Nhà quản trị thời AI

Không phải ngẫu nhiên mà trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành chủ đề nóng trong các sự kiện do Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VACD) và các câu lạc bộ thành viên tổ chức trong năm qua.

AI đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực, từ quản trị tài chính, quản lý nhân sự đến nâng cao trải nghiệm khách hàng và trong quá trình ra quyết định của các nhà quản trị doanh nghiệp.

AI lên ngôi

Diễn đàn Quản trị doanh nghiệp Việt Nam do VACD tổ chức tháng 10/2024 với chủ đề “Ra quyết định quản trị dựa trên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo”, đã cho thấy AI đang được ứng dụng ngày càng sâu rộng trong quản trị doanh nghiệp, từ tìm kiếm dữ liệu đến phân tích hành vi khách hàng, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và tiết kiệm thời gian.

Tại diễn đàn, TS. Đoàn Xuân Trường, Giảng viên ĐH Luật Hà Nội, thành viên Câu lạc bộ Giám đốc pháp chế thuộc VACD cho biết, AI còn được ứng dụng để phát hiện các rủi ro tiềm ẩn trong quá trình lao động.

Ở một số nước phát triển, AI đã được tích hợp vào quy trình làm việc, giúp đo lường các yếu tố như độ cao, độ bụi...để đưa ra khuyến nghị, giảm thiểu tai nạn lao động.

Điều này đặc biệt hữu ích trong các ngành nghề có nguy cơ cao như xây dựng hay công nghiệp nặng. Các cảnh báo sớm từ AI giúp người sử dụng lao động chuẩn bị tốt hơn, tránh được những rủi ro đáng tiếc.

AI cũng hỗ trợ quản lý lao động hiệu quả, từ đánh giá nhân viên đến quyết định sa thải. Việc soạn thảo quy chế đánh giá công việc thường phức tạp vì mỗi công việc và người lao động có những yêu cầu khác nhau.

Mặc dù có quy định thưởng phạt rõ ràng, quản lý con người lại đòi hỏi sự linh hoạt và nhạy cảm. Thay vì dựa vào đánh giá từ đồng nghiệp, cấp trên hay khách hàng, AI có thể tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn và đưa ra các chỉ dẫn cụ thể cho doanh nghiệp. Theo ông Trường, 44% công việc được AI sàng lọc đem lại hiệu quả tốt hơn cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, Hội nghị cấp cao CFO Việt Nam lần thứ 16 do Câu lạc bộ Giám đốc Tài chính (CFO Vietnam) tổ chức cũng tập trung phân tích các vấn đề về quản trị tài chính liên quan đến AI như ra quyết định tài chính dựa trên AI và khai thác sức mạnh của AI để đưa ra quyết định trong thế giới định hướng dữ liệu.

Các diễn giả tham gia các diễn đàn này đều có nhận định chung rằng AI không chỉ dừng lại ở vai trò hỗ trợ mà đang trở thành “trợ lý số” đáng tin cậy, đặc biệt đối với các giám đốc tài chính (CFO), như mang lại khả năng phân tích sâu, giảm chi phí, tối ưu hóa rủi ro và hỗ trợ đưa ra quyết định chiến lược một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Ông Damian Khoo, Phó chủ tịch và Trưởng bộ phận tư vấn giải pháp tại Oracle NetSuite, nhận định rằng AI có khả năng xử lý hàng nghìn tác vụ trong thời gian ngắn, mang lại lợi ích thiết thực trong nhiều lĩnh vực.

Ví dụ, AI tạo sinh trong các ứng dụng quản lý hàng tồn kho cho phép doanh nghiệp tự động hóa việc đọc mã và thêm mô tả cho hàng nghìn mặt hàng, thay vì tiêu tốn nhiều thời gian và nhân lực theo cách truyền thống.

“Chỉ cần nhập tên một mặt hàng cụ thể, CFO có thể ngay lập tức xem doanh số bán hàng. Tương tự, dữ liệu từ từng thị trường cũng được hiển thị nhanh chóng với chỉ vài thao tác,” ông Khoo giải thích.

Ông Lê Hồng Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Misa, nhấn mạnh rằng việc ra quyết định dựa trên dữ liệu không chỉ cải thiện hiệu quả mà còn mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể.

Netflix, chẳng hạn, tận dụng hành vi của hơn 30 triệu người dùng để sản xuất nội dung hấp dẫn, trong khi Uber phân tích dữ liệu lịch sử các chuyến xe để tối ưu hóa chiến lược giá.

Theo đó, với dữ liệu và AI, lãnh đạo doanh nghiệp có thể phân tích dữ liệu tài chính, quản lý rủi ro, quản lý dòng tiền, phân tích chi phí, hỗ trợ lập ngân sách, gợi ý quyết định đầu tư.

“Dữ liệu và AI đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện quyết định tài chính, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quản lý rủi ro, dự đoán xu hướng và tối ưu hóa hiệu suất tài chính", ông Quang nhấn mạnh.

Ông Vishnu Bhan, Giám đốc sáng kiến Techcombank cho rằng, CFO đang đối mặt với thách thức lớn do dữ liệu tài chính phân mảnh, rải rác ở nhiều nơi với định dạng và các khoảng thời gian không nhất quán. Khoảng 80% dữ liệu tài chính hiện tại vẫn tồn tại dưới dạng bảng tính Excel, gây khó khăn cho việc phân tích.

Nhằm giải quyết vấn đề trên, Techcombank đã phát triển nền tảng C-Cash, một giải pháp sử dụng AI để tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn, trình bày trên một bảng điều khiển duy nhất.

“Thời gian là tiền bạc. C-Cash không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý dòng tiền mà còn đưa ra dự báo tài chính chính xác, giúp CFO đưa ra quyết định kịp thời,” ông Vishnu Bhan nhận định.

C-Cash giúp doanh nghiệp tiết kiệm tới 160 giờ làm việc mỗi tháng và tăng lợi nhuận thêm 3-5 tỷ đồng nhờ quản lý dòng tiền hiệu quả. Nền tảng này cũng tự động hóa quy trình lập báo cáo và cung cấp khả năng phân tích rủi ro đa chiều, từ quản lý ngoại hối đến kiểm soát rủi ro đối tác.

Ông Hoàng Hữu Chiến, Kế toán trưởng FPT cho biết, để hóa giải áp lực từ quản lý dữ liệu lớn và các quy định tài chính khắt khe, FPT đã triển khai giải pháp FPT CFS, một công cụ đóng sổ và hợp nhất báo cáo tài chính toàn diện, giúp tự động hóa tới 99% quy trình lập báo cáo tài chính, giảm thời gian hoàn thành đến 80%, đồng thời cải thiện tốc độ phát hành báo cáo lên tới 60%.

Các doanh nghiệp lớn như Vinamilk, Đất Xanh và Hải An Group đã ứng dụng thành công để chuẩn hóa quy trình kế toán theo VAS và IFRS, tối ưu hóa hiệu suất và nâng cao năng lực quản trị.

Con dao hai lưỡi

Tuy vậy, AI cũng có hai mặt. Bà Trần Thị Thuý Ngọc, Phó tổng giám đốc thường trực Deloitte cho rằng AI đang được đánh giá cao với nhiều lợi ích như giảm thiểu chi phí, rút ngắn thời gian xử lý tác vụ, giảm thiểu độ phức tạp của công việc, thúc đẩy tính sáng tạo và gia tăng niềm tin, nhưng đối xứng với những lợi thế này, AI cũng mang đến những vấn đề không mấy dễ chịu.

Theo bà Ngọc, thiếu tính minh bạch, phân biệt đối xử và thành kiến, thiếu tính chính xác, các vấn đề liên quan đến sở hữu trí tuệ và bản quyền...

AI đặt người sử dụng và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp vào thế cẩn trọng khi vừa phải tận dụng hiệu quả những năng lực vô hạn của công nghệ nhưng cũng phải tỉnh táo, biết cách kiểm soát công cụ này.

Nhìn lại điện toán đám mây, một trong những dấu ấn công nghệ lớn của thời đại trong ít năm trở lại đây.

Không ít doanh nghiệp vội vã ký kết các thỏa thuận đám mây từng phần mà bỏ qua việc xây dựng một trung tâm ra quyết định tập trung, chỉ để sau đó nhận ra sự cần thiết của việc xây dựng một cơ sở dữ liệu và kỹ thuật hoàn chỉnh và toàn diện để xử lý đồng bộ. Nếu không có sự thận trọng và cân nhắc thích hợp, việc áp dụng AI có thể đi theo con đường tương tự.

Bà Ngọc cho rằng, các cơ hội chiến lược mà AI hay GenAI mang lại đòi hỏi các CEO phải xem xét, đánh giá hệ thống công nghệ thông tin, quản trị rủi ro của tổ chức.

Là người đi đầu xu hướng, chính các CEO cần phải quyết định xem liệu AI có cần thiết cho sự đổi mới, tạo ra sự thay đổi trong năng suất lao động hay không, hay liệu họ có nên xây dựng các khả năng AI theo định hướng nào.

Với những gì có thể mang lại, triển vọng đáng kinh ngạc và tác động to lớn của AI cần được quản lý với các CEO là nhân tố trung tâm đưa ra các quyết định quan trọng.

Việc thiếu hụt kỹ năng số cũng đặt ra các thách thức dành cho các CFO, nhất là khi vai trò của họ đã vượt xa các nhiệm vụ tài chính truyền thống, yêu cầu họ phải thành thạo công nghệ và hiểu biết về các công cụ số hóa.

Các CFO còn phải lãnh đạo và truyền cảm hứng dẫn dắt cho đội ngũ tài chính trong việc áp dụng các công cụ số.

Thiếu kỹ năng số khiến họ gặp khó khăn trong việc thúc đẩy sự chuyển đổi toàn diện, phụ thuộc nhiều vào bộ phận công nghệ thông tin hoặc bên thứ ba, tạo rào cản trong việc đưa ra quyết định tài chính kịp thời, chính xác.

Thế giới đang đối diện với nhiều tranh cãi pháp lý liên quan đến AI nên để tránh những rủi ro pháp lý khi ứng dụng AI trong quá trình quản trị nhân sự, ông Trường cho rằng, các doanh nghiệp cần xây dựng quy định quản lý dữ liệu và quy trình đánh giá hiệu suất.

“AI đang thay đổi cách các doanh nghiệp vận hành, nhưng để tận dụng tối đa tiềm năng của nó, các công ty cần phải cẩn trọng trong việc ứng dụng và tuân thủ quy định pháp lý”, ông Trường nói.