Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán BIDV (BSC) nhận định trong năm 2023, Bộ Tài chính, Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), Sở Giao dịch chứng khoán cùng các thành viên đã rất nỗ lực để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để tiến gần hơn đến mục tiêu nâng hạng, nâng cao hiệu quả vận hành thị trường.
Tuy nhiên, trong đánh giá gần nhất của MSCI và FTSE, Việt Nam vẫn còn thiếu nhiều điều kiện để được nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK).
Một số vấn đề chính cơ quan quản lý cần sớm hoàn thiện, điều chỉnh bao gồm: thành lập trung tâm thanh toán bù trừ trung tâm (CCP); cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao tính minh bạch cũng như chất lượng công bố thông tin của các doanh nghiệp trên thị trường (thời gian, ngôn ngữ bằng tiếng Anh).
Đồng thời hoàn thiện cơ chế chính sách, quy định pháp luật; vấn đề liên quan đến tỷ lệ sở hữu nước ngoài cũng như quy trình đăng ký tài khoản mở mới cho nhà đầu tư nước ngoài; tăng cường các hoạt động bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư; tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra giám sát.
Nhóm phân tích của BSC đánh giá một số các tiêu chí như mức độ tự do trên thị trường ngoại hối, cho vay chứng khoán và bán khống là những vấn đề cần thời gian để cải thiện. Mặc dù vậy, đây chưa phải là các yếu tố bắt buộc cần có để được nâng hạng.
Bên cạnh đó, việc chuẩn bị đưa hệ thống giao dịch mới (KRX) vận hành chính thức trong thời gian tới sẽ là một điểm đáng lưu ý đối với 2 tổ chức xếp hạng cho các kỳ đánh giá tiếp theo trong 2024 đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.
BSC dự kiến theo tiến trình, thị trường chứng khoán Việt Nam khả năng được FTSE xem xét nâng hạng chính thức từ tháng 9/2024 đến tháng 3/2025 và FTSE chính thức nâng hạng vào tháng 9/2025.
Trong trường hợp Việt Nam được các tổ chức FTSE, MSCI nâng hạng lên thị trường mới nổi, thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung có thể được hưởng lợi ở một số khía cạnh.
Cụ thể như tăng cường tính hội nhập toàn cầu, nâng tầm thị trường chứng khoán Việt Nam và vị thế quốc gia; doanh nghiệp trong nước có nhiều cơ hội tiếp cận với các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng; tăng cường tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam đối với các nhà đầu tư; đón nhận dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư trên thế giới.
Dòng vốn đầu tư nước ngoài thông qua các quỹ mở, ETF tham chiếu theo các bộ chỉ số của MSCI và FTSE được kỳ vọng sẽ “đổ bộ” vào thị trường chứng khoán Việt Nam với quy mô lớn.
Các quỹ ETF sẽ mua khoảng 700-800 triệu USD sau khi FTSE nâng hạng thị trường Việt NamTheo ước tính của BSC, trong trường hợp nếu MSCI và FTSE nâng hạng Việt Nam lên thị trường chứng khoán mới nổi sẽ có khoảng 3,5-4 tỷ USD mua mới các cổ phiếu Việt Nam.
Ước tính dựa trên giả định tỷ trọng các cổ phiếu Việt Nam được mua mới ở mức bình quân khoảng 0,7% - tương đương với tỷ trọng của các cổ phiếu tại Philippines (được FTSE xếp hạng thị trường chứng khoán mới nổi sơ cấp) trong các danh mục đầu tư các quỹ hiện tại.
Riêng FTSE Russell, sau khi chính thức nâng hạng, dự kiến thị trường sẽ đón nhận khoảng 1,3-1,5 tỷ USD từ các quỹ đầu tư mở/ETF tham chiếu theo bộ chỉ tiêu của FTSE. Trong đó các quỹ ETF sẽ dự kiến mua tối thiểu khoảng 700-800 triệu USD, tương đương với quy mô TTCK Philippines hiện tại.
Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư sẽ xem xét về tiềm năng tăng trưởng kinh tế của quốc gia để phân bổ danh mục đầu tư phù hợp khi Việt Nam đang là quốc gia có môi trường chính trị ổn định, đang tham gia nhiều hiệp định thương mại lớn, là đối tác chiến lược toàn diện của các nền kinh tế lớn trên thế giới và được nhiều tổ chức uy tín đánh giá cao.
