Các đơn vị nhiệt điện, sản xuất sắt thép và xi măng có mức phát thải lớn sẽ được phân bổ hạn ngạch khí thải trong thời gian tới, cũng là nhóm ngành cần phải đi đầu trong các giải pháp cắt giảm khí thải nhà kính.
Sắt thép, xi măng và điện than có thể sẽ là những lĩnh vực bị áp hạn ngạch phát thải đầu tiên. Ảnh: Hoàng Anh
Theo đề xuất của Bộ Tài nguyên và môi trường, trong giai đoạn 2025 – 2026, hạn ngạch phát thải khí nhà kính sẽ được phân bổ tới khoảng 200 cơ sở sản xuất có mức xả thải lớn, thuộc ba lĩnh vực là nhiệt điện, sản xuất xi măng và sản xuất sắt thép.
Khi bị áp hạn ngạch, các đơn vị này sẽ có hai trách nhiệm bắt buộc là kiểm kê khí thải nhà kính và lên kế hoạch giảm nhẹ cường độ phát thải sao cho nằm trong mức hạn ngạch cho phép. Nếu phát thải quá hạn ngạch, doanh nghiệp sở hữu cơ sở phát thải sẽ phải chịu phạt.
Nói cách khác, nếu đề xuất của Bộ Tài nguyên và môi trường được thực hiện, 200 cơ sở sản xuất thuộc ba lĩnh vực kể trên sẽ là những đơn vị tiên phong thực hiện trách nhiệm kiểm kê và cắt giảm lượng phát thải.
Trên thực tế, không ít doanh nghiệp ở những lĩnh vực đó đang triển khai nhiều giải pháp giảm nhẹ cường độ phát thải, đem lại cả hiệu quả môi trường và giá trị kinh tế.
Chẳng hạn, Thép Hòa Phát ứng dụng công nghệ tận dụng nhiệt lượng dư thừa để tiết giảm khí thải từ đốt lò nung, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng. Hay Xi măng Bỉm Sơn trang bị các hệ thống lọc bụi, cân bằng định lượng để hạn chế bụi thải, Xi măng VICEM tận dụng bùn thải sản xuất xi măng.
Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn (ICED), Đại học Quốc gia TP.HCM, các giải pháp giảm nhẹ khí thải ban đầu có thể tương đối đơn giản nhưng chỉ hiệu quả trong một mức độ nhất định.
Ở cấp độ cao hơn, doanh nghiệp bắt buộc phải ứng dụng công nghệ mới, thậm chí là thay đổi cả dây chuyền sản xuất, đầu tư lại cơ sở vật chất, đòi hỏi chi phí không nhỏ. Đây là thách thức khiến việc giảm nhẹ cường độ phát thải không hề dễ dàng đối với phần đông doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo ông Quân, những doanh nghiệp bị áp hạn ngạch khí thải trong giai đoạn đầu là doanh nghiệp có quy mô tương đối lớn. “Doanh nghiệp phát thải lớn thì chắc chắn sẽ có quy mô, nguồn lực tương xứng”, ông Quân nói với TheLEADER.
Chính vì vậy, vị chuyên gia nhận xét, giảm nhẹ cường độ phát thải thông qua những giải pháp công nghệ, kỹ thuật toàn diện không phải là quá mức khó khăn đối với nhóm doanh nghiệp này.
“Nếu họ không thực sự thay đổi thì rất đáng tiếc cho những doanh nghiệp lớn mà không chịu nắm bắt xu thế”, ông Quân nói.
Trên thực tế, cho dù không bị áp hạn ngạch phát thải thì nhóm doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực kể trên cũng phải thực hiện kiểm kê và giảm nhẹ cường độ xả thải, bởi cả ba lĩnh vực đều nằm trong điều chỉnh của cơ chế điều chỉnh carbon xuyên biên giới (CBAM) của Liên minh châu Âu (EU).
Không cứ phải xuất khẩu sang châu Âu mới phải tuân thủ CBAM bởi chính sách này hướng đến kiểm soát lượng phát thải trung bình trên mỗi sản phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Tức là doanh nghiệp sẽ sớm bị loại bỏ khỏi chuỗi cung ứng có liên quan đến thị trường EU nếu không có giải pháp kiểm kê và cắt giảm phát thải khí nhà kính.
Còn trong khuôn khổ hạn ngạch, doanh nghiệp nỗ lực nhiều hơn, có giải pháp giảm phát thải hiệu quả hơn để cường độ khí thải thấp hơn hạn ngạch có thể sử dụng phần hạn ngạch còn thừa để trao đổi trên thị trường tín chỉ carbon bắt buộc.
Tín chỉ carbon là một khoản tài chính bổ sung, dù có thể không nhiều nhưng tiếp thêm nguồn lực cho doanh nghiệp theo đuổi các giải pháp bền vững. Bên cạnh đó, ông Quân nhìn nhận, nhiều cơ hội lớn sẽ mở ra cho doanh nghiệp cắt giảm khí thải bài bản và hiệu quả, như các khoản đầu tư, tài trợ quốc tế hay sự ưu ái từ phía chính sách.
Bên cạnh lĩnh vực điện than, sắt thép và xi măng, một số doanh nghiệp thuộc ngành nghề, lĩnh vực khác có thể sẽ dẫn dắt cuộc chuyển đổi xanh của Việt Nam, trong đó có ngành nông nghiệp.
Viện trưởng ICED lý giải, nông nghiệp có nhiều tiềm năng để giảm phát thải thông qua phương pháp canh tác hiệu quả. Tuy nhiên, điều này không dễ dàng bởi đòi hỏi các chủ thể liên quan phải có giải pháp tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn để bà con nông dân nâng cao nhận thức và năng lực.
Những doanh nghiệp sử dụng vốn nhà nước cũng sẽ là một động lực quan trọng để tiên phong thúc đẩy chuyển đổi xanh. Trong bối cảnh hiện tại, nguồn lực doanh nghiệp tư nhân chỉ có hạn và phải vất vả lo bài toán cạnh tranh, đòi hỏi nguồn lực từ phía Nhà nước dẫn dắt để tạo ra hiệu ứng lan tỏa, đặc biệt trong các lĩnh vực như năng lượng, xây dựng, giao thông vận tải.
Kiện toàn khung pháp lý là điều kiện tiên quyết để các hình thức huy động vốn vào dự án mang tính phát triển bền vững được khơi thông, tiếp sức cho doanh nghiệp trên hành trình thực hành ESG, hướng đến phát thải ròng bằng 0.
Tiên phong đáp ứng những tiêu chuẩn bền vững khiến doanh nghiệp tiêu tốn chi phí, mất năng lực cạnh tranh, còn nếu chậm chuyển đổi, doanh nghiệp lại bị tụt hậu và khó đáp ứng được thị trường.
Trong thời đại mới, hoạt động truyền thông, quảng cáo không chỉ nhằm mục đích giới thiệu sản phẩm, dịch vụ mà còn hướng đến xây dựng hình ảnh một doanh nghiệp “thân thiện” với môi trường và xã hội.
Doanh nghiệp có thể cân nhắc lựa chọn đối tác có giải pháp bền vững hơn để xanh hóa chuỗi cung ứng. Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp cũng hoàn toàn có thể bị loại khỏi chuỗi cung ứng của đối tác nếu không có các nỗ lực giảm nhẹ cường độ phát thải.
Trong bối cảnh ngành vật liệu xây dựng đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, Vicostone đã sớm khẳng định vị thế doanh nghiệp tiên phong ứng dụng ESG trong toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, với mục tiêu kiến tạo tương lai xanh thông qua hoạt động sản xuất có trách nhiệm.
Trong hai ngày tập huấn tại Tuyên Quang, 40 tham dự viên dân tộc thiểu số được trang bị kiến thức về bình đẳng giới trong mối liên hệ với phát triển kinh tế gia đình và kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với bạo lực. Khóa học do Quỹ Vì Tầm Vóc Việt tổ chức giúp họ hiểu rõ hơn các vấn đề giới, nhận diện nguy cơ bạo lực gia đình và mang những bài học ấy trở về để gieo sự thay đổi trong chính mái nhà của mình.
Tiêu dùng xanh không còn là lựa chọn, mà là nghĩa vụ tất yếu của cả người dân lẫn doanh nghiệp trên hành trình hướng tới kinh tế tuần hoàn và Net Zero 2050.
Ngành dầu khí Việt Nam được kỳ vọng đóng vai trò tiên phong thúc đẩy chuyển dịch năng lượng tại các đô thị lớn, hình thành hệ sinh thái nhiên liệu sạch toàn diện.
Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIV đánh dấu bước chuyển của điện ảnh Việt, từ sân chơi nghệ thuật sang một ngành kinh tế sáng tạo với tham vọng hội nhập toàn cầu.
Việc niêm yết được kỳ vọng giúp doanh nghiệp tăng minh bạch, nâng cao uy tín và khả năng huy động vốn cho chiến lược phát triển chuỗi nông nghiệp khép kín.
Được thiết kế “may đo” cho giới nhà giàu kín tiếng theo đuổi phong cách sống quiet luxury (xa xỉ thầm lặng), mỗi căn biệt thự tại Vịnh Xanh (Ocean City) không chỉ là chốn an cư lý tưởng, mà còn là một tài sản chiến lược, nhờ vào những giá trị độc quyền khó sao chép trên thị trường.
Vincom Black Friday 2025 mang chủ đề “Sale cuồng nhiệt - Deal hời thiệt” đang khuấy đảo tại gần 90 trung tâm thương mại trên toàn quốc, với các chương trình độc quyền và ưu đãi hấp dẫn từ gần 3.000 gian hàng – thương hiệu trong nước và quốc tế, mang đến cho người tiêu dùng cơ hội chốt đơn hời nhất năm.
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố chiến lược dành cho phân khúc khách hàng thu nhập cao (Affluent) và ra mắt thẻ tín dụng MSB Mastercard Green World.
VinFast, Vinhomes, Vinpearl, Vinmec và Vinschool đều giữ vị trí số 1 “nơi làm việc tốt nhất theo ngành”, khẳng định sức hấp dẫn và uy tín của hệ sinh thái Vingroup trên thị trường nhân sự.
