‘Bão’ giảm giá ô tô gợi nhớ ‘cơn lốc’ xe máy ‘Tàu’ đầu thập niên 2000

Cuộc đua giảm giá liên tục của thị trường ô tô đã diễn ra từ nhiều tháng qua và tới "tháng cô hồn'' này được xem như đỉnh điểm khi gần như tất cả các hãng xe đều không đứng ngoài cuộc với mức giảm giá "điên cuồng''.

Giảm giá ‘điên cuồng’

Mở màn cho cuộc đại hạ giá ô tô trong tháng “cô hồn” là Trường Hải với mẫu Mazda CX5 giảm từ chỗ hơn 1 tỷ đồng/chiếc, xuống hơn 980 triệu đồng và hiện chỉ còn khoảng 840 triệu đồng/chiếc.

Thông tin xe Mazda giảm giá được công bố từ cuối tháng 8, đã tạo "phát súng" khiến các đối thủ xem xét và đưa ra phương án đối phó.

Ngay sau đó, Chevrolet và Nissan lập tức đáp trả với chương trình giảm giá sẽ kéo dài xuyên suốt tháng 9.

Toàn bộ các dòng xe Chevrolet do GM Việt Nam nhập khẩu và sản xuất đều được điều chỉnh giảm giá từ đầu tháng 9, với mức giảm dao động từ 9 cho đến 80 triệu đồng, tùy thuộc vào từng dòng xe. Với mức giảm lên đến 80 triệu đồng, Colorado High Country được ghi nhận là mẫu có biên độ giảm lớn nhất.

Nissan thì kết hợp vừa ưu đãi tiền mặt, vừa đính kèm quà tặng cho một số sản phẩm nhất định. Toàn bộ 6 phiên bản Navara ưu đãi giá cao nhất lên tới 45 triệu đồng. Teana và Juke được hỗ trợ 2% lệ phí trước bạ từ 20 - 30 triệu đồng. 

Toyota cũng không chịu ngồi yên, bước vào cuộc chiến giảm giá nhiều dòng xe khi áp dụng chính sách ưu đãi cho khách hàng kể cả những dòng xe ăn khách như Vios hay Innova. Hai mẫu xe này đang được áp dụng chính sách hỗ trợ phí trước bạ lần lượt 30 triệu và 15 triệu đồng trong tháng 9, 10.

Tuy nhiên, gây "sốc" nhất là trường hợp của Honda với việc các đại lý tự điều chỉnh lại giá bán chiếc CR-V. Đầu tháng 9, dòng xe này có mức giảm xuống dưới 800 triệu đồng, mức thấp nhất từ trước đến nay. 

So với cách đây khoảng 2 tháng, giá bán hiện tại của CR-V giảm đến gần 200 triệu đồng theo công bố của hãng, chưa kể giá bán còn thấp hơn ở đại lý đi kèm khuyến mại. 

Nhiều nhận định cho thấy, từ nay đến cuối năm, xu hướng giảm giá xe tiếp tục diễn ra, cho dù các doanh nghiệp và đại lý bán lẻ có tiếp tục thua lỗ. 

Mặc dù chính sách về thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đã diễn ra từ tháng 7/2016, chính sách giảm thuế nhập khẩu xe từ ASEAN 10%, từ 40% xuống 30%, bắt đầu từ năm 2017, tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, mức giảm thuế phí này chưa thể tạo thành cuộc chiến giảm giá xe sốc như hiện nay.

Nhiều chuyên gia khẳng định, chính "hạn chót" bỏ thuế nhập khẩu 0% đối với xe nguyên chiếc từ ASEAN, chủ yếu là xe từ Thái Lan, Indonesia là tác nhân khiến giá xe trong nước phải giảm mạnh.

Gợi nhớ ‘cơn lốc’ xe máy 'Tàu'

Những diễn biến trên thị trường ô tô thời gian gần đây gợi nhớ đến cuối thập niên 1990 và đầu thập niên 2000, khi những chiếc xe máy Trung Quốc (mà nhiều người vẫn quen gọi là xe “Tàu”) bắt đầu du nhập vào Việt Nam. Hai thương hiệu nổi tiếng nhất và có vai trò mở đường là Loncin và Lifan.

Khi mới xuất hiện trên thị trường, những chiếc xe máy mang thương hiệu Loncin với kiểu dáng “nhang nhác” những chiếc Wave hay Dream của Honda.

Nhờ tác động của xe Tàu, cơn khát của một thị trường đang phát triển được đáp ứng ngay tức khắc. Thị trường xe máy Việt Nam tăng trưởng 300% vào năm 2000. Các hãng Nhật đang từ vị thế "ông lớn" với hơn 90% thị phần tụt xuống còn 30%.

Dream của Loncin, Lifan lúc đầu được bán giá trên 10 triệu đồng, khi Honda Dream chính hãng đang được bán giá khoảng 26 triệu. Sau đó, những chiếc Dream Tàu tiếp tục được hạ giá, thậm chí có thời điểm còn 5 triệu đồng cho một chiếc xe mới.

Tất nhiên, giá hạ đồng nghĩa với chất lượng đi xuống, những thế hệ sau không còn tốt như xưa, nhưng những chiếc xe “Tàu” lúc bấy giờ đã tạo nên một “cú sốc” trên thị trường xe máy Việt Nam

Trong cuộc chơi mà xe “Tàu” là kẻ khởi xướng, có lẽ Honda khi ấy là hãng xe chịu nhiều tổn thất nhất. Hãng xe Nhật buộc phải hạ giá những chiếc Dream của mình xuống mức 15, 16 triệu đồng để thu hút khách hàng.

Honda Nhật Bản đặt vào tình trạng báo động đỏ khi phải tìm cách cứu vớt liên doanh tại Việt Nam. Kết quả là Wave Alpha xuất hiện vào tháng 2/2002 với những linh kiện giá rẻ được hỗ trợ từ các nhà máy Honda Trung Quốc. 

Từ những chiếc Wave Thái có giá gần 30 triệu đồng, Honda đã cho ra đời Wave Alpha lốc đen đời đầu và hạ giá xuống 11 triệu đồng. Có lẽ đây là mức giá thấp khó tin đối với một chiếc xe Nhật vào thời bấy giờ.

Kể từ thời điểm đó, người tiêu dùng được nhiều lợi ích to lớn khi mà xe máy từ là một tài sản lớn phải dành dụm ki cóp nhiều năm mới mơ đến được, thì sau đó đã rất nhanh chóng trở thành phương tiện thông dụng, thậm trí là ""cần câu cơm"" của nhiều người dân nghèo và người nông dân. Đã có ý kiến nhận định rằng: Công cuộc xóa đói giảm nghèo của Việt Nam có sự đóng góp to lớn của ... xe máy.

Cú đột phá này chính là từ quyết sách mở cửa cho thị trường xe máy nhập khẩu.

Nay thì câu chuyện giá xe ô tô lại có dáng dấp như vậy. Ô tô trong nước đang phải liên tục giảm giá trước sức ép từ xe nhập khẩu. Theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sửa đổi và đang áp dụng, những dòng xe con dung tích dưới 2.0L được giảm dần thuế từ 45% xuống còn 40% bắt đầu từ tháng 7/2016 và giảm tịnh tiến 5% vào năm 2018.

Chắc chắn từ năm 2018, khi thuế nhập khẩu xe hơi nguyên chiếc từ ASEAN về Việt Nam được xóa bỏ, ô tô nhập khẩu sẽ ồ ạt vào Việt Nam, cạnh tranh mạnh mẽ với xe sản xuất trong nước. 

Tuy nhiên trong nguy có cơ, không phải doanh nghiệp trong nước hết cơ hội với sản xuất ô tô mà trái lại, với giá giảm, nhu cầu sẽ tăng nhất là khi ô tô sẽ trở thành phương tiện thông dụng với mọi gia đình. Lúc này thị trường đang rất cần sự cạnh tranh lành mạnh và sòng phẳng dựa trên năng lực của nhà đầu tư và cơ chế chính sách phù hợp.

Nhưng trong cơ cũng có nguy. 

Một vấn đề không nhỏ khác đang nảy sinh: Sự phổ dụng của xe ô tô rất khác với xe máy; trong khi chính sách và thị trường đang hỗ trợ cho người dân đến rất gần với việc sở hữu và sử dụng xe ô tô, thì các điều kiện về hạ tầng giao thông và xã hội lại rất chậm được đầu tư phát triển cho phù hợp với thực tế.

Rõ ràng Văn hóa ô tô rất khác với Văn hóa xe máy!