Nguy cơ “nợ cơ cấu thành nợ xấu” đang đe doạ các ngân hàng trong bối cảnh Thông tư 14 sắp hết hạn. Tuy nhiên, các ngân hàng lại đang tỏ ra khá bình tĩnh và lạc quan.
Thông tin từ Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đà Minh Tú cho biết, năm 2021, tỷ lệ nợ xấu nội bảng của ngành ngân hàng là 1,9% cao hơn so với mức 1,69% hồi cuối năm 2020. Tuy nhiên, nếu tính cả các khoản nợ đã bán cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) nhưng chưa xử lý và nợ xấu tiềm ẩn, thì tỷ lệ lên tới 3,79%.
Đáng chú ý, trong thời gian dịch Covid-19 diễn ra, các ngân hàng đã xử lý tái cơ cấu nhiều khoản nợ cho các khách hàng bị khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Do đó, nếu xét đến cả tác động của đại dịch, với các khoản nợ đang được cơ cấu lại theo Thông 01/2020/TT-NHNN, Thông tư 03/2021/TT-NHNN, Thông tư 14/2021/TT-NHNN, thì tỷ lệ nợ xấu ở mức 8,2%.
Thực tế là, trong năm 2021, nợ xấu tại nhiều ngân hàng đã tăng mạnh, trong đó, VPBank, Vietinbank và BIDV là 3 ngân hàng có khoản nợ xấu hàng đầu hệ thống lần lượt là 15.800 tỷ đồng, 14.300 tỷ đồng, 13.200 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo ông Quản Trọng Thành, chuyên viên phân tích ngân hàng của Maybank Investment Bank cho rằng, nợ xấu tăng thực chất không quá mức đáng lo và thậm chí trong kịch bản xấu nhất khi tất cả nợ tái cơ cấu đều chuyển thành nợ xấu thì cũng không gây rủi ro cho hệ thống ngân hàng như giai đoạn 2012-2014. Khi nền kinh tế phục hồi, hầu hết các khoản nợ tái cơ cấu sẽ chuyển thành nợ đủ tiêu chuẩn.
Tại các ngân hàng, dù nợ xấu có nguy cơ tăng cao nhưng việc tăng tốc trích lập dự phòng năm 2021 đã cải thiện ở mức đáng ngạc nhiên, thậm chí chủ động trích lập đầy đủ cho toàn bộ các khoản nợ cơ cấu theo Thông tư 14 trước thời hạn 2023.
Có thể kể đến như Vietcombank với tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao kỷ lục trong ngành đạt tới 424%. Đặc biệt, toàn bộ dư nợ cơ cấu theo Thông tư 03/2021/TT-NHNN đã được Vietcombank trích lập đủ 100%, sớm trước 2 năm so với thời hạn quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Tương tự, dự phòng bao phủ nợ xấu riêng ngân hàng của MB đạt gần 400%, hợp nhất gần 268% - là một trong 2 ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao nhất toàn ngành, chỉ sau Vietcombank.
Trong năm 2021, BIDV cũng là ngân hàng đưa tỷ lệ bao phủ nợ xấu lên mức cao nhất trong những năm gần đây và cao hơn nhiều so với mục tiêu đề ra, đạt 235%. Còn tại VietinBank, tỷ lệ bao phủ nợ xấu hiện ở mức 171%, tăng mạnh so với con số 132% của cuối năm 2020. Agribank cũng cho biết, đã tăng cường trích lập dự phòng, nâng tỷ lệ bao phủ nợ xấu từ 120% lên 140% để dự phòng cho năm 2022. Techcombank với tỷ lệ là 184%, ACB tăng từ 160% lên 198%….
Chính vì vậy, các chuyên gia và các ngân hàng đang có một cái nhìn lạc quan về tình hình nợ xấu của các nhà băng trong năm 2022. Tại cuộc họp với giới phân tích về báo cáo tài chính quý III/2021 (giai đoạn giãn cách xã hội kéo dài và ảnh hưởng nặng đến khả năng trả nợ của khách hàng), ban lãnh đạo các ngân hàng cho rằng 95% các khoản nợ tái cơ cấu sẽ phục hồi.
Các chuyên gia cũng đưa ra nhận định năm 2022, rủi ro cho nợ xấu ngân hàng là Thông tư 14 về cơ cấu nợ không được gia hạn. Song ngay cả khi trường hợp này xảy ra, tình hình cũng không đến mức báo động, vì nền kinh tế đang dần phục hồi, khả năng trả nợ của doanh nghiệp cũng được hồi phục.
Một cuộc khảo sát mới được NHNN tiến hành gần đây cho thấy, đa số tổ chức tín dụng được khảo sát đều nhận định nợ xấu toàn hệ thống sẽ “giảm nhẹ” trở lại trong quý I/2022.
