Xuất khẩu của ASEAN khó hưởng lợi khi Trung Quốc mở cửa

Kiều Mai Thứ tư, 01/02/2023 - 08:12

Việc mở cửa trở lại của Trung Quốc được đánh giá khó có thể mang lại sự thúc đẩy đáng kể cho xuất khẩu chung của ASEAN, khi phần lớn hàng xuất khẩu của khu vực sang Trung Quốc được chuyển vào lĩnh vực công nghiệp, thay vì nằm trong chu kỳ tiêu dùng, theo HSBC.

Bức tranh xuất khẩu đa chiều

Từ năm 2020, ASEAN đã vượt EU trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Nhờ mối quan hệ thương mại ngày càng sâu sắc, tỷ trọng của Trung Quốc trong xuất khẩu từ ASEAN đã tăng mạnh trong 15 năm qua, và thị trường này đã trở thành điểm đến xuất khẩu lớn nhất của hầu hết các nền kinh tế trong khu vực.

Năm 2022, xuất khẩu của ASEAN sang Trung Quốc là một bức tranh đa chiều, dẫn đầu là Indonesia, nước có xuất khẩu đã phục hồi toàn lực, và tiếp theo là Việt Nam và Malaysia.

Trong khi đó, câu chuyện ở Singapore, Thái Lan và Philippines lại đi theo chiều hướng ngược lại, với xuất khẩu giảm tới 30% so với cùng kỳ trong hầu hết nửa sau năm 2022.

Xuất khẩu của ASEAN khó hưởng lợi dù Trung Quốc mở cửa

Vấn đề nằm ở loại sản phẩm mà mỗi thị trường ASEAN xuất khẩu, HSBC phân tích trong báo cáo mới nhất về khu vực này.

Cụ thể hơn, ASEAN đã đạt được thị phần đáng kể trong lĩnh vực nông nghiệp và tài nguyên, khoáng sản, nhưng lại chứng kiến thâm hụt ngày càng lớn đối với các mặt hàng như dệt may và điện tử.

Mặc dù giảm mạnh so với thời kỳ đạt đỉnh, một nửa xuất khẩu của Indonesia là tài nguyên, khoáng sản, đứng đầu khu vực. Mặt hàng xuất khẩu của Indonesia sang Trung Quốc chủ yếu bao gồm kim loại thô và khoáng sản như than đá, niken, than nâu và dầu cọ, với hơn 50% nguyên liệu thô công nghiệp như nguyên liệu được sử dụng trong các sản phẩm điện tử, máy móc và linh kiện ô tô có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Trong năm 2021, Indonesia đã tăng gấp đôi tỷ trọng nhập khẩu than của Trung Quốc một cách ấn tượng lên 34%, hưởng lợi một phần từ các hạn chế thương mại của nước này đối với than của Úc.

Tương tự, Malaysia là một trong số ít các nhà xuất khẩu ròng dầu mỏ và khí đốt của châu Á, bên cạnh việc tham gia sâu vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Bất chấp suy thoái toàn cầu, việc siết chặt nguồn cung và việc mở cửa trở lại của Trung Quốc có thể sẽ khiến giá tài nguyên, khoáng sản tăng cao vào năm 2023.

Xuất khẩu của ASEAN khó hưởng lợi dù Trung Quốc mở cửa 1

Ngoài tài nguyên, khoáng sản, thương mại nông nghiệp của ASEAN cũng là yếu tố đáng chú ý. Mặc dù vậy, gần như toàn bộ tăng trưởng thương mại đến từ dầu cọ, một lĩnh vực khác mà Indonesia (chiếm 70% lượng dầu cọ nhập khẩu của Trung Quốc) và Malaysia (20%) chiếm ưu thế.

Trong khi đó, trong lĩnh vực nông nghiệp truyền thống, Thái Lan và Philippines có thể sẽ được hưởng lợi từ nhu cầu đang bùng nổ của Trung Quốc vào năm 2023, do tầm quan trọng của nông nghiệp trong xuất khẩu của họ.

Việt Nam cũng sẽ là một quốc gia hưởng lợi khác, mặc dù ở mức độ thấp hơn, khi hàng xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ không còn phải trải qua việc kiểm tra Covid-19 nghiêm ngặt.

Khó hưởng lợi dù Trung Quốc mở cửa

“Mặc dù tạo điều kiện cho phục hồi, nhưng việc mở cửa trở lại của Trung Quốc khó có thể mang lại sự thúc đẩy đáng kể cho xuất khẩu chung của ASEAN”, HSBC nhận định. Xét cho cùng, phần lớn hàng xuất khẩu của ASEAN sang Trung Quốc được chuyển vào lĩnh vực công nghiệp, thay vì nằm trong chu kỳ tiêu dùng.

Mặc dù sự phục hồi trong tăng trưởng của Trung Quốc có thể “trải thảm” cho sản xuất toàn cầu, nhưng không có khả năng đảo ngược chu kỳ thương mại vốn đang “hạ nhiệt”, HSBC đánh giá thêm.

Lực cản đáng chú ý nhất đến từ việc xuất khẩu hàng điện tử suy yếu, khiến Singapore và Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.

Cụ thể, tại Singapore, xuất khẩu chất bán dẫn (NODX) trong tháng 11 đã giảm hơn 13% so với cùng kỳ năm trước, mức độ tương tự như giai đoạn công nghệ suy giảm gần đây nhất trong nửa cuối năm 2018 – 2019.

Trong khi đó, các lô hàng điện thoại và máy tính của Việt Nam thậm chí còn giảm mạnh hơn, giảm gần 30% trong tháng 12 so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, do bản chất phụ thuộc vào nhập khẩu của ngành sản xuất công nghệ, việc nhập khẩu thiết bị điện tử giảm mạnh báo hiệu một tương lai không chắc chắn đối với xuất khẩu công nghệ.

Mặc dù vậy, Malaysia là một ngoại lệ, vẫn duy trì vững vàng về hàng điện tử xuất đi, bất chấp chu kỳ đang hạ nhiệt. Sự vững vàng này một phần đến từ vị trí đặc biệt của Malaysia trong vai trò nước sản xuất lớn chip ô tô và thị phần đáng kể của nước này trong một số sản phẩm bán dẫn.

3 ‘gặt hái’ đáng chú ý từ việc Trung Quốc mở cửa

3 ‘gặt hái’ đáng chú ý từ việc Trung Quốc mở cửa

Tiêu điểm -  2 năm
Khi Trung Quốc mở cửa trở lại, bên cạnh du lịch được kỳ vọng hưởng lợi đáng kể, thương mại và FDI cũng sẽ chuyển dịch tích cực, theo đánh giá mới nhất từ HSBC.
3 ‘gặt hái’ đáng chú ý từ việc Trung Quốc mở cửa

3 ‘gặt hái’ đáng chú ý từ việc Trung Quốc mở cửa

Tiêu điểm -  2 năm
Khi Trung Quốc mở cửa trở lại, bên cạnh du lịch được kỳ vọng hưởng lợi đáng kể, thương mại và FDI cũng sẽ chuyển dịch tích cực, theo đánh giá mới nhất từ HSBC.
FDI Trung Quốc vào ASEAN tăng mạnh

FDI Trung Quốc vào ASEAN tăng mạnh

Tiêu điểm -  2 năm

Sau khi Trung Quốc mở cửa lại, FDI từ quốc gia này vào ASEAN được đánh giá sẽ tiếp tục phát triển mạnh.

Cú hích du lịch ASEAN khi Trung Quốc mở cửa

Cú hích du lịch ASEAN khi Trung Quốc mở cửa

Tiêu điểm -  2 năm

Theo đánh giá của HSBC, ASEAN có vị thế tốt để nhận được sự thúc đẩy mạnh mẽ từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau khi phục hồi ấn tượng vào năm 2022, với lợi ích trực tiếp trong lĩnh vực du lịch.

Vị thế chuỗi cung ứng của Trung Quốc và Việt Nam nhìn từ nhà máy Lego

Vị thế chuỗi cung ứng của Trung Quốc và Việt Nam nhìn từ nhà máy Lego

Tiêu điểm -  2 năm

Việt Nam không thể thay thế vai trò “công xưởng của thế giới” của Trung Quốc, do đó cần tìm ra công thức riêng để thu hút đầu tư.

Trung Quốc mở cửa: Hàng hóa lưu thông nhanh, nhu cầu chi tiêu giảm

Trung Quốc mở cửa: Hàng hóa lưu thông nhanh, nhu cầu chi tiêu giảm

Tiêu điểm -  2 năm

Sau 3 năm Trung Quốc thi hành chính sách zero-COVID, hình ảnh hàng trăm chiếc xe tải của Việt Nam xếp hàng ở biên giới thời gian gần đây đã đem lại niềm hy vọng cho nền kinh tế của Việt Nam trong năm 2023.

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Tiêu điểm -  1 ngày

Các chính sách về định giá đất chỉ có thể phát huy hiệu quả khi kết hợp được vai trò điều tiết của nhà nước với yếu tố thị trường trong khuôn khổ quản trị hiện đại.

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

Tiêu điểm -  2 ngày

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành hai trụ cột chiến lược giúp TP.HCM kiến tạo mô hình đô thị thông minh – xanh – số, với sự đồng hành của các đối tác từ Nhật Bản.

Phát hành Đặc san 'Phụng sự' kỷ niệm 8 năm sinh nhật TheLEADER

Phát hành Đặc san 'Phụng sự' kỷ niệm 8 năm sinh nhật TheLEADER

Tiêu điểm -  3 ngày

Nhân dịp sinh nhật 8 năm (8/8/2017 - 8/8/2025), Tạp chí điện tử Nhà Quản Trị phát hành Đặc san TheLEADER chủ đề Phụng sự nhằm tuyên truyền Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Rào cản ngăn doanh nghiệp tiếp cận các ưu đãi thuế quan

Rào cản ngăn doanh nghiệp tiếp cận các ưu đãi thuế quan

Tiêu điểm -  4 ngày

Thực tế cho thấy, việc đáp ứng đầy đủ tiêu chí xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan không hề đơn giản.

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Tiêu điểm -  4 ngày

Cần Thơ được kỳ vọng là cực dẫn dắt tăng trưởng vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng đang phát triển chưa tương xứng với tiềm năng do vướng nhiều điểm nghẽn.

'Đổi xăng lấy điện' gây bão tại TP.HCM, có khách hàng chốt tới 12 xe máy VinFast

'Đổi xăng lấy điện' gây bão tại TP.HCM, có khách hàng chốt tới 12 xe máy VinFast

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Chuỗi sự kiện “Đổi xăng lấy điện - Cùng VinFast kiến tạo tương lai xanh” tiếp tục mang cơ hội chuyển đổi xanh tới người dân TP.HCM và Thanh Hóa. Nhiều khách hàng đã tranh thủ cơ hội lên đời xe điện ngay tại sự kiện, thậm chí có trường hợp chốt tới 12 chiếc xe máy VinFast.

Đặc khu Vân Đồn: Đường băng mới cho nhà đầu tư dài hạn

Đặc khu Vân Đồn: Đường băng mới cho nhà đầu tư dài hạn

Nhịp cầu kinh doanh -  16 giờ

Trong làn sóng đầu tư vào bất động sản nghỉ dưỡng, Vân Đồn đang nổi lên như một “tọa độ vàng” mới với tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

'Chảo lửa' V-Concert: Biển người 2,5 vạn khán giả khuấy đảo trung tâm triển lãm Top 10 thế giới

'Chảo lửa' V-Concert: Biển người 2,5 vạn khán giả khuấy đảo trung tâm triển lãm Top 10 thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  18 giờ

Dàn sao hạng A cùng hơn 2,5 vạn khán giả biến Trung tâm Triển lãm Việt Nam (TTTLVN) - công trình Top 10 thế giới - thành “chảo lửa” cảm xúc với “V-Concert rạng rỡ Việt Nam”. Sự kiện bom tấn mở màn cho chuỗi hoạt động chào mừng 80 năm Quốc khánh như lời khẳng định Trung tâm Triển lãm Việt Nam đã sẵn sàng trở thành điểm đến xứng tầm cho những sự kiện quốc gia và quốc tế, khai mở nền kinh tế Expo tỷ đô cho Việt Nam.

Sếp Amazon: Việt Nam trước cơ hội vàng xuất khẩu qua thương mại điện tử

Sếp Amazon: Việt Nam trước cơ hội vàng xuất khẩu qua thương mại điện tử

Leader talk -  24 giờ

Giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động, xuất khẩu qua thương mại điện tử đang mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế.

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Bất động sản -  1 ngày

Hàng loạt các đại dự án khu đô thị bùng nổ trên khắp cả nước đã khiến nguồn cung nhà ở thấp tầng trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng vọt.

Văn Phú: Kiến tạo không gian sống vị nhân sinh

Văn Phú: Kiến tạo không gian sống vị nhân sinh

Bất động sản -  1 ngày

Ông Tô Như Toàn, Chủ tịch Công ty CP Phát triển Bất động sản Văn Phú, đã nuôi dưỡng triết lý “bất động sản vị nhân sinh” từ nhiều năm trước, và cuốn sách Đô thị vị nhân sinh của Jan Gehl như một sự đồng điệu tư tưởng, tiếp thêm niềm tin để ông kiên định hiện thực hóa tầm nhìn ấy trong chiến lược phát triển doanh nghiệp.

Đông Tây Land giải mã làn sóng vốn Bắc đổ vào bất động sản miền Nam

Đông Tây Land giải mã làn sóng vốn Bắc đổ vào bất động sản miền Nam

Bất động sản -  1 ngày

Mặc dù đã tăng trưởng khá mạnh trong thời gian vừa qua, song ông Nguyễn Thái Bình, Tổng giám đốc Đông Tây Land cho rằng, dư địa thu hút dòng tiền đầu tư bất động sản từ miền Bắc vào miền Nam vẫn còn rất lớn trong thời gian tới.