4 dấu hiệu về sự trỗi dậy của thị trường xe điện châu Á

Hướng tới cam kết tại COP26, nhiều chính phủ trên thế giới đang đề ra những kế hoạch điện khí hóa giao thông vận tải đầy tham vọng. Cuộc đua xe điện đang ngày càng nóng lên với sự tham gia nhiều ông lớn đến từ Mỹ và châu Âu.

Tuy nhiên, theo tổ chức nghiên cứu McKinsey, không phải Bắc Mỹ hay châu Âu mà châu Á mới là thị trường lớn nhất của xe điện trong tương lai, bao gồm cả ô tô và xe máy điện. Thực tế, làn sóng điện khí hóa tại châu lục này đang trên đà tăng tốc, hứa hẹn bùng nổ mạnh mẽ trong thời gian tới, dựa trên 4 dấu hiệu.

Thứ nhất, Trung Quốc đang trở thành thị trường xe ô tô điện hàng đầu thế giới. Theo thống kê của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), số xe điện đang hoạt động tại Trung Quốc lên đến khoảng 4,5 triệu xe, chiếm 44% tổng số xe điện toàn cầu.

Thứ hai, người tiêu dùng tại châu Á đang tỏ thái độ tích cực đối với xe máy điện, đặc biệt tại những nước đang phát triển, nơi xe ô tô vẫn là một tài sản có giá trị cao, không phải gia đình nào cũng có điều kiện sở hữu.

Theo dự báo của McKinsey, vào năm 2030, Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia sẽ lần lượt là 3 thị trường hàng đầu thế giới của xe máy điện. Cũng vào năm 2030, tỷ lệ điện khí hóa xe 2 bánh tại Ấn Độ và khu vực ASEAN rơi vào khoảng 36%, tức là gấp hơn 36 lần so với hiện nay.

Thứ ba, chính sách và khung pháp lý khuyến khích xe điện đang được triển khai mạnh mẽ. Các chính sách này bao gồm 4 nhóm: đặt mục tiêu về tỷ lệ xe điện; hạn chế sản xuất và kinh doanh xe xăng; khuyến khích người tiêu dùng mua xe điện và hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng sạc điện cho xe.

Các chính sách được đưa ra ở đa dạng các mức độ, tùy thuộc vào điều kiện ở mỗi quốc gia. Trong đó, chỉ có 3 ông lớn là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đã đưa ra khuôn khổ chính sách toàn diện để hỗ trợ xe điện.

Cuối cùng, các thương hiệu xe hơi châu Á đang tích cực “chạy đua” xe điện. Tính trong khoảng thời gian từ 2017 – 2021, 13/20 thương hiệu xe ô tô điện bán chạy nhất thế giới đến từ châu Á. Dễ thấy nhất là tại Trung Quốc, với hàng loạt doanh nghiệp đủ mọi lĩnh vực đang rót vốn vào sản xuất xe điện cũng như các ngành phụ trợ có liên quan.

Trong khi đó, tại Ấn Độ và ASEAN, nhiều tay chơi mới đang nhảy vào lĩnh vực xe điện 2 bánh. Trong khoảng 10 năm kể từ 2011, hơn 50 công ty khởi nghiệp xe máy điện đã được thành lập tại Ấn Độ và ASEAN, có thể kể đến một số cái tên nổi bật như Ather Energy, Ola, Beam, Dat Bike…

VinFast là nhà sản xuất ô tô đầu tiên của Việt Nam, vào cuối năm 2018 đã giới thiệu sản phẩm xe máy điện cùng hệ sinh thái hỗ trợ xe điện toàn diện cho thị trường trong nước. Đến đầu năm nay, VinFast tuyên bố sẽ ngừng sản xuất xe xăng và trở thành công ty thuần xe điện.

Tại thị trường châu Á, các hãng xe châu Á như Honda, Hyundai, Volvo, Nissan… nhìn chung vẫn được ưa chuộng hơn so với những đối thủ từ Mỹ, châu Âu. Như vậy, sự xuất hiện của các hãng xe điện châu Á sẽ tạo ra tác động tốt khuyến khích người tiêu dùng chuyển sang xe điện.

Nhìn chung, với những dấu hiệu kể trên, thị trường châu Á hứa hẹn sẽ chứng kiến sự bùng nổ trong điện khí hóa ngành giao thông. Sự bùng nổ này không chỉ đem lại lợi ích khí hậu mà còn tạo ra cơ hội to lớn cho các nền kinh tế châu Á. Ví dụ, Indonesia có tiềm năng trở thành nhà cung ứng pin hàng đầu thế giới nhờ vào lợi thế về tài nguyên thiên nhiên. Thái Lan vốn là công xưởng ô tô của ASEAN, cũng có thể trở thành trung tâm sản xuất xe điện lớn.

Đối với Việt Nam, xe điện là cơ hội để hiện thực hóa giấc mơ thương hiệu xe hơi quốc gia, với sự xuất hiện và thành công bước đầu của VinFast. Chuỗi cung ứng cho xe điện cũng đang được Vingroup và một số doanh nghiệp Việt Nam từng bước định hình, hứa hẹn tạo ra một hệ sinh thái toàn diện cho ngành công nghiệp được xem là “tương lai của giao thông vận tải”.