Trong số 10 dự án thủy điện hiện tại của tỉnh Lạng Sơn, ghi nhận 2 dự án được cấp phép từ những năm 2007-2008 nhưng tới nay chưa thể về đích.
Cụ thể, dự án thủy điện Bản Nhùng (huyện Văn Lãng) được tỉnh cấp chứng nhận đầu tư lần đầu năm 2007 cho Công ty CP đầu tư xây dựng và phát triển thủy điện Tuấn Anh. Do gặp khó khăn về vốn nên công ty này CP đã chuyển nhượng dự án cho Công ty CP Tập đoàn tư vấn đầu tư xây dựng Hải Lý (Tập đoàn Hải Lý).
Tuy nhiên, tới tháng 3 vừa qua, UBND tỉnh cho biết, dù đã được hỗ trợ, tạo điều kiện của sở, ngành địa phương nhưng nhìn chung tiến độ dự án vẫn chậm so với chủ trương đầu tư, nhất là hạng mục máy móc, thiết bị. Việc này, được xác định là do nguyên nhân chủ quan của nhà đầu tư. Hiện dự án mới thi công xong phần đập dâng, đập tràn đúng tiến độ.
Trước tình trạng này, UBND tỉnh ra văn bản chủ trương đầu tư cho dự án theo hướng gia hạn tiến độ hoàn thành, phát điện quý II/2022. Văn bản này thay thế 6 văn bản chứng nhận đầu tư, chủ trương đầu tư trước đó (từ năm 2007 tới năm 2019) cấp cho dự án.
Theo đó, văn bản chủ trương đầu tư mới được cấp, dự án tái khởi công quý II/2019, hoàn thành, phát điện quý II/2022, tổng mức đầu tư khoảng 496 tỷ đồng, công suất lắp máy 13MW, thời hạn hoạt động 49 năm (trước đó, nhà đầu tư kiến nghị kéo dài thời gian hoạt động dự án tới 70 năm).
Trường hợp thứ 2 là thủy điện Bắc Giang (Vàng Puộc). Dự án được cấp chứng nhận đầu tư lần đầu năm 2008 cho Công ty CP Năng lượng Someco 1. Đặt tại huyện Bình Gia, dự án có tổng mức đầu tư 332,4 tỷ đồng, tiến độ hoàn thành, phát điện quý IV/2010, thời hạn hoạt động 50 năm.
Kết quả kiểm tra dự án mới đây của UBND tỉnh cho thấy, tiến độ thực hiện của dự án là quá chậm, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư của tỉnh và ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân tại khu vực bị ảnh hưởng của dự án, gây lãng phí nguồn lực xã hội.
Nguyên nhân do nhà đầu tư không thể hiện quyết tâm đầu tư, thiếu trách nhiệm trong phối hợp với các sở, ngành chức năng và UBND huyện Bình Gia trong triển khai dự án, nhất là công tác giải phóng mặt bằng. Đối chiếu với các quy định của pháp luật hiện hành thì dự án Thủy điện Bắc Giang (Vằng Puộc) có vi phạm pháp luật.
Trực thuộc Công ty CP Cơ khí – lắp máy Sông Đà (sở hữu 56% vốn điều lệ), Công ty CP Năng lượng Someco 1 hiện có vốn điều lệ 162 tỷ đồng, do ông Ngôn Trung Tuyến làm tổng giám đốc. Ông Tuyến cũng làm người đại diện pháp luật cho Công ty CP Đầu tư và phát triển công nghiệp Đông Bắc, Công ty CP Thủy điện Đông Bắc.
