Có hay không lợi ích nhóm trong điều hành xuất khẩu gạo gần đây?

Nhật Hạ Thứ tư, 22/04/2020 - 17:48

Đó là câu hỏi mà Chủ tịch Quốc hội nêu ra tại phiên họp thứ 44 của UBTV Quốc hội hôm nay, đồng thời yêu cầu các cơ quan liên quan làm rõ.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại phiên họp hôm nay. Nguồn ảnh: Trang thông tin của Quốc hội.

Nhận xét về báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2019 của Chính phủ vào hôm nay, trong khuôn khổ phiên họp thứ 44, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng báo cáo này vẫn còn một số vấn đề cần nói đậm hơn như những bất thường xung quanh chuyện xuất khẩu gạo thời gian qua.

Cụ thể, “xuất khẩu gạo khó khăn quá, sự lúng túng trong điều hành, quyết định vội vàng gây lãng phí tiền bạc của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới người trồng lúa”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và đặt câu hỏi, “Vậy vấn đề trách nhiệm ở đâu?”

Báo cáo của Ủy ban kinh tế Quốc hội nêu rõ, quá trình thực thi điều hành xuất khẩu gạo tồn tại nhiều bất cập, gây khó khăn, thiệt hại cho doanh nghiệp, nông dân.

Trước thực tế đó, cơ quan này kiến nghị xem xét, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan trong thực thi công vụ, tham mưu các quyết định có ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp, người dân nhưng đã không đánh giá kỹ tác động.

Ủy ban kinh tế dẫn chứng việc Tổng cục hải quan mở tờ khai hệ thống thông quan hàng tự động lúc 0h ngày 12/4 mà không thông báo minh bạch khiến doanh nghiệp bức xúc. Một số doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi những hợp đồng đã ký nhưng không mở được tờ khai để xuất khẩu.

Số khác lại gặp tình huống đã có số tờ khai, phân vào luồng đỏ nhưng đến ngày 13/4 lại thấy ngày đăng ký tờ khai lùi về ngày 10/4. Đặc biệt, có hiện tượng doanh nghiệp "ghi danh giữ chỗ" khi chưa tập kết đủ hàng tại cảng dù đã có tờ khai.

Báo cáo nêu rõ, việc phân bổ hạn ngạch thông qua đăng ký hải quan trừ lùi chưa gắn với nghĩa vụ thu mua lúa gạo trong dân, cũng như quy mô, năng lực giao dịch hiệu quả của các doanh nghiệp. Với lượng hàng tồn kho do các hợp đồng đã ký kết, doanh nghiệp phải chịu chi phí lãi vay ngân hàng, bao bì...

Uỷ ban kinh tế đề nghị Chính phủ có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp bị thiệt hại khi phải bồi thường hợp đồng hoặc tăng chi phí lãi vay, chi phí cho việc lưu kho, bãi do bị ảnh hưởng bởi việc dừng xuất khẩu gạo.

Ngoài ra, cơ quan này cũng đề nghị làm rõ việc Tổng cục Hải quan mở hệ thống thông quan hàng tự động lúc 0h ngày 12/4 có dấu hiệu tiêu cực, lợi ích nhóm hay không và tuân thủ theo đúng Luật Quản lý ngoại thương hay chưa.

Theo quy định tại Điều 18 Luật Quản lý ngoại thương, việc áp dụng biện pháp hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu phải đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan về số lượng, khối lượng, phương thức phân giao hạn ngạch xuất, nhập khẩu. Trường hợp tạm dừng xuất khẩu gạo để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia thì cần có giải pháp tổng thể, tránh gây thiệt hại đến lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Vào hai ngày trước, Thủ tướng đã yêu cầu Thanh tra chính phủ nhập cuộc để làm rõ “Có hay không dấu hiệu trục lợi, tiêu cực” trong công tác quản lý nhà nước về xuất khẩu gạo thời gian qua.

Bên cạnh đó, tại cuộc họp ngày 20/4, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu Bộ Công thương và Bộ Tài chính "nghiêm túc rút kinh nghiệm" trong phối hợp điều hành xuất khẩu gạo. 

Trước mắt, Phó thủ tướng yêu cầu cho xuất khẩu gạo nếp trở lại và ứng trước 100.000 tấn từ hạn ngạch xuất khẩu tháng 5 để xuất số gạo tồn ở cảng của các doanh nghiệp chưa mở được tờ khai hải quan trong tháng 4.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, số gạo đã đưa vào cảng trước ngày 24/3 nhưng chưa đăng ký tờ khai hải quan trong tháng này lên tới 143.453 tấn.

Thanh tra chính phủ làm rõ 'có hay không dấu hiệu trục lợi' trong xuất khẩu gạo

Thanh tra chính phủ làm rõ 'có hay không dấu hiệu trục lợi' trong xuất khẩu gạo

Tiêu điểm -  5 năm

Thủ tướng yêu cầu Thanh tra chính phủ “làm rõ có hay không dấu hiệu trục lợi, tiêu cực" trong công tác quản lý nhà nước về xuất khẩu gạo thời gian qua.

TS. Nguyễn Đức Thành: Dừng xuất khẩu gạo chỉ làm lợi cho các nhóm lợi ích

TS. Nguyễn Đức Thành: Dừng xuất khẩu gạo chỉ làm lợi cho các nhóm lợi ích

Tiêu điểm -  5 năm

TS. Nguyễn Đức Thành, thành viên Liên minh Chính sách nông nghiệp Việt Nam cho rằng, Chính phủ không nên dừng xuất khẩu gạo hoặc áp dụng chế độ hạn ngạch vào thời điểm hiện nay.

Xuất khẩu gạo trong mùa đại dịch: Nên dừng hay không?

Xuất khẩu gạo trong mùa đại dịch: Nên dừng hay không?

Tiêu điểm -  5 năm

Trước nguồn cầu lúa gạo trên thế giới đột ngột tăng cao, Việt Nam có nên tranh thủ xuất khẩu hay để lại dự trữ đề phòng thiếu hụt trong nước? Dưới đây là ý kiến của các bên liên quan về vấn đề này.

Thừa lúa gạo vẫn có thể thiếu đói trong đại dịch

Thừa lúa gạo vẫn có thể thiếu đói trong đại dịch

Tiêu điểm -  5 năm

Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong nhóm dẫn đầu thế giới nhưng an ninh lương thực chỉ đứng thứ 57/113 quốc gia, mức trung bình.

Sức ép dư cung và hàng lậu ‘bóp nghẹt’ ngành mía đường

Sức ép dư cung và hàng lậu ‘bóp nghẹt’ ngành mía đường

Tiêu điểm -  1 giờ

Dư cung kết hợp đường nhập lậu đã đẩy giá đường Việt Nam xuống mức thấp nhất khu vực, nhiều doanh nghiệp mía đường ‘nghẹt thở’ khi lợi nhuận sụt giảm, tồn kho leo thang.

ROX Group chung tay hiến máu, lan tỏa giá trị sống đẹp

ROX Group chung tay hiến máu, lan tỏa giá trị sống đẹp

Tiêu điểm -  1 ngày

Hàng trăm cán bộ nhân viên của ROX Group đã hưởng ứng tham gia chương trình hiến máu "Giọt thương 2025" nhằm lan tỏa giá trị sống tốt đẹp.

Nhà máy Yên Xá thắp kỳ vọng hồi sinh sông hồ Hà Nội

Nhà máy Yên Xá thắp kỳ vọng hồi sinh sông hồ Hà Nội

Tiêu điểm -  2 ngày

Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá vừa được khánh thành được kỳ vọng sẽ góp phần hồi sinh hệ thống sông hồ đã ô nhiễm nặng nề suốt nhiều năm ở Hà Nội.

Chuyện ngân hàng ngoại tiếp bước doanh nghiệp Việt

Chuyện ngân hàng ngoại tiếp bước doanh nghiệp Việt

Tiêu điểm -  2 ngày

Không chỉ cung cấp nguồn vốn, HSBC Việt Nam còn đóng vai trò cầu nối, mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt tiếp cận công nghệ, thị trường và nâng cao sức cạnh tranh trên quy mô toàn cầu.

Hạ tầng chiến lược - động lực bứt phá kinh tế

Hạ tầng chiến lược - động lực bứt phá kinh tế

Tiêu điểm -  2 ngày

Hàng loạt các dự án lớn được khởi công, khánh thành vượt tiến độ đã trở thành minh chứng cho tiềm lực mạnh mẽ của các doanh nghiệp trong nước.

Nam Long ADC bắt tay Cen Land khai mở nhà ở vừa túi tiền tại miền Bắc

Nam Long ADC bắt tay Cen Land khai mở nhà ở vừa túi tiền tại miền Bắc

Nhịp cầu kinh doanh -  43 phút

Việc Nam Long ADC đưa dòng sản phẩm bất động sản vừa túi tiền ra thị trường Hải Phòng là bước đi ý nghĩa, giúp nhiều gia đình hiện thực hóa giấc mơ an cư.

Xóa sạch lỗ lũy kế, vì sao HAGL vẫn bị nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục?

Xóa sạch lỗ lũy kế, vì sao HAGL vẫn bị nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục?

Doanh nghiệp -  1 giờ

Nửa đầu năm 2025, HAGL đã chính thức xóa sạch khoản lỗ lũy kế gần 7.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, kiểm toán vẫn nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp.

Bất động sản tăng tốc bán hàng 'né' tháng Ngâu

Bất động sản tăng tốc bán hàng 'né' tháng Ngâu

Bất động sản -  1 giờ

Nhiều chủ đầu tư bất động sản đang tăng tốc bán hàng trước tháng Ngâu, tạo nên sự sôi động rõ nét cho thị trường.

Sức ép dư cung và hàng lậu ‘bóp nghẹt’ ngành mía đường

Sức ép dư cung và hàng lậu ‘bóp nghẹt’ ngành mía đường

Tiêu điểm -  1 giờ

Dư cung kết hợp đường nhập lậu đã đẩy giá đường Việt Nam xuống mức thấp nhất khu vực, nhiều doanh nghiệp mía đường ‘nghẹt thở’ khi lợi nhuận sụt giảm, tồn kho leo thang.

Sự thấu cảm dẫn lối dòng đầu tư tỷ đô

Sự thấu cảm dẫn lối dòng đầu tư tỷ đô

Diễn đàn quản trị -  1 giờ

Với Koen Soenens, Giám đốc Kinh doanh và tiếp thị DEEP C, thấu cảm là kim chỉ nam dẫn lối cho những thương vụ lớn, cho cách một nhà lãnh đạo xây dựng đội ngũ và cho cả khát vọng tạo nên một hình mẫu khu công nghiệp bền vững mang dấu ấn Việt Nam.

Doanh nhân đứng lớp

Doanh nhân đứng lớp

Leader talk -  1 giờ

Mỗi bài học người doanh nhân mang theo là một lát cắt đời sống, một nhịp đập của thời cuộc và một niềm tin rằng giáo dục phải đánh thức được khát vọng, lý tưởng và tinh thần khai mở nơi mỗi con người.

CEO 1Office - Thẳng như “code”, gai góc như sản phẩm

CEO 1Office - Thẳng như “code”, gai góc như sản phẩm

Diễn đàn quản trị -  1 giờ

Gai góc, thẳng thừng, ám ảnh đến tận cùng với sản phẩm, nhà sáng lập 1Office Lê Việt Thắng chọn cách phụng sự doanh nghiệp Việt bằng sự tử tế và chân thành.

Đọc nhiều