Malaysia tịch thu tiền, dừng hàng loạt dự án của nhà thầu Trung Quốc

Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad cho biết nước này vừa qua đã tịch thu hơn 1 tỷ ringgit, tương đương khoảng 243 triệu USD từ tài khoản ngân hàng của Công ty Kỹ thuật đường ống dầu khí Trung Quốc (CPP), theo thông tin từ The Straits Times.

Thông tin trước đó cho biết chính phủ Malaysia hồi đầu tháng đã yêu cầu ngân hàng HSBC chuyển các khoản tiền được giữ trong tài khoản của đơn vị thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc này sang Suria Strategic Energy Resources thuộc Bộ tài chính Malaysia.

Động thái mới này của Malaysia có liên quan với việc hai dự án đường ống năng lượng trị giá khoảng 2,3 tỷ USD bị đình chỉ vào tháng 7 năm ngoái và CPP là nhà thầu chính của cả hai dự án này.

Thủ tướng Malaysia cho biết lý do tịch thu khoản tiền trên là bởi CPP được chi trả để thực hiện 80% dự án nhưng lại chỉ hoàn thành 13% công việc.

"Kể từ khi các dự án bị đình chỉ, chúng tôi có quyền lấy lại tiền đối với những phần không được thực hiện", The Star dẫn lời.

The Straits Times dẫn nguồn tin từ ngân hàng cho biết một số tài khoản ngân hàng của CPP, bao gồm phần tại HSBC, đã bị chính phủ Malaysia đóng băng sau khi hai dự án giao cho CPP bị đình chỉ.

Tháng 11/2016, CPP giành được hợp đồng xây dựng đường ống dẫn dầu khí dài 600 km dọc bờ biển phía Tây và 662 km đường ống dẫn khí tại Sabah của đảo Borneo từ chính phủ của cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak.

Những dự án này đã bị đình chỉ vào tháng 7/2018 bởi vị thủ tướng đương nhiệm Mahathir Mohamad sau cuộc bầu cử năm ngoái. Ông Mahathir từng tuyên bố sẽ đàm phán lại hoặc hủy bỏ những dự án được cho là “không công bằng” của Trung Quốc được phê chuẩn trước đó.

Việc dừng những dự án này cũng dấy lên câu hỏi về mối liên hệ với vấn đề rửa tiền nhưng chính phủ ông Mahathir cho biết chi phí cao là nguyên nhân chính.

Với động thái mới nhất, Thủ tướng Malaysia cho biết ông không lo lắng về những kết quả không tốt với Trung Quốc sau khi thu lại tiền từ một doanh nghiệp nhà nước.

“Tôi không cho rằng người Trung Quốc sẽ cảm thấy không hài lòng vì điều này bởi chúng tôi không lấy tiền đi ở những gì mà họ đã làm”, Reuters dẫn lời.

Ngoài hai dự án trên, Malaysia cũng tuyên bố tạm dừng thêm một dự án có liên quan đến Trung Quốc vào đầu tháng này trong nỗ lực cắt giảm chi tiêu chính phủ và đẩy mạnh điều tra 1MDB – Quỹ đầu tư quốc gia Malaysia được lập dưới thời cựu Thủ tướng Najib Razak đầy tai tiếng thời gian qua.

Dự án bị đình chỉ là dự án đường ống dẫn khí đốt và xăng dầu trị giá 813 triệu USD nối Malacca với khu phát triển tích hợp hóa dầu Petronas ở Pengerang, theo Financial Times.

Hồi đầu năm, Malaysia cũng thông báo hủy đối với dự án Tuyến đường sắt bờ Đông (East Cost Rail Link) trị giá 20 tỷ USD với nhà thầu của Trung Quốc là Tập đoàn Xây dựng Viễn thông Trung Quốc (China Communications Construction - CCCC) với cùng nguyên nhân là chi phí quá lớn trong bối cảnh nước này phải đối mặt với khối nợ khổng lồ để lại từ vị thủ tướng trước.

Tuy vậy, dự án này đã được tái thi công vào giữa tháng 4 vừa qua sau khi hai bên đàm phán trong nhiều tháng để cắt giảm chi phí.

Được khởi động vào năm 2017, tuyến đường sắt bờ Đông dự kiến dài 688 km, kết nối bờ biển phía Đông Malaysia với tuyến đường thủy nhộn nhịp qua eo biển Malacca ở phía Tây.

Đây là dự án lớn thứ hai mà Trung Quốc ký kết trong khuôn khổ sáng kiến Một vành đai, Một con đường và cũng là một trong những dự án đường sắt lớn nhất của nhà thầu CCCC.