Hiểu và quản trị tốt hơn tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp

Quỳnh Chi Thứ ba, 26/04/2022 - 13:25

Đầu tư cho sở hữu trí tuệ là khoản đầu tư sinh lời rất lớn, tạo ra các giá trị bền vững, có giá trị lớn cho tương lai.

Tọa đàm “Giới trẻ và quản trị tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp”.

Đã có hơn 30 năm công tác trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ từ năm 1986, ông Lưu Đức Thanh, nguyên Giám đốc Trung tâm Thẩm định chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu quốc tế (Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và công nghệ) nhìn nhận, việc hiểu biết sâu về sở hữu trí tuệ là một điều rất khó. Ở Việt Nam hiện nay, số người nghiên cứu sâu về lĩnh vực này còn rất ít.

Trong bối cảnh mà quản trị, trong đó có quản trị tài sản, đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, việc cập nhật kiến thức về quản trị tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp là điều cần thiết, đặc biệt với những nhà lãnh đạo trẻ, để có thể phát triển doanh nghiệp bền vững.

Một trong những giải pháp quan trọng trong Chiến lược sở hữu trí tuệ đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ ban hành và triển khai nhiều năm nay là hình thành văn hóa sở hữu trí tuệ trong xã hội.

Trả lời phỏng vấn trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ, ông Đinh Hữu Phí, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ nhấn mạnh, văn hóa sở hữu trí tuệ chủ yếu đề cập đến nhận thức, thái độ, lòng tin, quan niệm cũng như hành xử của con người liên quan đến các vấn đề sở hữu trí tuệ. Cũng có thể nói, văn hóa sở hữu trí tuệ nghĩa là văn hóa của con người biết tự bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của người khác.

Hưởng ứng ngày Sở hữu trí tuệ thế giới (26/4 hàng năm), Tạp chí TheLEADER và Công ty Concetti phối hợp tổ chức tọa đàm “Giới trẻ và quản trị tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp”. Sự kiện này đánh dấu mốc khởi đầu của Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VACD) và các đơn vị thành viên trong hành trình nâng cao nhận thức và thúc đẩy quản trị tốt hơn tài sản sở hữu trí tuệ ở Việt Nam; bao gồm truyền thông, nghiên cứu thị trường, xây dựng báo cáo nghiên cứu, tham vấn chính sách với các cơ quan Nhà nước, đưa ra các khuyến nghị với cộng đồng doanh nghiệp…

Ông Hàn Mạnh Tiến, Chủ tịch VACD nhấn mạnh, vấn đề nóng nhất được các chuyên gia nêu ra trong suốt hàng chục năm qua luôn là quản trị bởi việc quản trị không tốt sẽ dẫn đến nhiều hệ luỵ.

“VACD xác định sứ mệnh là mục tiêu xây dựng một nền quản trị tốt hơn; đặc biệt là quản trị doanh nghiệp. Tạp chí TheLEADER của Hội trong suốt nhiều năm qua đều luôn bám sát mục tiêu ấy. Đến nay, một vấn đề nổi lên là quản trị tài sản trí tuệ và chúng tôi sẽ đẩy mạnh và đi sâu hơn vào vấn đề này trong thời gian tới”, ông Tiến cho biết.

Hiểu về quản trị tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp
Ông Hàn Mạnh Tiến, nguyên Tổng giám đốc Concetti, Chủ tịch Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam

Hiểu đúng về sở hữu trí tuệ

Từ đầu những năm 80, để có thể dịch được thuật ngữ “intellectual property - IP” mà quốc tế sử dụng sang tiếng Việt một cách chuẩn xác, các chuyên gia thuộc thế hệ của ông Tiến cũng đã mất rất nhiều thời gian và công sức. 

Tài sản trí tuệ là những sản phẩm do con người sáng tạo ra. Các tài sản này được bảo hộ thông qua các quy định của pháp luật. Do đó, khái niệm sở hữu trí tuệ được sử dụng một cách phổ biến, bao hàm cả khái niệm tài sản trí tuệ.

Nói về quá trình phát triển của lĩnh vực sở hữu trí tuệ ở Việt Nam, ông Thanh cho biết, năm 1982, Cục Sáng chế được thành lập, trên cơ sở tổ chức của Phòng Quản lý sáng chế - phát minh thuộc Ủy ban Khoa học và kỹ thuật Nhà nước.

Năm 1993, Cục Sáng chế chính thức được đổi tên thành Cục Sở hữu công nghiệp. Đến năm 2003, cơ quan này được đổi tên thành Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và công nghệ) với chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy được mở rộng hơn so với trước.

Cục Sở hữu trí tuệ là cơ quan đầu mối trong vấn đề quan hệ quốc tế về sở hữu trí tuệ, là cơ quan nhà nước trong việc xác lập quyền đối với các đối tượng sở hữu công nghiệp. các đối tượng này bao gồm sáng chế nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, bố trí mạch tích hợp bán dẫn, tên thương mại, bí mật kinh doanh…

Sở hữu trí tuệ bao gồm ba nhóm: sở hữu công nghiệp, bản quyền tác giả và giống cây trồng. Hệ thống sở hữu trí tuệ của quốc gia bao gồm các thành tố: các văn bản pháp lý quy định về trình tự, thủ tục, khái niệm và thực thi…về các vấn đề sở hữu trí tuệ; bộ máy gồm các cơ quan đại diện cho Nhà nước; thông tin và dịch vụ sở hữu trí tuệ.

Bên cạnh đó, một thành tố cũng quan trọng không kém được ông Thanh nhấn mạnh là các đại diện sở hữu trí tuệ như Công ty Concetti. Các đại diện này đóng vai trò cầu nối giữa cơ quan nhà nước và người tạo ra tài sản trí tuệ, là đơn vị tư vấn cho các chủ thể trong và ngoài nước…

Nguyên là Tổng giám đốc Concetti, ông Tiến kể lại, khi tất cả khái niệm và dịch vụ về sở hữu trí tuệ còn đang rất mơ hồ ở cả Việt Nam và Lào vào năm 1991, Concetti đã sớm đi trước trong vai trò đại diện sở hữu trí tuệ và thậm chí còn thuyết phục, tư vấn, hỗ trợ Lào để mở sổ đăng bạ sở hữu trí tuệ.

Hiểu về quản trị tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp 1
Ông Lưu Đức Thanh (phải) trao chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể Mộc Thái Yên cho Hội Nghề mộc Thái Yên (Hà Tĩnh) khi ông còn là Giám đốc Trung tâm Thẩm định chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu quốc tế

Đánh giá về hiện trạng ở Việt Nam, ông Thanh cho rằng một số quy định về sở hữu trí tuệ còn chưa được chặt chẽ nên cách vận dụng Luật Sở hữu trí tuệ của Việt Nam chưa được đầy đủ và chi tiết. Do đó, hiệu quả của việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ còn tương đối mờ nhạt, hiện tượng làm hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn khá phổ biến.

Bên cạnh đó, trong quá trình thực thi Luật Sở hữu trí tuệ, nhiều khái niệm đang bị nhầm lẫn. Chẳng hạn, hai khái niệm nhãn hiệu và thương hiệu đang bị đánh đồng trong khi các văn bản chỉ mới quy định về nhãn hiệu mà chưa quy định rõ thương hiệu là gì. Khái niệm thương hiệu được dùng rất nhiều, là hình ảnh phản chiếu doanh nghiệp và sản phẩm vào tư duy công chúng khi tiếp cận, bao gồm cả nhãn hiệu, chất lượng, các khía cạnh về văn hóa…

Một nhầm lẫn khác có thể kể đến là sự đánh đồng hai khái niệm phát minh và sáng chế. Sáng chế là các tài sản do con người sáng tạo ra trong khi phát minh tồn tại độc lập với hiểu biết của con người, con người chỉ phát hiện ra chứ không tác động để tạo ra nó.

Tăng sức cạnh tranh nhờ sở hữu trí tuệ

Chính phủ Việt Nam đã sớm xác định chủ trương "sử dụng công cụ sở hữu trí tuệ làm đòn bẩy thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần phát triển kinh tế xã hội".

Năm 1994, Unilever mua lại thương hiệu kem đánh răng P/S của Công ty Hoá mỹ phẩm Phong Lan với giá 5 triệu USD sau nhiều lần thương thảo từ mức định giá 3,5 triệu USD. Thương vụ này từ thời điểm đó đã tiêu tốn khá nhiều giấy mực của báo chí về câu chuyện thương hiệu của doanh nghiệp và cho thấy giá trị của thương hiệu đối với doanh nghiệp là quan trọng, là lớn như thế nào. 

Thương hiệu là một loại tài sản đặc biệt và là một trong những đối tượng sở hữu công nghiệp có giá trị và khả năng khai thác thương mại rất lớn.

Ông Nguyễn Cao Cương, Tổng biên tập TheLEADER cho rằng, trong bối cảnh việc gia nhập thị trường dễ dàng hơn cũng như giao thương toàn cầu được đẩy mạnh, vấn đề sở hữu trí tuệ trở thành sức mạnh cạnh tranh. Một doanh nghiệp ngày càng đổi mới sáng tạo, có nhiều sáng chế giá trị và quản trị tài sản tốt hơn, doanh nghiệp sẽ ngày càng đi lên, giá trị thương hiệu ngày càng tăng.

Là đại diện cho thế hệ lãnh đạo trẻ, ông Hàn Tường Minh, Tổng giám đốc Concetti, cho rằng sở hữu trí tuệ cần được đưa vào chiến lược đầu tư của doanh nghiệp. 

Từ ví dụ của P/S hay những thương vụ mua M&A lớn gần đây hay những vụ kiện tụng tốn kém như gạo ST25, nước mắm Phú Quốc, kẹo dừa Bến Tre, võng xếp Duy Lợi để lấy lại thương hiệu trên thị trường quốc tế mới thấy, đầu tư cho sở hữu trí tuệ là khoản đầu tư sinh lời rất lớn, tạo các giá trị bền vững, giá trị cho tương lai. 

Rắc rối về sở hữu trí tuệ nhìn từ câu chuyện của cà phê Napoli, đầu karaoke Arirang

Rắc rối về sở hữu trí tuệ nhìn từ câu chuyện của cà phê Napoli, đầu karaoke Arirang

Tiêu điểm -  7 năm
Đăng ký sở hữu trí tuệ là chuyện đặc biệt quan trọng mà các doanh nghiệp cần phải làm khi CPTPP có hiệu lực, tuy nhiên đây không phải là một công việc dễ dàng trong bối cảnh năng lực doanh nghiệp Việt hiện tại.
Rắc rối về sở hữu trí tuệ nhìn từ câu chuyện của cà phê Napoli, đầu karaoke Arirang

Rắc rối về sở hữu trí tuệ nhìn từ câu chuyện của cà phê Napoli, đầu karaoke Arirang

Tiêu điểm -  7 năm
Đăng ký sở hữu trí tuệ là chuyện đặc biệt quan trọng mà các doanh nghiệp cần phải làm khi CPTPP có hiệu lực, tuy nhiên đây không phải là một công việc dễ dàng trong bối cảnh năng lực doanh nghiệp Việt hiện tại.
Vinsmart mua bản quyền sở hữu trí tuệ từ BQ sản xuất điện thoại thông minh Vsmart

Vinsmart mua bản quyền sở hữu trí tuệ từ BQ sản xuất điện thoại thông minh Vsmart

Tiêu điểm -  7 năm

BQ – Công ty công nghệ hàng đầu châu Âu và Công ty VinSmart thuộc Tập đoàn Vingroup đã ký hợp đồng hợp tác toàn diện, nhằm thúc đẩy quá trình sản xuất các dòng điện thoại thông minh thương hiệu Vsmart theo tiêu chuẩn quốc tế.

Bài toán sở hữu trí tuệ thương hiệu gỗ Việt khi gia nhập CPTPP

Bài toán sở hữu trí tuệ thương hiệu gỗ Việt khi gia nhập CPTPP

Tiêu điểm -  7 năm

Yêu cầu khắt khe về sở hữu trí tuệ thương hiệu là một trong những thách thức lớn đối với ngành gỗ Việt Nam trong việc gia nhập CPTPP.

Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ thúc đẩy giới trẻ sáng tạo và mạnh dạn đầu tư

Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ thúc đẩy giới trẻ sáng tạo và mạnh dạn đầu tư

Leader talk -  7 năm

Ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam cho rằng, đẩy mạnh việc thực thi Quyền sở hữu Trí tuệ tại Việt Nam không phải là câu chuyện làm giàu cho các công ty lớn mà chính là để cải thiện môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Đăng ký sở hữu trí tuệ đối với doanh nghiệp khởi nghiệp

Đăng ký sở hữu trí tuệ đối với doanh nghiệp khởi nghiệp

Video -  8 năm

Chiến lược bình dân học AI tại MISA

Chiến lược bình dân học AI tại MISA

Diễn đàn quản trị -  13 giờ

MISA không chọn con đường phát triển những mô hình AI cạnh tranh với thế giới, mà có cách tiếp cận thực tế và gần gũi hơn là "bình dân học AI".

Coteccons với công thức 20+1

Coteccons với công thức 20+1

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

Trên khắp công trường của Coteccons đang ngày ngày vang lên bài nhạc "Coteccons 20+1 phụng sự để dẫn đầu..." nhân dịp sinh nhật 21 năm.

Chiến lược ba trụ cột của Gitiho sau tái định vị

Chiến lược ba trụ cột của Gitiho sau tái định vị

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

Với việc công bố tái định vị thương hiệu, Gitiho khát vọng trở thành nền tảng tri thức ứng dụng quốc dân, định hướng chuyển hóa tri thức thành năng lực thực chất.

Khi nhân viên thành đại sứ thương hiệu

Khi nhân viên thành đại sứ thương hiệu

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Thương hiệu mạnh không chỉ đến từ những chiến dịch truyền thông và quảng bá rầm rộ mà đến từ chính trái tim của người trong cuộc.

Kế thừa lãnh đạo cần nhiều hơn một cuộc chuyển giao quyền lực

Kế thừa lãnh đạo cần nhiều hơn một cuộc chuyển giao quyền lực

Diễn đàn quản trị -  2 tuần

Kế thừa không chỉ là trách nhiệm mang tính hình thức mà là sự truyền lửa, gìn giữ tinh thần cốt lõi và kiến tạo con đường phát triển bền vững cho thế hệ tương lai

Công viên chỉ để dạo mát hay đã đến lúc là nơi kiếm tiền?

Công viên chỉ để dạo mát hay đã đến lúc là nơi kiếm tiền?

Leader talk -  9 giờ

Đã đến lúc các công viên đô thị thôi chỉ là nơi dạo mát, mà trở thành “thỏi nam châm” du lịch và nguồn thu kinh tế?

Chiếc nắp chai giúp Vinamilk tăng 80% doanh số tại New Zealand

Chiếc nắp chai giúp Vinamilk tăng 80% doanh số tại New Zealand

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Một cải tiến về nắp chai đã giúp Vinamilk loại bỏ hơn 5 triệu ống hút nhựa và góp phần mang về mức tăng trưởng doanh số gần 80% tại thị trường New Zealand.

Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân

Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân

Tiêu điểm -  12 giờ

Xuất khẩu Halal mở ra thị trường 2,2 tỷ người, song đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chinh phục thị trường tiềm năng này.

Hành trình phủ xanh những cánh rừng tại Quảng Trị của Coteccons

Hành trình phủ xanh những cánh rừng tại Quảng Trị của Coteccons

Phát triển bền vững -  12 giờ

Đây là năm thứ 4 Coteccons đồng hành cùng Quảng Trị triển khai các dự án trồng rừng, nâng tổng số cây bản địa được gieo trồng lên 33.063 cây.

Hiện thực hóa giấc mơ an cư tại T&T Millennia City

Hiện thực hóa giấc mơ an cư tại T&T Millennia City

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

Triển khai nhiều gói tài chính linh hoạt giúp giảm áp lực tài chính để hiện thực hóa giấc mơ an cư tại dự án T&T Millennia City (Tây Ninh).

Phái đoàn cấp cao bộ Y tế Nga hỗ trợ cấp cứu hành khách trên chuyến bay của Vietnam Airlines

Phái đoàn cấp cao bộ Y tế Nga hỗ trợ cấp cứu hành khách trên chuyến bay của Vietnam Airlines

Nhịp cầu kinh doanh -  13 giờ

Nam hành khách 55 tuổi, quốc tịch Nga gặp vấn đề về sức khỏe sau khoảng hai giờ cất cánh được hỗ trợ kịp thời trên chuyến bay từ Moscow đi Hà Nội ngày 11/9.

INTECH Group tiên phong kiến tạo hệ sinh thái công nghiệp bền vững

INTECH Group tiên phong kiến tạo hệ sinh thái công nghiệp bền vững

Doanh nghiệp -  13 giờ

Với những bước đi tiên phong, INTECH Group đã và đang dần khẳng định năng lực vượt trội trong lĩnh vực phát triển hạ tầng công nghệ cao như xây dựng nhà máy công nghệ cao, phòng sạch, trung tâm dữ liệu, hạ tầng bán dẫn.

Đọc nhiều