Phát triển bền vững

Công cụ đặt cọc hoàn trả trong quản lý chất thải

Phạm Sơn Thứ bảy, 06/02/2021 - 18:20

Công cụ đặt cọc - hoàn trả có thể giúp thúc đẩy thu gom và quản lý chất thải rắn, tuy nhiên cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả.

Đặt cọc - hoàn trả cho bao bì chưa thực sự phù hợp để áp dụng rộng rãi tại Việt Nam.

Việc trả lại chai thủy tinh đựng bia, nước ngọt sau khi đã sử dụng và nhận lại một khoản tiền cọc có lẽ đã trở thành điều quen thuộc đối với người tiêu dùng. Đây chính là ứng dụng đơn giản nhất của công cụ đặt cọc – hoàn trả, một công cụ hiệu quả trong quản lý chất thải rắn.

Theo PGS.TS Lê Thu Hoa, giảng viên Khoa Môi trường, biến đổi khí hậu và đô thị, Đại học Kinh tế quốc dân, bên cạnh việc trả lại tiền đặt cọc cho người tiêu dùng, nhà sản xuất, bán lẻ cũng có thể sử dụng để tài trợ cho hoạt động tái chế, xử lý rác thải do chính doanh nghiệp thực hiện hoặc bên thứ ba.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã ứng dụng thành công công cụ đặt cọc hoàn trả trong việc nâng cao hiệu quả thu gom rác thải cũng như tiết kiệm chi phí. Ở Đức, công cụ này góp phần không nhỏ vào tỷ lệ tái chế vỏ chai nhựa, lon nhôm, chai thủy tinh đạt đến 97%.

Đặt cọc – hoàn trả cho bao bì

Nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng công cụ hệ thống đặt cọc – hoàn trả cho bao bì sản phẩm, tuy nhiên điều này vẫn còn hạn chế ở Việt Nam.

Thực tế, dự thảo Luật Bảo vệ môi trường 2019 đã luật hóa mô hình đặt cọc – hoàn trả đối với bao bì. Theo đó, doanh nghiệp có quyền cộng thêm một khoản tiền đặt cọc vào giá của sản phẩm. Khoản đặt cọc này được tách riêng, không đưa vào doanh thu và không tính vào thuế, phí và phải được sử dụng để chi trả chi phí thu gom cho các cơ sở thu hồi bao bì.

Tuy nhiên, quy định này sau đó không được đưa vào luật chính thức. Theo đại diện Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), quy định về đặt cọc – hoàn trả đối với bao bì chưa thích hợp với hiện trạng Việt Nam.

Cụ thể, tại các nước đang phát triển như Việt Nam, việc đặt thêm tiền cọc vào giá sản phẩm có thể làm ảnh hưởng lớn đến quyết định chi tiêu của người tiêu dùng.

Cùng với đó, các điểm thu gom rác thải hoạt động kém hiệu quả và thiếu tính bền vững cũng khiến việc quản lý tiền cọc trở nên vô cùng phức tạp.

Như vậy, mô hình đặt cọc – hoàn trả có thể tạo ra lạm phát giá chung nhưng không tạo ra hiệu quả đến tỷ lệ thu gom bao bì, do đó chỉ nên được cân nhắc áp dụng cho giai đoạn sau, khi chất lượng hệ thống thu hồi rác thải được cải thiện và người tiêu dùng có trách nhiệm hơn đối với môi trường.

Đặt cọc – hoàn trả cho rác thải điện tử

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế và công nghệ, lượng rác thải điện tử như pin, điện thoại và các sản phẩm điện tử cũ, hỏng đang phát sinh ngày càng nhiều nhưng chưa có giải pháp thích hợp để xử lý.

Theo các chuyên gia, trong rác thải điện tử chứa nhiều chất giá trị cao, có thể mang lại lợi nhuận cho hoạt động thu gom và tái chế. Tuy nhiện, nếu bị thải bỏ bừa bãi, các chất này lại gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường.

Thực tế, việc thải bỏ pin và đồ điện tử đã qua sử dụng khiến không ít người tiêu dùng tỏ ra lúng túng. Các rác thải này thường bị vứt bỏ chung với rác thải sinh hoạt, cất giữ trong nhà hoặc bán lại cho những người thu gom không chính thức.

Từ đó, công cụ đặt cọc – hoàn trả có thể được áp dụng để thu hồi các chất thải điện tử, tuy nhiên cần được đi kèm với công tác tuyên truyền, hướng dẫn phân loại và thu gom để đạt được hiệu quả cao.

Một cách ứng dụng công cụ đặt cọc – hoàn trả cho sản phẩm điện tử là doanh nghiệp tổ chức các chương trình “đổi cũ lấy mới”, khuyến khích người tiêu dùng đổi sản phẩm cũ, hỏng lấy ưu đãi khi mua sản phẩm mới. Tại Việt Nam, hình thức này đang được nhiều doanh nghiệp bán lẻ áp dụng cho sản phẩm điện thoại, máy tính xách tay và đạt được hiệu quả khả quan.

Viettel lần đầu công bố báo cáo phát triển bền vững

Viettel lần đầu công bố báo cáo phát triển bền vững

Phát triển bền vững -  1 ngày

Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) cam kết phát triển kinh doanh gắn liền với trách nhiệm môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp.

Khởi nghiệp xanh và 4 lời khuyên 'đắt giá' của chuyên gia Phạm Chi Lan

Khởi nghiệp xanh và 4 lời khuyên 'đắt giá' của chuyên gia Phạm Chi Lan

Phát triển bền vững -  2 ngày

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, khởi nghiệp xanh không chỉ là kinh doanh mà là hành trình làm vì sự sống của đất, vì sức khỏe con người và tương lai bền vững của đất nước.

Khánh thành Trung tâm hydrogen xanh Việt Nam

Khánh thành Trung tâm hydrogen xanh Việt Nam

Phát triển bền vững -  4 ngày

Việc ra mắt Trung tâm Hydrogen xanh Việt Nam thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị hydrogen toàn cầu.

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  6 ngày

Vicem Bút Sơn ghi nhận khoản thu nhập từ xử lý chất thải, qua đó bù đắp khoản lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Phát triển bền vững -  1 tuần

ESG đang bước ra khỏi báo cáo để trở thành tiêu chuẩn vận hành mới của đô thị hiện đại. Nhưng để “xanh” không chỉ là màu sơn, Việt Nam cần khung pháp lý rõ ràng, chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và một thế hệ người mua hiểu rằng phát triển bền vững không phải chi phí, mà là đầu tư cho tương lai.

Tierra Diamond đưa trang sức kim cương Việt ra thế giới

Tierra Diamond đưa trang sức kim cương Việt ra thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Sự kiện là một phần trong chuỗi “Made For Trade Live” – diễn đàn toàn cầu do DMCC triển khai thường niên, quy tụ các doanh nghiệp, nhà đầu tư và chuyên gia từ nhiều quốc gia nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế.

Vietnam Airlines vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ vùng mưa lũ miền Trung

Vietnam Airlines vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ vùng mưa lũ miền Trung

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Hãng hàng không quốc gia Việt Nam sẵn sàng tiếp nhận và vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ tới các sân bay Huế, Đà Nẵng và Chu Lai.

KSB được vinh danh tại giải thưởng 'Vì tương lai xanh 2025'

KSB được vinh danh tại giải thưởng 'Vì tương lai xanh 2025'

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Giải thưởng “Vì tương lai xanh 2025” được xem là dấu mốc đáng ghi nhận trong định hướng phát triển của KSB, khi từng bước điều chỉnh hướng đi theo tinh thần “bền vững từ gốc”, bước chuyển đổi nhằm đồng hành cùng xu thế phát triển thịnh vượng và bền vững.

Vinamilk lan tỏa giá trị thương hiệu Việt tại Hội chợ mùa thu 2025

Vinamilk lan tỏa giá trị thương hiệu Việt tại Hội chợ mùa thu 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Là thương hiệu sữa hàng đầu Việt Nam, luôn tiên phong trong việc đổi mới, sáng tạo nhằm nâng chuẩn chất lượng, Vinamilk mang đến Hội chợ mùa thu 2025 các sản phẩm mới, lan tỏa giá trị thương hiệu Việt Nam, thu hút đông đảo người tiêu dùng.

Chủ tịch Tập đoàn Nam Long nhận giải thưởng 'Nhân vật bất động sản của năm'

Chủ tịch Tập đoàn Nam Long nhận giải thưởng 'Nhân vật bất động sản của năm'

Bất động sản -  10 giờ

Với những nỗ lực tiên phong trong việc thúc đẩy phát triển nhà ở hợp túi tiền, góp phần kiến tạo các khu đô thị đáng sống cho hàng nghìn gia đình Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Nam Long đã đạt giải thưởng "Nhân vật bất động sản của năm".

Standard Chartered nâng dự báo tăng trưởng Việt Nam

Standard Chartered nâng dự báo tăng trưởng Việt Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Trước tình hình kinh tế vĩ mô đang có nhiều biến chuyển mạnh mẽ tích cực, Standard Chartered đã nâng mức dự báo tăng trưởng của Việt Nam ngay trong năm 2025.

Long Châu vượt kế hoạch mở mới nhà thuốc cả năm 2025

Long Châu vượt kế hoạch mở mới nhà thuốc cả năm 2025

Doanh nghiệp -  11 giờ

Long Châu hiện được xem là động lực tăng trưởng chính của FPT Retail với doanh thu lũy kế 9 tháng đầu năm đạt 24.804 tỷ đồng.