mạnh hơn. Lãi sau thuế của công ty trong quý đầu năm chỉ đạt 11,6 tỷ, giảm 5 lần so với cùng kỳ. Con số này chỉ tương đương với 12% kế hoạch năm mà ban lãnh đạo đề ra.
Trong khi Vinasun khốn đốn ở miền Nam, ở miền Bắc, Mai Linh cũng đang chật vật không kém. Trong năm 2017, công ty đã phải cắt giảm hơn 3.000 nhân sự, doanh thu đến phần lớn từ việc… bán xe.
Doanh thu của công ty trong năm 2017 chỉ đạt 1.039 tỷ đồng, thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đây. Hoạt động kinh doanh chính nối dài những năm tháng thua lỗ trước đó khi báo lỗ 54 tỷ đồng.
Để bù đắp cho khoản thua lỗ do kinh doanh, Mai Linh rất tích cực bán xe. Lợi nhuận từ việc thanh lý xe cũ và bán xe giúp Mai Linh miền Bắc luôn có lãi trong những năm qua.
Doanh thu của Vinasun, Mai Linh ngày càng giảm mạnh trước sức cạnh tranh từ GrabVới các hãng taxi, hoạt động thanh lý xe cũ là nghiệp vụ để duy trì chất lượng hoạt động chứ không phải là hoạt động kinh doanh chính. Việc Vinasun hay Mai Linh tích cực bán xe trong thời gian qua chỉ để giải quyết vấn đề trước mắt chứ không thể thay đổi bản chất của cuộc chơi.
Số lượng xe cũng có hạn và Mai Linh không thể tiếp tục bán mãi. Trong năm 2017, tổng số nhân viên của Mai Linh Miền Bắc giảm hơn 3.200 người, từ 6.919 xuống còn 3.707. Nhân sự Mai Linh do nhiều lái xe đã nghỉ việc ở công ty để chuyển sang các hãng taxi công nghệ như Grab hay Uber.
Với Vinasun, công ty cho biết sẽ không giảm số lượng xe taxi trong năm nay nữa. Dự kiến trong năm 2018 Vinasun đầu tư thêm khoảng 700 chiếc các loại và đưa ra thanh lý bớt khoảng 662 chiếc – duy trì lượng xe ở hữu đến cuối năm 2018 khoảng 5.800 chiếc.
Trong khi kinh doanh taxi khó khăn, Vinasun và Mai Linh cũng đưa ra nhiều sáng kiến. Vinasun thì đổi sang mô hình nhượng quyền để giảm áp lực cho công ty. Trong khi đó, Mai Linh cố gắng thử nghiệm với mô hình xe ôm. Tuy nhiên, những thay đổi này chưa mang lại hiệu quả rõ rệt.
Quy mô thu hẹp khiến các tài xế của Vinasun hay Mai Linh ít được hỗ trợ hơn. Số cuốc xe họ nhận được mỗi ngày cũng ít dần.Thống kê cho thấy trong năm 2017, số lượng cuộc gọi bình quân mỗi ngày của Vinasun giảm hơn 12.000 cuộc gọi, chỉ đạt 36,3 nghìn cuộc. Nếu tính trung bình, mỗi tài xế Vinasun chỉ nhận được 6,2 cuộc gọi xe mỗi ngày, giảm hẳn so với 2016 và những năm trước đó.
“Việc cạnh tranh bằng giá thấp phi lý, liên tục dùng nguồn tài lực để khuyến mãi cho khách hàng, tài trợ cho chủ xe, lái xe nhằm xâm chiếm thị phần của các Công ty nước ngoài đã gây tác động lớn đến thị phần của công ty”, phía Vinasun đánh giá.
Cả Vinasun và Mai Linh đều đang tìm cách giải quyết bài toán hóc búa trước mắt, nhưng cả hai đang tỏ ra chậm chạp trước đối thủ cạnh tranh chính là Grab. Hiện tại, cả trên thị trường taxi lẫn xe ôm, Grab đều đang là đơn vị thống trị, với quy mô khoảng trên 30.000 xe.
Thêm vào đó, Didi Chungxing - ứng dụng gọi xe số 1 Trung Quốc và Go-Jek, startup gọi xe mới nổi của Indonesia đều đang chuẩn bị đặt chân vào Việt Nam. Sự có mặt của 2 đối thủ ngoại "lắm tiền nhiều của" sẽ khiến 2 gã khổng lồ một thời càng thêm khó khăn.
