Cập nhật PCI: Đất đai là lĩnh vực phiền hà nhất

Thông tin này được Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra trong báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) mới nhất.

Cụ thể, đất đai là lĩnh vực duy nhất trong các lĩnh vực được khảo sát có tỷ lệ doanh nghiệp phản hồi không tốt về thủ tục hành chính, tăng từ 19% năm ngoái lên mức 35% trong báo cáo năm nay.

Trong đó, tỷ lệ doanh nghiệp phải trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh do gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính đất đai lên tới gần 73% vào năm 2023, trong khi năm 2022 và 2021 chỉ ở mức lần lượt khoảng 43% và 54%.

Tỷ lệ doanh nghiệp không gặp trở ngại về tiếp cận đất đai hoặc mở rộng mặt bằng kinh doanh đã liên tục giảm trong ba năm vừa qua.

Cùng với đó, cứ 5 doanh nghiệp thì có 1 doanh nghiệp có nhu cầu được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng không có vì thủ tục hành chính rườm rà hoặc lo ngại cán bộ nhũng nhiễu.

VCCI cho biết khảo sát với các doanh nghiệp cho thấy, trở ngại lớn nhất trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính đất đai là thời gian giải quyết hồ sơ dài hơn so với thời hạn niêm yết của văn bản quy định.

Không chỉ vậy, cán bộ tiếp nhận giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính không hướng dẫn đầy đủ. Quy trình, thủ tục giải quyết hồ sơ đất đai không đúng với nội dung được niêm yết hoặc văn bản quy định.

Bên cạnh đó, việc thực hiện các thủ tục xác định giá trị quyền sử dụng đất rất mất thời gian và giá đất không đúng với nội dung được niêm yết hoặc văn bản quy định.

Hơn 1/3 doanh nghiệp phản hồi cho biết, những thuận lợi trong tiếp cận đất đai là đặc quyền dành cho doanh nghiệp lớn.

Ngoài vấn đề thủ tục hành chính, doanh nghiệp còn phải đối mặt với hàng loạt khó khăn khác, trong đó, tiếp cận tín dụng đứng đầu danh sách trong hai năm gần đây.

Phần lớn doanh nghiệp (hơn 80% doanh nghiệp được khảo sát) cho biết, vấn đề lớn nhất là doanh nghiệp không thể vay vốn nếu không có tài sản thế chấp, theo sau là phản ánh về ngân hàng/ tổ chức tín dụng áp đặt điều kiện tín dụng bất lợi cho doanh nghiệp.

Vẫn có một tỷ lệ đáng kể doanh nghiệp phản ánh về thủ tục vay vốn phiền hà hoặc phải “bồi dưỡng” cán bộ tín dụng để vay vốn. Hiện tượng cán bộ tín dụng cố tình bắt lỗi, kéo dài thời gian xử lý hồ sơ của doanh nghiệp cũng còn tương đối cao.

Bên cạnh một số vấn đề còn gây trở ngại cho doanh nghiệp, PCI cũng ghi nhận các dịch chuyển tích cực trong cải cách thủ tục hành chính khi chi phí thời gian và chất lượng giải quyết.

Các gánh nặng về thanh, kiểm tra cơ bản cũng đã được giảm bớt. Các doanh nghiệp cũng gia nhập thị trường thuận lợi hơn, ghi nhận chuyển biến tích cực trong đăng ký doanh nghiệp như hướng dẫn rõ ràng, cán bộ am hiểu chuyên môn, nhiệt tình, thân thiện.