Trong bối cảnh rủi ro thuế quan tăng cao, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu được xem là một trong những cửa sáng với doanh nghiệp gỗ. Nhưng liệu có đáng để đánh đổi?
Ngành gỗ Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu 18 tỷ USD năm nay, tiếp đà tăng trưởng mạnh của năm ngoái nhờ vào sự khởi sắc của các thị trường cũng như mở rộng hiện diện nhờ tận dụng các hiệp định thương mại.
Tuy nhiên, bên cạnh những rủi ro đã được dự báo trước như cuộc xung đột Nga – Ukraine, biến động chuỗi cung ứng với cước phí đường biển giữ ở mức cao, ngành gỗ còn phải đối mặt với cơn địa chấn mới từ những thay đổi về chính sách thuế quan của Mỹ vài tuần trở lại đây.
Mỹ là thị trường chiếm tới gần 56% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam vào năm ngoái. Do đó, bất kỳ sự thay đổi nào về chính sách ở thị trường này cũng sẽ tác động rất lớn tới hoạt động đầu tư phát triển, sản xuất kinh doanh cũng như kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam.
Chỉ vài ngày sau khi công bố thuế đối ứng lên các đối tác thương mại hồi đầu tháng này, Mỹ đã quyết định tạm hoãn trong vòng 90 ngày và áp thuế chung ở mức 10% cho các thị trường.
Mặc dù thấp hơn rất nhiều mức 46% mà Việt Nam sẽ phải chịu theo công bố ban đầu của Mỹ, mức thuế suất 10% cũng khiến nhiều doanh nghiệp ngành gỗ thêm áp lực. Nguyên nhân là bởi ngay cả khi đàm phán được với đối tác chia đôi phần thuế này, mức 5% cũng “thổi bay” lãi của nhiều doanh nghiệp, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam (Viforest) nhận định tại Diễn đàn doanh nghiệp 2025.
Đơn cử như Công ty cổ phần Phú Tài, một trong những doanh nghiệp xuất khẩu gỗ hàng đầu sang Mỹ, tại đại hội cổ đông ngày 15/4 vừa qua đã điều chỉnh giảm 10% lợi nhuận trước thuế so với kế hoạch hồi đầu năm do tác động từ thuế đối ứng của Mỹ, theo tài liệu của Vietcap.
Tài liệu này cũng cho biết, Phú Tài hiện đã nhận đơn hàng cho quý III và đang tiếp tục nhận đơn cho quý IV năm nay. Điều đáng chú ý là các khách hàng Mỹ đặt nhiều đơn hàng cho quý II, yêu cầu doanh nghiệp đẩy nhanh sản xuất trong khoảng thời gian hoãn thuế tạm thời.
Những động thái tương tự cũng được ông Nguyễn Chánh Phương – Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM (Hawa) cho biết tại một sự kiện về chính sách thuế đối ứng của Mỹ, giải pháp ứng phó của doanh nghiệp.
“Hiện chưa có nhiều động thái cắt giảm hay hủy các đơn hàng cho đến thời điểm hiện nay và các đơn hàng vẫn đang được giao”, ông Phương cho biết.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp phản ánh đơn hàng có thể giao chậm lại, giao thương giữa nhà sản xuất và mua hàng diễn ra tình thế chần chừ. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động thương lượng với khách hàng cắt giảm vài phần trăm để giải quyết các đơn hàng và chốt giao dịch.
Đa dạng hóa thị trường nhờ vào các hiệp định thương mại tự do hay quay trở lại thị trường nội địa là hai trong số các giải pháp được nhiều chuyên gia đề xuất nhằm giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, phát triển bền vững hơn. Những giải pháp này trên thực tế đã cho thấy hiệu quả ở một số quốc gia, đơn cử như Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo đại diện Hawa, trong vòng 3 – 6 tháng tới, đa dạng hóa thị trường là câu chuyện quá sớm.
Trên thực tế, việc tìm kiếm các sân chơi mới cũng không hề hễ bởi ngay cả các thị trường khác Mỹ cũng đang quá chật chội. Không chỉ vậy, việc quay lại thị trường nội địa không hề dễ khi ngành gỗ Việt Nam hiện nay xuất khẩu khoảng 16 tỷ USD (theo dữ liệu năm 2024) trong khi dung lượng thị trường trong nước chỉ ở mức khoảng 4 tỷ USD.
“Việc đa dạng hóa thị trường không thể làm trong ngắn hạn, thậm chí cả trong trung hạn”, ông Phương nhận định. “Tôi hy vọng vào khả năng thương lượng của chính phủ và nội lực của ngành gỗ. Thị trường Mỹ vẫn là thị trường rất tốt với ngành gỗ Việt Nam và chúng ta vẫn tự tin về vị thế so với các thị trường khác”.
Các dữ liệu cũng cho thấy bài toán khó với doanh nghiệp gỗ khi thúc đẩy xuất khẩu ra ngoài Mỹ khi thị phần của nước này thậm chí còn lớn hơn thị phần của tất cả các thị trường xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam.
Nếu xét riêng với xuất khẩu đồ gỗ, sau Mỹ, EU là thị trường lớn thứ hai của Việt Nam, tuy nhiên, tỷ trọng đồ nội thất bằng gỗ nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm khoảng 10% trong tổng trị giá nhập khẩu đồ nội thất bằng gỗ của EU từ các thị trường ngoài khối, theo cáo báo từ Bộ Công thương.
Đây còn là thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp Việt phải đáp ứng các quy định khắt khe về chất lượng và nguồn gốc gỗ, như Quy định về chống mất rừng (EUDR), cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), chỉ thị về báo cáo phát triển bền vững…
Không chỉ vậy, nhu cầu tiêu thụ gỗ tại châu Âu được dự báo sẽ ảm đạm do triển vọng vĩ mô gặp nhiều thách thức, báo cáo của MBS Research lưu ý.
Với Trung Quốc – thị trường lớn thứ hai của xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam, bên cạnh vấn đề “mượn xuất xứ” Việt Nam, ông Phương cho rằng, ngành gỗ cần nhìn thấy một vấn đề khác trước khi nói đến câu chuyện đa dạng hóa, đó là sự vượt trội của các doanh nghiệp ngoại.
Ông cho biết hiện nay, trong nhóm các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ vào Mỹ, doanh nghiệp FDI chỉ chiếm khoảng 15% về số lượng nhưng lại chiếm tới 65% về thị phần xuất khẩu và trong đó, cũng có không ít doanh nghiệp từ Trung Quốc hoặc có nguồn vốn liên quan đến Trung Quốc.
“Tôi vẫn tin rằng các doanh nghiệp này đầu tư nghiêm túc tại Việt Nam bởi Việt Nam hoàn toàn có lợi thế cạnh tranh về nguyên vật liệu cũng như lao động và tay nghề lao động. Với bối cảnh thuế quan như hiện nay, các nhà máy FDI có khả năng sẽ rút bớt và đây là cơ hội để doanh nghiệp thuần Việt có thể tự tin giành lấy cơ hội vào Mỹ cũng như các thị trường còn lại của thế giới”, ông Phương nhấn mạnh.
Tags:
Tags:
Vasep kiến nghị loạt giải pháp nhằm duy trì xuất khẩu thủy sản trong bối cảnh Mỹ thay đổi chính sách thuế, doanh nghiệp đối mặt nguy cơ giảm đơn hàng và hàng tồn kho.
Doanh nghiệp đồ gỗ và nội thất kỳ vọng mức thuế có thể giảm xuống đáng kể sau đàm phán.
Quyết định dừng thuế quan đối ứng từ Mỹ trong 90 ngày là cơ hội cho doanh nghiệp Việt nhìn nhận lại chuỗi cung ứng, xem xét thị trường và lên kế hoạch.
Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.
Ngoài vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ, Việt Nam cần tính đến khả năng những thỏa thuận trong đàm phán thương mại với Mỹ ảnh hưởng tới các cam kết với những nước khác.
UBND tỉnh Thanh Hóa vừa chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận nhà đầu tư cho dự án KCN Thăng Long Thanh Hóa.
Cân bằng giữa tính giá điện theo cơ chế thị trường và ổn định xã hội vẫn luôn là bài toán khó tồn tại nhiều năm qua, nhưng bắt buộc phải giải trong thời gian tới.
Không ít doanh nghiệp đang trao gửi niềm tin vào việc tháo gỡ các dự án điện tái tạo gặp vướng mắc cũng như dư địa mở ra từ Quy hoạch điện VIII và khung giá điện 2025.
Công ty CP Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy lên kế hoạch phát hành thêm hơn 200 triệu cổ phiếu trong năm 2025 để huy động vốn phát triển hai dự án bất động sản lớn tại Hải Phòng.
Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.
Nhà sáng lập Đất Xanh Group, Lương Trí Thìn khẳng định tập đoàn sẽ tăng vốn điều lệ lên trên 10.000 tỷ đồng để trở thành công ty cấp trung và cỡ lớn.
BIM Land – thành viên BIM Group, khởi động tổ hợp căn hộ cao cấp phong cách khách sạn SkyM tại khu đô thị vịnh biển Halong Marina (Quảng Ninh). Dự án được kỳ vọng sẽ thiết lập chuẩn mực mới cho mô hình nghỉ dưỡng – lưu trú – đầu tư ngay tại trung tâm du lịch năng động bậc nhất miền Bắc.
Mùa đại hội năm nay chứng kiến các doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam thể hiện tinh thần "chỉ tiến không lùi", như lời khẳng định về nội lực quốc gia trước những bất ổn toàn cầu.
V-Green và các đối tác gồm Chargecore, Chargepoint, Amarta Group và CVS, cam kết đầu tư 300 triệu USD để phát triển hạ tầng trạm sạc tại Indonesia.
Được kỳ vọng là dự án chiến lược tại Việt Nam nhưng đến hiện tại, Tổ hợp hóa dầu Long Sơn đang gây áp lực tài chính lớn cho Tập đoàn SCG.
