Grab và Uber sẽ khó 'xưng vương' trong cuộc chiến với taxi truyền thống?

Đây là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm khi báo chí, truyền thông và cả mạng xã hội thời gian qua mổ xẻ câu chuyện có thể coi là "cuộc chiến taxi" giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống.

Taxi truyền thống sống hay chết?

Taxi truyền thống gặp khó khăn trong kinh doanh là có, đặc biệt với các hãng taxi nhỏ tại các thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Bởi Grab và Uber là sản phẩm thay thế, hầu hết người dùng taxi truyền thống là dân văn phòng, những người rất nhạy bén để cập nhật công nghệ, nên chắc chắn hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng nhiều.

Tôi đã làm một khảo sát nhỏ bằng việc cứ lên bất cứ xe taxi truyền thống nào trong ngày từ Giảng Võ sang khách sạn Pullman và ngược lại, tôi đều hỏi tài xế: "Grab và Uber ra đời anh bị khó khăn hơn nhiều không?". 

Hầu hết câu trả lời nhận được là "có, nhưng chưa đến mức chết được, chỉ không kiếm được nhiều hơn trước thôi", bởi các lái xe taxi truyền thống thường chạy rất chăm và sẽ lui tới những điểm như bến xe, bệnh viện để đón khách không dùng công nghệ.

Thế nhưng, các ông lớn trong ngành taxi (Hà Nội có Taxi Group), Mai Linh, Vinasun hay Vinataxi Vàng Hồ Chí Minh liệu có khó khăn? 

Chắc chắn có nhưng cũng không đến mức sẽ "chết tức tưởi". Vì sao vậy? Vì các hãng này sẽ tập trung chạy sảnh tòa nhà và khách sạn, bệnh viện nhiều. Thường khách du lịch hoặc khách đi đoạn ngắn sẽ không gọi Grab và Uber.

Một điểm mấu chốt quan trọng nữa,ví dụ như Mai Linh hiện nay khai thác tại 53 tỉnh thành, như vậy Mai Linh chỉ bị mất, mà chính xác hơn là giảm thị phần ở 3 thành phố lớn nhất. Trong trường hợp này, lượng xe lại được điều chuyển sang các tỉnh thành khác để tập trung kênh tỉnh, song song có tập trung cho hoạt động cho thuê quảng cáo để tăng doanh thu. Như vậy, bản chất ở đây chỉ là câu chuyện dịch chuyển thị trường mục tiêu, điều chỉnh chữ "Place" trong 4P.

Tương tự, Vinasun và Vinataxi Vàng cũng như vậy, nên câu chuyện thách thức và khó khăn thực sự chỉ dành cho các hãng taxi nhỏ hầu như chỉ có ở 3 thành phố lớn nhất nước có Grab và Uber và là câu chuyện "chia sẻ miếng bánh ngon" cho các ông lớn như đã nêu ở trên.

Liệu Grab và Uber sẽ xưng vương?

Câu hỏi này rất khó trả lời hoặc chúng ta còn phải chờ đợi rất lâu nữa để có lời đáp. 

Bởi thực tế hiện nay trong trường hợp quy định nhà nước thông qua một số đề xuất bắt buộc để thắt chặt hoạt động quản lý Grab và Uber sẽ là những rào cản cho taxi công nghệ. 

Ví dụ như việc yêu cầu bắt buộc dán tem trên xe taxi công nghệ, lái xe Grab và Uber chuyên nghiệp không ảnh hưởng nhưng lái xe làm thêm sẽ cảm thấy không thoải mái do phải dán tem lên xe của mình.

Đồng thời, khi xe đã bị dán tem, Grab và Uber và taxi truyền thống đều công bằng: Không đi vào phố cấm taxi, giờ cấm... như thế Grab và Uber sẽ mất lợi điểm cạnh tranh khá lớn. Khi bị dán tem, Grab và Uber cũng sẽ bị cấm vào các bãi xe sân bay để đón khách vì ở đó các hãng taxi truyền thống đã bao sân, nơi mà hiện nay Grab và Uber đang kiếm rất nhiều tiền, có rất nhiều khách do chi phí thỏa thuận giảm khá nhiều so với taxi truyền thống.

Việc yêu cầu lái xe đăng ký, đăng kiểm xe dịch vụ và thuộc quyền quản lý của các hợp tác xã, thủ tục phức tạp sẽ khó khăn hơn cho lái xe tham gia làm thêm, kiếm thêm.

Việc tăng cước giờ cao điểm/mưa bão cũng sẽ đẩy người dùng lựa chọn taxi truyền thống, không chỉ có vậy, người dùng hiện có thói quen sử dụng Grab và Uber khi có chương trình khuyến mãi.

Mặt khác, lái xe taxi công nghệ bị trừ phí từ Grab và Uber khá nhiều nên khi không còn được hỗ trợ sẽ không còn động lực để tiếp tục mưu sinh vì thực tế thu nhập bây giờ đã không còn cao như trước.

Cuối cùng, Grab và Uber sẽ khó để có mặt ở tất cả 63 tỉnh thành phố trên toàn quốc vì nhu cầu sử dụng thường xuyên chỉ tập trung ở các thành phố lớn.

Theo tôi thì đây không phải là cuộc chiến mà chỉ là câu chuyện chia sẻ thị phần cho một sản phẩm thay thế trên thị trường. Ở một góc nhìn khác, Grab và Uber rất tốt cho người dùng trong khía cạnh bắt buộc taxi truyền thống phải tự hoàn thiện dịch vụ của mình. 

(*) Tác giả Phạm Ngọc Linh, CEO & Founder Taxi Media Việt Nam (Thương hiệu của Unique Ads, khai thác hoạt động quảng cáo trên taxi truyền thống và taxi công nghệ Grab, Uber.