Chủ tịch, tổng giám đốc ngành nào có thu nhập cao nhất?

Báo cáo thù lao trong hội đồng quản trị (HĐQT) các doanh nghiệp Việt Nam do FiinGroup công bố tại "Diễn đàn thường niên thành viên HĐQT độc lập" cho biết, thu nhập năm bình quân của tổng giám đốc 2,5 tỷ đồng, chủ tịch HĐQT 1,7 tỷ đồng, thành viên HĐQT độc lập 100 đến 500 triệu đồng.

Ông Nguyễn Hữu Hiệu, Tổng giám đốc FiinGroup cho biết, dữ liệu để thực hiện báo cáo được thu thập từ 200 công ty có quy mô vốn hoá từ 500 tỷ đồng (cuối năm 2023) trở lên đang niêm yết trên HoSE, HNX và UpCom.

Đây là các doanh nghiệp đại chúng đại diện cho 85% tổng giá trị vốn hoá trên ba sàn vào thời điểm cuối năm 2023.

Số liệu thu nhập của các thành viên HĐQT không bao gồm các phúc lợi từ cổ phiếu thưởng hay chương trình ESOP (phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động).

Chủ tịch HĐQT

Thu nhập chủ tịch HĐQT bình quân ở mức 1,7 tỷ đồng/người trong năm 2023. Chủ tịch HĐQT ngành ngân hàng, dịch vụ tài chính có thu nhập cao nhất.

Những chủ tịch HĐQT tham gia điều hành doanh nghiệp có thu nhập cao hơn so với phần còn lại.

Các doanh nghiệp có chủ tịch HĐQT tham gia điều hành và có thu nhập cao nhất chủ yếu thuộc ngành ngân hàng, dịch vụ tài chính và một số doanh nghiệp như PNJ, VHM, NLG, NTP, REE...

Nhóm doanh nghiệp có vốn nhà nước (nhà nước sở hữu từ 25% đến dưới 51%) có lợi nhuận cao nhưng thu nhập bình quân của chủ tịch HĐQT thấp hơn 16-20% so với mức bình quân toàn thị trường.

Xét theo quy mô vốn hóa, thu nhập bình quân của chủ tịch HĐQT có tương quan rõ rệt với hiệu quả hoạt động. Nhóm có lợi nhuận cao thì thu nhập của chủ tịch HĐQT cũng cao hơn so với nhóm còn lại.

Tuy nhiên, mối tương quan này lại ngược lại trong các ngành công nghệ thông tin, bán lẻ. Mặc dù các doanh nghiệp những ngành này có lợi nhuận cao nhưng thu nhập bình quân của chủ tịch HĐQT lại ở mức thấp.

Xét riêng năm 2023, thu nhập của chủ tịch HĐQT chưa gắn liền với mục tiêu về tăng trưởng giá trị công ty ở hầu hết các ngành. Thực tế là thu nhập của ban lãnh đạo thường được xác định từ năm trước đó.

Ngoài ra, theo thông lệ tại Việt Nam thì việc tăng trưởng giá trị công ty chưa phải là một yếu tố quyết định dùng để xác định chế độ lương thưởng của các vị trí chủ chốt của ban điều hành.

Tổng giám đốc

Thu nhập trung bình của tổng giám đốc là 2,5 tỷ đồng/năm trong năm 2023. Trong đó, bất động sản, dịch vụ tài chính và bảo hiểm là những ngành mà tổng giám đốc có thu nhập cao nhất.

Xét theo loại hình doanh nghiệp, thu nhập bình quân của tổng giám đốc tại nhóm doanh nghiệp nhà nước thấp hơn đáng kể so với doanh nghiệp tư nhân, dù hiệu quả hoạt động khá tương đồng.

Cụ thể, thu nhập của tổng giám đốc ở nhóm doanh nghiệp nhà nước chi phối chưa bằng một nửa so với nhóm doanh nghiệp tư nhân. Điều này xuất phát từ thực tế là vị trí chủ tịch HĐQT trong các doanh nghiệp nhà nước cũng là các vị trí có tính chất điều hành theo cơ chế hiện nay.

Thu nhập của tổng giám đốc ở nhóm vốn hóa lớn vượt xa mặt bằng chung, cao hơn khoảng 52% so với mức bình quân toàn thị trường trong năm 2023. Nguyên nhân là hiệu quả hoạt động ở nhóm vốn hóa lớn tích cực hơn so với hai nhóm còn lại.

Công nghệ thông tin, ngân hàng, bán lẻ là các ngành có hiệu quả hoạt động tốt hơn mặt bằng chung với tỷ suất lợi nhuận cao hơn 15% trong năm 2023 nhưng thu nhập bình quân của tổng giám đốc lại ở mức tương đối thấp. Lý do là thu nhập này chưa tính đến giá trị của số cổ phiếu thưởng theo ESOP mà ban lãnh đạo nhận được trong năm.

Bất động sản dù đang trải qua giai đoạn nhiều khó khăn, hiệu quả hoạt động suy giảm nhiều năm liên tiếp nhưng thu nhập cho vị trí tổng giám đốc vẫn ở mức cao nhất trong các ngành.

Năm 2023, các ngành dầu khí, bảo hiểm, dịch vụ tài chính hoàn thành kế hoạch lợi nhuận sau thuế cao nên thu nhập bình quân của vị trí tổng giám đốc cũng tăng.

Ngược lại, bán lẻ, thép, gỗ… có kết quả kinh doanh không thuận lợi do đó thu nhập bình quân của tổng giám đốc giảm so với năm 2022.

Thành viên độc lập HĐQT

Thu nhập trung bình của vị trí thành viên độc lập HĐQT có sự chênh lệch rất lớn giữa các ngành.

Cụ thể, thu nhập trung bình cao nhất ở ngành hàng cá nhân như PNJ, ngân hàng với lần lượt là 2 tỷ đồng và 1,2 tỷ đồng/năm, trong khi nhóm còn lại phần lớn dao động trong khoảng 100-500 triệu đồng/năm.

Những doanh nghiệp có chế độ thù lao cao đều là các doanh nghiệp đầu ngành. Ngoài ra, những thành viên HĐQT độc lập có thù lao cao thường kiêm nhiệm thêm các vị trí cụ thể như ủy ban kiểm toán, ủy ban chiến lược của những doanh nghiệp đó.

Thu nhập bình quân của thành viên độc lập HĐQT chênh lệch không đáng kể giữa nhóm doanh nghiệp nhà nước và tư nhân. Thu nhập của vị trí này cải thiện mạnh ở nhóm vốn hóa nhỏ trong năm 2023 và giảm nhẹ ở nhóm vốn hóa vừa.

Tổng giám đốc FiinGroup đề xuất, các doanh nghiệp nên nâng cao vai trò và phát huy tính hiệu quả của thành viên độc lập HĐQT thông qua việc cải thiện chính sách, dựa trên vai trò và sự tham gia vào các ủy ban chuyên môn trực thuộc HĐQT.

Đồng thời, hoàn thành trách nhiệm đóng góp một cách khách quan vào quá trình ra quyết định của HĐQT theo nguyên tắc tránh xung đột lợi ích, đảm bảo tính khách quan nhằm bảo vệ quyền lợi cổ đông, không gắn với kết quả kinh doanh hay chỉ tiêu cụ thể trong kỳ.