Leader talk

‘Gắn thẻ’ xanh, vàng, đỏ cho doanh nghiệp

Thu Hương Chủ nhật, 01/10/2017 - 07:16

Quản lý Nhà nước theo nguyên tắc rủi ro chính là động lực cho các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. Doanh nghiệp nào tuân thủ tốt sẽ bị kiểm tra giám sát ít đi, chi phí tuân thủ về dài hạn cũng giảm dần.

Ông Phan Đức Hiếu.

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang rốt ráo chỉ đạo, thực hiện các biện pháp cắt giảm, xoá bỏ điều kiện kinh doanh bất hợp lý… Việc này không có nghĩa là buông lỏng quản lý mà chỉ là thay đổi phương thức quản lý, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm. 

Tuy nhiên, cách thức hậu kiểm như thế nào để đạt hiệu quả, chống lãng phí?

Lãng phí quá nhiều nguồn lực...

Theo ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), chúng ta không có đủ nguồn lực, nhất là nhân lực để giám sát hoạt động cũng như kiểm tra tất cả các sản phẩm, dịch vụ trên thị trường.

Hơn nữa, từ câu chuyện kiểm tra chuyên ngành cho thấy, ngay cả khi kiểm tra 100% các lô hàng, tốn chi phí, thời gian vô cùng lớn nhưng nếu chỉ làm thủ tục giấy tờ là chính thì rốt cuộc, số trường hợp phát hiện được chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ. “Chúng ta đang lãng phí quá nhiều để thu về một kết quả không tương xứng”, ông nói.

Chính vì vậy, ông Phan Đức Hiếu cho rằng cơ quan Nhà nước phải thay đổi cách làm cũ sang phương thức quản lý mới theo nguyên tắc rủi ro, theo đúng yêu cầu của Chính phủ. Phân loại doanh nghiệp thành các nhóm có mức độ rủi ro khác nhau và tương ứng có những công cụ, cách thức quản lý phù hợp.

Với nhóm doanh nghiệp có nguy cơ rủi ro cao thì thậm chí có thể tập trung tiền kiểm 100% vì lợi ích của xã hội và vì nhu cầu quản lý, còn đối với những doanh nghiệp có lịch sử tốt hoặc nguy cơ gây rủi ro rất thấp thì không cần phải giám sát quá chặt chẽ.

Hiện thuế và hải quan là hai cơ quan đang khá tích cực áp dụng phương thức quản lý này. Hải quan đã xây dựng một bộ tiêu chí riêng để đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, từ đó phân doanh nghiệp thành các luồng: Xanh, vàng và đỏ.

Những doanh nghiệp luồng xanh có thể cho thông quan ngay, nhưng với với doanh nghiệp luồng vàng-nằm ở ranh giới giữa tốt và chưa tốt, cơ quan hải quan sẽ đặt mục tiêu kiểm soát ở mức cao hơn, có thể kiểm tra ngẫu nhiên một số lô hàng và cho thông quan phần lớn các trường hợp. Còn đối với doanh nghiệp bị xếp luồng đỏ thì buộc phải tiền kiểm, kiểm tra hết những hàng hóa của doanh nghiệp trước khi cho thông quan.

Thuế vừa rồi cũng đã xây dựng xong và bắt đầu vận hành hệ thống quản lý theo nguyên tắc rủi ro. Hệ thống chỉ số được xây dựng dựa theo lịch sử tuân thủ pháp luật về thuế của các doanh nghiệp, sau quá trình đánh giá, phân loại theo mức độ rủi ro, cơ quan thuế sẽ có cơ sở ra quyết định có thanh tra thuế hay không.

“Nếu không có nguyên tắc đó thì 1 năm, trong số 600.000 doanh nghiệp, sắp tới là 1 triệu, 2 triệu, thậm chí là 5 triệu doanh nghiệp thì biết kiểm tra ai? Nếu thực hiện đầy đủ theo tiền kiểm, tất cả cán bộ thuế đi kiểm tra toàn bộ doanh nghiệp thì đó là một sự lãng phí không chỉ cho Nhà nước mà còn lãng phí thời gian của doanh nghiệp, chưa kể đó là một việc bất khả thi”, ông Hiếu nhận định.

Một tác động tích cực dễ thấy của việc quản lý theo nguyên tắc rủi ro là động lực cho các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. Doanh nghiệp nào tuân thủ tốt thì sẽ có lợi, sự kiểm tra giám sát ít đi, chi phí tuân thủ về dài hạn cũng giảm dần và doanh nghiệp cũng cảm thấy được tôn trọng, được ghi nhận khi làm tốt.

Như vậy, sẽ “lợi cả đôi đường” cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Cần quyết tâm thay đổi

Ông Phan Đức Hiếu chia sẻ, ngoài thuế và hải quan, khái niệm về quản lý rủi ro vẫn khá mới mẻ với phần lớn các cơ quan Nhà nước. Nhưng thực chất, những kiến thức để xây dựng một hệ thống quản lý theo nguyên tắc này là không khó, hoàn toàn các bộ, ngành có thể xây dựng các bộ tiêu chí, các công cụ để thu thập thông tin, phân tích, đánh giá, phân loại các nhóm đối tượng để từ đó có phương pháp quản lý, giám sát hoặc hỗ trợ doanh nghiệp một cách tích cực và chủ động.

Tuy vậy, quản lý rủi ro đòi hỏi các bộ, ngành phải có một hệ thống thông tin rất tốt về các đối tượng và những thông tin này không chỉ đơn giản là thông tin “chết”, mà phải được thu thập, cập nhật, xử lý, phân tích thường xuyên.

Bên cạnh đó, với từng nhóm đối tượng, cơ quan quản lý phải có những công cụ, cách thức quản lý, giám sát riêng, phù hợp để vừa bảo đảm không gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhưng vẫn phải đạt được mục tiêu quản lý Nhà nước.

Trong đó, Nhà nước nên khuyến khích doanh nghiệp công khai hóa tiêu chuẩn sản phẩm do họ tự xây dựng hoặc nghiên cứu để áp dụng và chịu trách nhiệm trước sản phẩm của mình.

“Nếu các bộ ngành mong muốn làm việc này thì tôi cho rằng có đủ chuyên gia ở Việt Nam có thể tư vấn xây dựng, thiết kế, vận hành một hệ thống quản lý theo nguyên tắc rủi ro để thay thế dần nguyên tắc tiền kiểm”, ông Hiếu cho biết.

Mọi thứ rào cản này hoàn toàn có thể vượt qua, nếu như thực sự các bộ, đặc biệt là người đứng đầu bộ có quyết tâm và cam kết mạnh mẽ. Ông Phan Đức Hiếu cho rằng cải cách về đăng ký kinh doanh là một ví dụ, mười mấy năm chúng ta loay hoay mãi trong việc cải cách nhưng Bộ Công Thương với sự cam kết rất mạnh mẽ của Bộ trưởng thì chỉ trong vòng 1 tháng đã làm được với kết quả ban đầu rất đáng hoan nghênh.

Điều đó chứng minh chuyển đổi tư duy, thay đổi phương thức quản lý Nhà nước, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm không khó, quan trọng là có dám thay đổi chính mình hay không, ông Hiếu nhấn mạnh.

Bộ Công Thương chính thức cắt giảm 675 giấy phép con

Bộ Công Thương chính thức cắt giảm 675 giấy phép con

Tiêu điểm -  7 năm

Ngày 20/9/2017, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã ký ban hành Quyết định phương án cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương giai đoạn 2017 – 2018. Theo Quyết định này, 675 điều kiện đầu tư, kinh doanh được cắt giảm.

Xóa bỏ 600 giấy phép con: Bộ Công thương đang rất quyết liệt

Xóa bỏ 600 giấy phép con: Bộ Công thương đang rất quyết liệt

Tiêu điểm -  7 năm

Ông Dương Duy Hưng, Vụ trưởng Vụ kế hoạch (Bộ Công Thương) cho biết, hiện Bộ Công thương đang rất quyết liệt trong việc xóa bỏ giấy phép con, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.

Bộ Công Thương xem xét cắt giảm khoảng 600 giấy phép con

Bộ Công Thương xem xét cắt giảm khoảng 600 giấy phép con

Tiêu điểm -  7 năm

Sau khi rà soát, dự kiến sẽ có khoảng 464 - 612 điều kiện kinh doanh thuộc Bộ Công thương sẽ bị cắt giảm trong thời gian tới.

Saint-Gobain: Tăng tốc nhờ bệ phóng phát triển bền vững

Saint-Gobain: Tăng tốc nhờ bệ phóng phát triển bền vững

Leader talk -  9 giờ

Saint-Gobain Việt Nam tăng trưởng gấp 4 lần chỉ trong một thập kỷ nhờ đặt tính bền vững là nền tảng xuyên suốt cho quá trình phát triển.

Thuế thu nhập cá nhân có 'gây áp lực' cho người làm công ăn lương?

Thuế thu nhập cá nhân có 'gây áp lực' cho người làm công ăn lương?

Leader talk -  12 giờ

Thuế thu nhập cá nhân sau hơn 15 năm không điều chỉnh đang bộc lộ nhiều bất cập, đặt ra yêu cầu cải cách để phù hợp hơn trong bối cảnh hiện nay.

Ông Hoàng Nam Tiến cảnh báo thế hệ chưa già đã mất việc vì AI

Ông Hoàng Nam Tiến cảnh báo thế hệ chưa già đã mất việc vì AI

Leader talk -  3 ngày

Theo ông Hoàng Nam Tiến, câu chuyện về AI sẽ mở ra một kỷ nguyên mới, vẽ lại bản đồ lao động và mô hình kinh doanh toàn cầu.

Quy hoạch không gian các vùng phát triển: Hướng đi nào cho phát triển bền vững?

Quy hoạch không gian các vùng phát triển: Hướng đi nào cho phát triển bền vững?

Leader talk -  3 ngày

Quy hoạch không gian phát triển các đơn vị hành chính mới làm thế nào phát huy được sức mạnh tổng thể, đảm bảo lợi ích bền vững về dài hạn?

Động lực tăng trưởng mới từ những quyết sách điều hành mạnh mẽ

Động lực tăng trưởng mới từ những quyết sách điều hành mạnh mẽ

Leader talk -  4 ngày

Theo TS. Đỗ Thiên Anh Tuấn, năm 2025 trở thành năm thử thách năng lực điều hành, sự linh hoạt chính sách và mức độ kiên định với cải cách thể chế của Việt Nam.

Giá chung cư Hà Nội tiếp tục tăng vọt

Giá chung cư Hà Nội tiếp tục tăng vọt

Bất động sản -  5 giờ

Giá chung cư Hà Nội trong quý II tăng tới 33% so với cùng kỳ năm ngoái, tuy nhiên tỷ lệ hấp thụ sụt giảm mạnh, cho thấy người mua đang ngày càng thận trọng hơn trước những diễn biến thị trường.

Hà Nội dùng 284 màn hình LED lớn phục vụ đại lễ 2/9

Hà Nội dùng 284 màn hình LED lớn phục vụ đại lễ 2/9

Tiêu điểm -  5 giờ

Trải dọc hơn 10km tuyến diễu hành, Hà Nội sẽ có 284 màn hình LED được huy động và lắp mới, đặt tại các cửa ngõ và địa điểm công cộng, kết hợp với gần 400 loa truyền thanh.

Bamboo Airways có tân chủ tịch hội đồng quản trị

Bamboo Airways có tân chủ tịch hội đồng quản trị

Doanh nghiệp -  6 giờ

Hội đồng quản trị Bamboo Airways đã thống nhất bầu ông Phạm Ngọc Vịnh giữ vai trò chủ tịch hội đồng quản trị nhiệm kỳ 2023–2028.

Bỏ hạn mức tín dụng: Tìm điểm cân bằng để tăng trưởng bền vững

Bỏ hạn mức tín dụng: Tìm điểm cân bằng để tăng trưởng bền vững

Tài chính -  8 giờ

Việc chuyển đổi sang cơ chế cấp hạn mức tín dụng linh hoạt hơn, dựa trên nguyên tắc thị trường, được xem là xu hướng tất yếu. Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, quá trình điều chỉnh này cần được thực hiện một cách thận trọng, có kiểm soát.

Saint-Gobain: Tăng tốc nhờ bệ phóng phát triển bền vững

Saint-Gobain: Tăng tốc nhờ bệ phóng phát triển bền vững

Leader talk -  9 giờ

Saint-Gobain Việt Nam tăng trưởng gấp 4 lần chỉ trong một thập kỷ nhờ đặt tính bền vững là nền tảng xuyên suốt cho quá trình phát triển.

Tiếp thị trung thực: Lá chắn bảo vệ thương hiệu trong kỷ nguyên số

Tiếp thị trung thực: Lá chắn bảo vệ thương hiệu trong kỷ nguyên số

Diễn đàn quản trị -  10 giờ

Khi niềm tin người tiêu dùng trở thành “tài sản sống còn” của thương hiệu, tiếp thị trung thực nổi lên như "lá chắn" giúp doanh nghiệp bảo vệ giá trị và phát triển.

Đặt taxi Xanh SM, rước ô tô điện VinFast VF 3 về nhà

Đặt taxi Xanh SM, rước ô tô điện VinFast VF 3 về nhà

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

Năm khách hàng may mắn đã được xướng tên trong buổi livestream trao giải lớn nhất từ trước đến nay của chiến dịch "Hào khí Việt Nam - sức xanh lan tỏa" do Xanh SM tổ chức. Mỗi người trong số họ sẽ nhận được một chiếc ô tô điện VinFast VF 3 trị giá 299 triệu đồng.