“Mặc dù tình hình vĩ mô và kinh tế khởi sắc nhưng khả năng tiếp cận vốn từ tín dụng, trái phiếu của doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn”, ông Nguyễn Quang Thuân – Chủ tịch FiinGroup tại Diễn đàn CFO Hà Nội 2024 do Câu lạc bộ Giám đốc Tài chính (CFO) tổ chức ngày 11/1/2024.
Diễn đàn CFO năm nay mang đến những phần trình bày và thảo luận bám sát nhu cầu thực tế của doanh nghiệp từ việc dự báo triển vọng kinh tế vĩ mô năm 2024 tới các ý tưởng về chiến lược vốn cho doanh nghiệp.
Chia sẻ về triển vọng nền kinh tế, ông Thuân cho rằng Việt Nam như “cậu bé đang lớn” với rất nhiều cơ hội "upside" phía trước. Tuy vậy, do tiềm ẩn nhiều biến số khó lường của đầu giai đoạn phục hồi, những rủi ro về “downside” cũng không hề nhỏ trong ngắn hạn.
Theo vị chủ tịch FiinGroup, giai đoạn khó khăn nhất của vĩ mô qua. Sự hồi phục đã được thể hiện rõ trong số liệu kinh tế mới được công bố với nhiều điểm sáng, bao gồm việc xuất khẩu tăng trưởng trở lại, dòng vốn FDI ghi nhận mức tăng trưởng khả quan, nhu cầu tiêu dùng cũng cho thấy số liệu phục hồi tích cực sau khi chạm “mặt đất” cùng "đầu tàu" tăng trưởng giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023 vừa qua.
Về tình hình lãi suất, theo ông Thuân cần duy trì mức chi phí vốn rẻ như hiện nay để đảm bảo đa số doanh nghiệp có thể có lợi nhuận trong trung và dài hạn, đặc biệt khi nền kinh tế mới bắt đầu giai đoạn phục hồi như hiện nay.
Ông cũng dự báo tín dụng ngân hàng trong năm nay vẫn sẽ tích cực, nhưng vẫn quan ngại về việc giải ngân cùng khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Phượng – Giám đốc tư vấn cấp cao Công ty Hệ thống thông tin FPT cho biết hiện chỉ có dưới 40% doanh nghiệp có khả năng tiếp cận vốn vay ngân hàng, giảm mạnh kể từ năm 2022 với nhiều nguyên nhân.
Trích dẫn báo cáo từ IFC, bà Phượng chỉ ra sự yếu và thiếu trong hệ thống thông tin quản lý nội bộ hiện chưa thể bắt kịp nhu cầu phát triển của doanh nghiệp, trong đó có nhu cầu vốn.
Thêm nữa, các doanh nghiệp hiện rất thiếu các tài sản bảo đảm chất lượng như bất động sản mà chỉ có các loại tài sản như hàng tồn kho, khoản phải thu vốn không được định giá cao, tỷ lệ vay thấp và làm hạn chế đáng kể khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, bản thân các ngân hàng cũng chưa có nhiều dịch vụ cung cấp vốn đa dạng cho phân khúc khách hàng vừa và nhỏ, vốn chiếm tỷ lệ cao tại Việt Nam. Khác với các thị trường phát triển, các tổ chức phi ngân hàng cũng chỉ chiếm tỷ lệ thấp, quy mô vốn nhỏ làm hạn chế đáng kể khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp.
Để giải quyết các vấn đề nêu trên, bà Phượng cho biết hiện rất cần sự tham gia của các tổ chức phân tích chuyên sâu, đang tin cậy và cung cấp thông tin khách quan để minh bạch hóa thông tin doanh nghiệp.
Chính các lãnh đạo doanh nghiệp cũng cần nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý, đặc biệt là mảng tài chính – kế toán nhằm đảm bảo kiểm soát rủi ro, kết hợp áp dụng công nghệ vào quản trị để kịp thời và liên tục có đầy đủ thông tin minh bạch. Qua đó, chuẩn hóa được số liệu sổ sách, báo cáo tài chính để cung cấp cho ban lãnh đạo cũng như các tổ chức cho vay.
Đồng thời, việc cải tiến hệ thống cũng đảm bảo quy hoạch nguồn vốn vay (ngắn – trung – dài hạn), tài sản bảo đảm, cân đối dòng tiền giúp doanh nghiệp tránh tình trạng mất cân đối vốn gây rủi ro thanh toán nợ, bỏ lỡ các cơ hội sản xuất kinh doanh tiềm năng.
Theo bà Phượng, việc ứng dụng các giải pháp công nghệ trong quản trị là phù hợp với xu hướng phát triển chung của nền kinh tế, giúp bản thân doanh nghiệp nâng cao được năng lực quản trị theo hệ thống. Đồng thời giúp thông tin minh bạch được kịp thời chia sẻ tới phía các cổ đông, bên cho vay và càng khẳng định được uy tín và nội lực thực sự của doanh nghiệp.
