Quỹ ngoại chịu lỗ khi đầu tư vào 'ông trùm BOT' một thời

Công ty cổ phần Tasco từng được xem là "ông trùm" BOT một thời với hàng loạt dự án trên các tuyến đường giao thông phía Bắc. Công ty đang là chủ đầu tư các dự án BOT với các trạm thu phí để hoàn vốn cho dự án như Quốc Lộ 10, Quốc lộ 21, Quốc lộ 1 đoạn qua Quảng Bình, Quốc lộ 10 đi Hải Phòng, Dự án Thu phí không dừng toàn quốc (theo hình thức BOO).

Hơn 45 năm trong lĩnh vực xây dựng và đầu tư về hạ tầng giao thông, Tasco trở thành một trong những mục tiêu tiềm năng thu hút đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài như VinaCapital và quỹ PYN Elite Fund.

Cụ thể, năm 2017, VinCapital cùng các quỹ liên quan bao gồm Winstar Resource, quỹ đầu tư Hưng Thịnh VinaWealth đã mua vào 30 triệu cổ phiếu trên tổng số 50 triệu cổ phiếu được Tasco phát hành riêng lẻ. Mức giá được VinaCapital mua là 10.500 đồng/cổ phiếu, tương đương với việc quỹ này đã chi ra 315 tỷ đồng.

Sau giao dịch này, riêng Windstar Resources đã trở thành cổ đông lớn của Tasco khi nắm giữ hơn 23 triệu cổ phiếu, tương ứng 9,73% tổng số cổ phiếu có quyền biểu quyết đang lưu hành.

Không dừng lại tại đó, một quỹ đầu tư khác của VinaCapital là VOF đã đầu tư 11 triệu USD vào Tasco trong đợt huy động trị giá 23 triệu USD, tương đương 21% cổ phần của Tasco từ một nhóm các nhà đầu tư bao gồm lãnh đạo công ty, quỹ VOF và các nhà đầu tư khác.

Giá của đợt huy động chỉ là 10.500 đồng/ cổ phần, thấp hơn giá giao dịch trên thị trường khi đó là 11.700 đồng. Đại diện VOF khi đó đánh giá, đây là mức giá hấp dẫn để sở hữu cổ phần của một công ty có nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng Việt Nam.

Mặc dù vậy, chỉ hơn 1 năm sau, các quỹ đầu tư của VinaCapital đã cảm nhận trái đắng, khi cổ phiếu Tasco về đáy 5 năm. Từ mức giá gần 12.000 đồng/cổ phiếu, Tasco hiện đã về mức 3.800 đồng/cổ phiếu, mất gần 70% giá trị.

Những thông tin kém tích cực liên quan đến việc xây dựng, quản lý, vận hành các dự án BOT ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của Tasco. Trong quá khứ, việc đầu tư vào các dự án BOT đã đem lại cho công ty này một khoản lợi nhuận lớn, đỉnh điểm là năm 2016 khi công ty đạt lợi nhuận 406 tỷ đồng. Tuy nhiên, hàng loạt những vụ “xả” trạm BOT, kiến nghị tạm dừng các dự án BOT khiến đây không còn là mảng kinh doanh giàu tiềm năng.

Trong giai đoạn 2016 - 2020, Tasco chuyển sang tập trung nguồn lực vào bất động sản theo hình thức đổi đất lấy hạ tầng giao thông (BT). Công ty hiện là chủ đầu tư của dự án Foresa Villa (khu nhà ở sinh thái Xuân Phương rộng 38ha), dự án văn phòng cho thuê và chung cư cao cấp 48 Trần Duy Hưng, dự án South Building - Pháp Vân, dự án Xuân Phương Residence, dự án nhà ở cho CBVN Bộ Ngoại giao.

Dù vậy, Tasco lại tiếp tục “vấp” khi các dự án BT liên tục bị siết chặt và chính thức tạm dừng từ đầu năm 2018 chờ Nghị định của Chính phủ quy định về nội dung liên quan đến quản lý, sử dụng tài sản công. 

Kết quả kinh doanh năm 2018 của Tasco không mấy khả quan khi công ty ghi nhận doanh thu 9 tháng đầu năm đạt 764 tỷ đồng, giảm 47% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, doanh thu từ hoạt động thu phí BOT đạt 66 tỷ đồng, giảm 53%; còn doanh thu từ bất động sản chỉ đạt 42 tỷ đồng, giảm 80% so với 9 tháng 2017.

Trong giải trình kết quả kinh doanh kém hồi giữa năm, Tasco cho biết chưa bán và bàn giao hết sản phẩm cho khách hàng. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu từ hợp đồng xây dựng đều giảm mạnh. Ngoài ra, doanh thu hợp đồng xây dựng giảm đến 70% do công ty đang chuyển đổi định hướng sản xuất kinh doanh từ hoạt động xây lắp sang lĩnh vực đầu tư.

Về phần quỹ VinaCapital, quỹ này cũng tỏ ra không còn mặn mà với khoản đầu tư tại Tasco. Ngày 11/9, Quỹ đầu tư Hưng Thịnh VinaWealth đã bán ra 450.000 cổ phần Tasco để giảm số lượng cổ phần nắm giữ xuống 3.004.526 cổ phần, tương đương 1,2% vốn điều lệ. CTCP Quản lý Quỹ VinaCapital cũng bán 479.600 cổ phần.

Thống kê giao dịch của Tasco 2 tháng cuối năm cho thấy, quỹ ngoại đã âm thầm bán ròng khoảng 4 triệu cổ phiếu, với mức giá giao dịch chỉ quanh mốc 4.000 đồng. Bên cạnh VinCapital, một quỹ ngoại khác đang là cổ đông lớn tại Tasco là PYN Elite Fund cũng giảm tỷ lệ sở hữu. Ngày 28/11 vừa qua, Pyn Elite đã bán ra 2 triệu cổ phần Tasco trên sàn chứng khoán để giảm tỉ lệ sở hữu từ 11,38% xuống còn 10,64%.