Xét đặc xá khi tội phạm tham nhũng bồi thường xong thiệt hại

Dự thảo nêu rõ, đối với người bị kết án tù về các tội phạm tham nhũng thì phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, nộp đủ án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác mới được đề nghị đặc xá.

Theo yêu cầu của Chủ tịch nước hoặc trong trường hợp xét thấy cần thiết, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Toà án nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, lập tờ trình để Chủ tịch nước xem xét, ban hành quyết định về đặc xá. 

Tờ trình của Chính phủ phải được trình lên Chủ tịch nước chậm nhất là 60 ngày trước khi diễn ra sự kiện trọng đại hoặc ngày lễ lớn của đất nước.

Ngoài ra, dự thảo bổ sung điều kiện để được đề nghị đặc xá là người phạm tội lần đầu. Do đó, đối với các trường hợp phạm từ 2 tội trở lên không được đề nghị đặc xá.

Quy định về điều kiện về số năm chấp hành hình phạt tù để được đề nghị đặc xá cũng được sửa đổi. Cụ thể, người được đề nghị đặc xá phải chấp hành hình phạt tù ít nhất bằng 1/2 thời gian đối với án phạt tù có thời hạn (quy định hiện hành ít nhất là 1/3 thời gian), và ít nhất là 15 năm đối với hình phạt tù chung thân (quy định hiện hành ít nhất là 14 năm).

Như vậy, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đặc xá đã thu hẹp phạm vi người được đề nghị đặc xá bằng việc quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được đề nghị đặc xá.

Điều này cũng thể hiện sự khác biệt giữa đặc xá và tha tù trước thời hạn có điều kiện, người được tha tù trước thời hạn phải có đủ 2 điều kiện: chấp hành nghiêm chính sách, pháp luật của Nhà nước trong thời gian thử thách và đã thực hiện ít nhất 1/3 thời gian thử thách.

Trước đó, vào dịp Quốc khánh năm 2017, Nhà nước không tổ chức đặc xá đối với phạm nhân. Tháng 1/2018, cơ quan chức năng sẽ chính thức áp dụng Đề án tha tù trước thời hạn có điều kiện theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Các tội phạm tham nhũng được quy định tại Chương XXIII Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) bao gồm:
Điều 353. Tội tham ô tài sản
Điều 354. Tội nhận hối lộ
Điều 355. Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản
Điều 356. Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ
Điều 357. Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ
Điều 358. Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi
Điều 359. Tội giả mạo trong công tác