Áp dụng hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh: Ngưỡng doanh thu bao nhiêu là hợp lý?

Bộ Tài chính hiện đang dự thảo Nghị định quy định việc khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (lần 2).

Theo đó, hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) có mã của cơ quan thuế, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. Mục đích là nhằm tăng cường minh bạch, chống gian lận thuế.

Góp ý vào điều kiện này trong dự thảo, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng, mốc doanh thu 1 tỷ dường như chưa hợp lý, không tương thích với các ngưỡng doanh thu đang được sử dụng trong phương pháp tính thuế (3 tỷ đồng, 50 tỷ đồng).

“Đây là mức doanh thu tương đối thấp, chỉ cao hơn khoảng 500 triệu đồng so với ngưỡng không chịu thuế, trong khi năng lực tài chính và trình độ quản trị của nhiều hộ kinh doanh ở mức này còn hạn chế”, VCCI giải thích.

Bằng chứng là, theo kết quả khảo sát nhanh của VCCI vào tháng 6/2025, đối với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng, việc triển khai hóa đơn điện tử có kết nối với cơ quan thuế vẫn gặp nhiều khó khăn.

Đơn cử, khoảng 1/3 hộ kinh doanh ở khu vực nông thôn và hơn 1/5 ở đô thị thiếu vốn đầu tư, gần 80% ở nông thôn và gần 70% ở đô thị thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ.

Theo VCCI, việc áp dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế là cần thiết, tuy nhiên cần được thiết kế phù hợp để tránh tạo thêm áp lực cho các hộ kinh doanh quy mô nhỏ.

Do đó, tổ chức này đề nghị nâng ngưỡng áp dụng lên mức doanh thu trên 3 tỷ đồng, tương ứng với ngưỡng bắt đầu áp dụng phương pháp tính thuế trên lợi nhuận.

Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng này, cơ quan thuế có thể tăng cường giám sát thông qua dữ liệu thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, thay vì yêu cầu áp dụng đồng loạt.

Ở góc độ khác, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam, lại cho rằng cần áp dụng hóa đơn điện tử ở ngưỡng 1 tỷ đồng.

Một trong những lý do là Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã quy định hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng phải sử dụng hóa đơn hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế.

Bên cạnh đó, cho đến nay, rất nhiều hộ kinh doanh có doanh thu chưa đến 1 tỷ đồng đã tự nguyện áp dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền. Bởi hóa đơn không chỉ có mỗi chức năng hóa đơn điện tử, mà còn hỗ trợ quản lý hoạt động của hộ kinh doanh, từ khâu nhập kho, xuất kho đến tạo đơn thanh toán, rồi đến xuất hóa đơn, bà Hải chia sẻ với báo chí bên lề Hội nghị Đối thoại giữa Bộ Tài chính và người nộp thuế về chính sách thuế, hải quan ngày 26/12.

"Tôi cho là tại thời điểm này, với mốc đề xuất áp dụng hóa đơn điện tử là 1 tỷ đồng, các hộ kinh doanh đã tuân thủ tương đối tốt và nhiều hộ tự nguyện áp dụng hóa đơn điện tử", bà Hải cho biết thêm.

Vấn đề thông tin người mua trên hóa đơn điện tử

Về quy định thông tin người mua trên HĐĐT, Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu trên HĐĐT phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua, trừ những trường hợp bán hàng cho khách lẻ (siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng xăng dầu, kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng).

Như vậy, các hộ kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ (tiệm tạp hoá, siêu thị mini), ăn uống hay lưu trú (nhà nghỉ) đều phải áp dụng HĐĐT có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua.

VCCI cho rằng, quy định này gây khó khăn đáng kể cho các hộ kinh doanh nêu trên, do đặc thù hoạt động tương tự như các siêu thị, với lượng khách lẻ lớn, giá trị giao dịch nhỏ và thời gian mua bán nhanh.

Việc yêu cầu ghi nhận đầy đủ thông tin người mua trên từng hóa đơn không chỉ làm phát sinh thêm chi phí nhân sự để nhập liệu, mà còn có thể gây tâm lý không thoải mái cho người tiêu dùng.

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cho phép HĐĐT của hộ kinh doanh không nhất thiết phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua với trường hợp người mua là cá nhân không kinh doanh.