Bão chi phí cuốn phăng lợi nhuận ngành F&B

Đặng Hoa Thứ tư, 19/03/2025 - 08:00
Nghe audio
0:00

Trước áp lực chi phí gia tăng, doanh nghiệp F&B đối mặt bài toán sống còn: tăng giá để bảo toàn lợi nhuận hay tối ưu vận hành để giữ chân khách hàng?

Doanh nghiệp F&B đang chịu sức ép lớn từ việc chi phí gia tăng. Ảnh: iPOS.vn

Áp lực chi phí đè nặng ngành F&B

Hơn 60% trong số hơn 4.000 doanh nghiệp ẩm thực và đồ uống (F&B) tham gia khảo sát Báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực Việt Nam 2024 do iPOS.vn thực hiện cho biết doanh thu sụt giảm. Ngay cả các doanh nghiệp có doanh thu ổn định hoặc tăng cũng thừa nhận rằng biên lợi nhuận tương đối mỏng do chi phí bán hàng tăng cùng với việc đẩy mạnh khuyến mãi để thu hút khách hàng.

Áp lực chi phí đang đè nặng lên các doanh nghiệp F&B, đặc biệt là chi phí nguyên vật liệu. Gần 45% doanh nghiệp cho biết khoản chi phí này chiếm từ 30% trở lên trong giá bán, thậm chí 6,2% doanh nghiệp có chi phí vượt quá 50%, khiến biên lợi nhuận rơi vào vùng nguy hiểm.

Theo ông Nguyễn Thái Bình, đồng sáng lập Học viện Concepts, giá nguyên vật liệu năm 2024 tăng do tác động của nhiều yếu tố vĩ mô. Lạm phát toàn cầu và biến động kinh tế làm chi phí nhập khẩu leo thang, trong khi chi phí vận chuyển tăng do bất ổn chính trị và biến động giá nhiên liệu.

Chính sách thuế, quy định nhập khẩu cũng bị siết chặt, cùng với biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến nguồn cung nông sản, khiến sản lượng cà phê, đường, gạo, rau củ suy giảm. Đồng thời, xuất khẩu gia tăng, đặc biệt với gạo và cà phê, làm hạn chế nguồn cung trong nước, đẩy giá cả lên cao.

Bên cạnh đó, các yếu tố chi phí khác như lương cơ bản tăng từ 1/7/2024 và chi phí thuê mặt bằng leo thang do sự gia tăng của giá bất động sản cũng đang tạo sức ép cho các doanh nghiệp F&B.

Chuyên gia mặt bằng Minh Phan, nhà sáng lập SitePlus cho biết, thị trường mặt bằng bán lẻ đang trải qua giai đoạn thanh lọc mạnh mẽ khi chi phí thuê mặt bằng đã ở mức cao.

Sau Tết Nguyên đán, số lượng mặt bằng trống tăng cao do sức mua yếu và chi phí vận hành lớn, buộc nhiều chủ nhà phải linh hoạt và hỗ trợ nhiều hơn cho khách thuê. Tuy nhiên, tại các khu vực đắc địa, giá thuê vẫn giữ nguyên hoặc tăng nhẹ do nguồn cung hạn chế.

iPOS.vn dự báo, áp lực chi phí nguyên vật liệu chưa có dấu hiệu giảm trong ngắn hạn, đòi hỏi doanh nghiệp F&B phải có chiến lược linh hoạt hơn. Việc cân bằng giữa giá thành, lợi nhuận và sức mua của khách hàng sẽ trở thành bài toán sống còn trong năm 2025, khi thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt.

Lối đi nào cho doanh nghiệp F&B?

Ông Nguyễn Anh Quân, Giám đốc Nhãn hàng iPOS.vn

Ông Nguyễn Anh Quân, Giám đốc Nhãn hàng của iPOS.vn cho biết, để đối phó với áp lực gia tăng chi phí, gần một nửa số doanh nghiệp được khảo sát tiết lộ sẽ tăng giá sản phẩm. Tuy nhiên, việc tăng giá này nằm ở một số dòng sản phẩm thay vì tăng đột ngột cùng lúc tất cả sản phẩm.

Trong năm nay, doanh nghiệp có từ sáu cửa hàng trở lên có tỷ lệ muốn tăng giá trên 53%, trong khi các đơn vị chỉ có một cửa hàng có tỷ lệ này chỉ 50,25%.

“Điều này cho thấy các chuỗi F&B lớn có khả năng chủ động hơn trong việc điều chỉnh giá bán, có thể do họ có lợi thế về thương hiệu, sức mua nguyên liệu lớn hoặc cần tăng giá để duy trì biên lợi nhuận”, ông Quân nói.

Khoảng 58% doanh nghiệp có tăng trưởng trên 5% sẵn sàng tăng giá, phản ánh sự tự tin của họ trong việc duy trì lượng khách hàng dù giá tăng.

Theo ông Quân, việc điều chỉnh giá bán sẽ là cách để các doanh nghiệp duy trì biên lợi nhuận, bù đắp cho những khoản chi phí gia tăng, đồng thời có thể nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện trải nghiệm khách hàng.

Tuy nhiên, việc tăng giá sản phẩm không phải là một quyết định dễ dàng. Ngành F&B đang đối mặt với một thị trường khó khăn khi người tiêu dùng đang thắt chặt chi tiêu. Điều này khiến cho 50,8% doanh nghiệp quyết định giữ nguyên giá bán, tránh rủi ro mất khách hàng. Gần 61% doanh nghiệp có doanh thu giảm trên 20% không muốn tăng giá, cho thấy họ lo ngại mất thêm khách hàng nếu giá bán thay đổi.

Theo ông Bình, việc tăng giá sản phẩm trong năm 2025 cần được cân nhắc kỹ lưỡng do chi phí đầu vào tăng cao nhưng sức mua thị trường suy yếu. Tăng giá đột ngột có thể ảnh hưởng đến doanh số khi khách hàng ngày càng thận trọng trong chi tiêu.

“Các chuỗi F&B lớn và doanh nghiệp có tăng trưởng tốt sẽ đi đầu trong việc tăng giá để duy trì biên lợi nhuận. Các doanh nghiệp nhỏ và những đơn vị suy giảm doanh thu có thể trì hoãn tăng giá để tránh mất khách, đặc biệt là trong phân khúc bình dân”, ông Quân nói.

Ông Châu Lê, đồng sáng lập chuỗi trà sữa SanThai với 20 cửa hàng tại miền Tây, cho biết việc tăng giá không phải là lựa chọn phù hợp ở thời điểm hiện tại. Doanh nghiệp không chịu áp lực lớn về chi phí vận hành, giá vốn hàng nhập vẫn ổn định, do đó chưa có lý do để điều chỉnh giá trong năm tới.

Thay vào đó, SanThai ưu tiên giữ chân khách hàng, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh với các điểm bán nhỏ lẻ – nơi chủ sở hữu không bị ảnh hưởng bởi chi phí mặt bằng, khiến việc tăng giá trở nên thách thức.

Tuy nhiên, SanThai vẫn duy trì lợi thế nhờ sản phẩm có khả năng tiếp cận rộng rãi và chiến lược định giá hợp lý ngay từ đầu. Sau khoảng tám tháng hoạt động, nhờ chiến lược marketing và truyền thông hiệu quả, chuỗi chưa chịu tác động đáng kể từ biến động thị trường. Với mức giá trung bình dưới 30 nghìn đồng, SanThai tiếp tục giữ vững năng lực cạnh tranh trong bối cảnh khách hàng tại khu vực vẫn còn nhiều cân nhắc khi tiếp cận các sản phẩm có mức giá cao hơn.

Ông Hoàng Tùng (trái), nhà sáng lập Pizza Home. 

Thay vì vội vàng tăng giá bán, các chuyên gia cho rằng tối ưu chi phí vẫn là yếu tố cốt lõi trong bối cảnh thị trường chưa thực sự khởi sắc. Doanh nghiệp cần thận trọng trong việc lựa chọn mặt bằng, cân đối giữa chi phí thuê và doanh thu, đàm phán với nhà cung cấp, điều chỉnh công thức chế biến hoặc định lượng sản phẩm cũng như tối ưu hóa nhờ công nghệ để tránh quyết định vội vã dẫn đến áp lực tài chính không đáng có.

Ông Hoàng Tùng, nhà sáng lập Pizza Home, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tinh gọn mô hình. Việc rà soát, cắt giảm những yếu tố dư thừa hoặc điều chỉnh phù hợp sẽ giúp tối ưu vận hành.

“Cạnh tranh bằng mô hình kinh doanh thì tốt, cạnh tranh bằng cut cost (giảm giá) thì thua”, ông Tùng nói.

Cạnh tranh bằng mô hình kinh doanh thì tốt, cạnh tranh bằng 'cut cost' thì thua.

Ông Hoàng Tùng, Nhà sáng lập Pizza Home

Pizza Home cũng chịu tác động từ chi phí tăng nhưng nhờ mô hình tinh gọn nên không đáng kể. Trong trường hợp bắt buộc phải tăng, ông Tùng cho biết sẽ chỉ điều chỉnh giá với các mặt hàng ít nhạy cảm. Việc tối ưu được Pizza Home thực hiện trên nhiều khía cạnh như tái phân bổ nhân sự giúp giảm số lượng nhân viên cần thiết, đầu tư máy móc để cắt giảm lao động dài hạn, tìm nguồn cung cấp mới và đàm phán giá thành nhằm duy trì hiệu quả hoạt động.

“Chẳng hạn, nếu ngày xưa khu bếp trung tâm cần đến 10 nhân sự thì nay chỉ cần bốn nhờ sự hỗ trợ của máy móc”, ông Tùng chia sẻ.

Theo các chuyên gia, trong trường hợp cần thiết phải tăng giá, doanh nghiệp nên áp dụng chiến lược linh hoạt theo khu vực, nhóm khách hàng và kết hợp nâng cao giá trị sản phẩm nhằm duy trì sự hấp dẫn.

Chẳng hạn, nếu xét riêng về việc thuê mặt bằng trong trung tâm thương mại, các chủ đầu tư cần cân nhắc mô hình kinh doanh, không chỉ chạy theo xu hướng. Theo ông Minh Phan, trung tâm thương mại mang lại khách ổn định, sức mua cao nhưng đi kèm chi phí lớn. Nếu doanh nghiệp muốn mở rộng thương hiệu, đây có thể là lựa chọn hợp lý, nhưng nếu ưu tiên lợi nhuận, cần cân nhắc kỹ bài toán chi phí – doanh thu và đối tượng khách hàng mục tiêu.

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân

Khởi nghiệp -  2 năm
Việc thành công mang sắc cam đặc trưng phủ sóng đến nhiều ngõ nhỏ ở khắp 63 tỉnh thành trên cả nước và tiến xa hơn trên hành trình thực hiện sứ mệnh chuyển đổi số cho các doanh nghiệp F&B đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ lãnh đạo và nhân sự iPOS.vn suốt hơn một thập kỷ qua.
Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân

Khởi nghiệp -  2 năm
Việc thành công mang sắc cam đặc trưng phủ sóng đến nhiều ngõ nhỏ ở khắp 63 tỉnh thành trên cả nước và tiến xa hơn trên hành trình thực hiện sứ mệnh chuyển đổi số cho các doanh nghiệp F&B đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ lãnh đạo và nhân sự iPOS.vn suốt hơn một thập kỷ qua.
Kinh doanh F&B - dễ mà cực khó

Kinh doanh F&B - dễ mà cực khó

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Cơ hội bứt phá trong ngành F&B sẽ dành ưu tiên cho những người làm chủ doanh nghiệp đảm nhiệm trọn vẹn 3 vai trò: nhà kinh doanh, nhà quản trị và nhà chuyên môn.

Tính toán của iPOS.vn trong cơn khủng hoảng ngành F&B

Tính toán của iPOS.vn trong cơn khủng hoảng ngành F&B

Doanh nghiệp -  4 tháng

iPOS.vn chủ động đóng cửa một số văn phòng nhằm tối ưu chi phí, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho nhân sự lẫn khách hàng.

Doanh nghiệp F&B tận dụng sức mạnh mạng xã hội

Doanh nghiệp F&B tận dụng sức mạnh mạng xã hội

Diễn đàn quản trị -  7 tháng

Khả năng hiểu và nắm bắt xu hướng tiêu dùng là một yếu tố quan trọng trong chiến lược tiếp thị đa kênh của doanh nghiệp F&B (thực phẩm và đồ uống).

CEO FPT tiết lộ 3 nguyên tắc vàng giúp doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả

CEO FPT tiết lộ 3 nguyên tắc vàng giúp doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả

Diễn đàn quản trị -  1 giờ

FPT với triết lý lấy con người làm trung tâm đang từng bước gây dựng và nuôi dưỡng lực lượng nhân tài trẻ hùng hậu, thông qua thực hành ESG.

Khi AI trở thành đồng nghiệp

Khi AI trở thành đồng nghiệp

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Agentic AI chính là “động cơ số” giúp doanh nghiệp Việt Nam tối ưu hoá chuỗi cung ứng và dự báo nhu cầu khách hàng trong cuộc chơi toàn cầu.

Doanh nghiệp gia đình trước sức ép chuyển mình

Doanh nghiệp gia đình trước sức ép chuyển mình

Diễn đàn quản trị -  3 ngày

Chưa bao giờ các doanh nghiệp gia đình lại đối mặt với cả động lực và áp lực phải thay đổi, tái cấu trúc theo hướng tinh gọn và hiệu quả như hiện nay.

Rủi ro bủa vây doanh nghiệp: Hội đồng quản trị đang ở đâu trên trận tuyến?

Rủi ro bủa vây doanh nghiệp: Hội đồng quản trị đang ở đâu trên trận tuyến?

Diễn đàn quản trị -  6 ngày

Bản chất của quản trị rủi ro không phải là giảm thiểu rủi ro một cách tối đa mà là phải gắn chặt với quản trị hiệu suất và hoạt động kinh doanh.

AI là 'người hùng thầm lặng' giúp Be Group có lãi

AI là 'người hùng thầm lặng' giúp Be Group có lãi

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Hành trình "thay máu" bằng AI vào mọi ngóc ngách của hoạt động kinh doanh, vận hành đã giúp Be Group chuyển mình, hướng tới tăng trưởng bền vững.

Bùng nổ đại đô thị, nguồn cung nhà ở ngập thị trường

Bùng nổ đại đô thị, nguồn cung nhà ở ngập thị trường

Bất động sản -  26 phút

Các đại đô thị từ hàng trăm đến hàng nghìn ha đang bùng nổ khắp cả nước, mang đến nguồn cung bất động sản khổng lồ khuấy đảo thị trường.

Loạt dự án lớn làm nóng thị trường nhà ở thấp tầng Hà Nội

Loạt dự án lớn làm nóng thị trường nhà ở thấp tầng Hà Nội

Bất động sản -  1 giờ

Đầu năm 2025, thị trường bất động sản thấp tầng tại Hà Nội ghi nhận sức bật rõ rệt với tâm điểm là các đại đô thị lớn phía Đông và Tây.

Sai lầm trong lãnh đạo: Khi trợ lực hóa trở lực

Sai lầm trong lãnh đạo: Khi trợ lực hóa trở lực

Leader talk -  1 giờ

Trong bối cảnh thế giới liên tục biến động, vấn đề không còn nằm ở việc lãnh đạo có mặt hay không mà là hiện diện một cách đúng đắn và kịp thời hay chưa.

'Người cũ' ở MB làm tân chủ tịch PGBank

'Người cũ' ở MB làm tân chủ tịch PGBank

Hồ sơ quản trị -  1 giờ

Tân chủ tịch PGBank có nhiều kinh nghiệm trong ngành tài chính ngân hàng, từng giữ nhiều vị trí cấp cao tại các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.

CEO FPT tiết lộ 3 nguyên tắc vàng giúp doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả

CEO FPT tiết lộ 3 nguyên tắc vàng giúp doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả

Diễn đàn quản trị -  1 giờ

FPT với triết lý lấy con người làm trung tâm đang từng bước gây dựng và nuôi dưỡng lực lượng nhân tài trẻ hùng hậu, thông qua thực hành ESG.

Mai Việt Land phát triển kinh doanh tổ hợp căn hộ cao cấp Epic Tower

Mai Việt Land phát triển kinh doanh tổ hợp căn hộ cao cấp Epic Tower

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Ecoland, chủ đầu tư tổ hợp căn hộ cao cấp Epic Tower, vừa ký hợp tác chiến lược với Mai Việt Land ngày 24/4 vừa qua để phát triển kinh doanh dự án này.

SeABank bầu bổ sung thành viên độc lập HĐQT người nước ngoài

SeABank bầu bổ sung thành viên độc lập HĐQT người nước ngoài

Tài chính -  1 giờ

Một trong những nội dung quan trọng được thông qua tại ĐHĐCĐ ngày 25/4 là việc bầu bổ sung ông Matthew Sander Hosford (sinh năm 1958, quốc tịch Mỹ) làm thành viên độc lập HĐQT nhiệm kỳ 2023 - 2028.

Đọc nhiều