Thủ tướng đưa ra loạt yêu cầu để chuyển trạng thái chống dịch

Tại cuộc họp sáng 25/9, Ban Chỉ đạo Quốc gia và các địa phương đã thống nhất quan điểm chuyển trạng thái từ mục tiêu “không có Covid” sang thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19 để thực hiện vừa phòng chống dịch có hiệu quả, vừa khôi phục và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Để thích ứng với tình hình mới, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh các nguyên tắc cơ bản gồm: y tế là trụ cột, trung tâm; kinh tế là cơ sở, nền tảng; dữ liệu khoa học, công nghệ là then chốt; đảm bảo an sinh, ổn định chính trị xã hội là trọng yếu, thường xuyên; ý thức người dân, vaccine, thuốc chữa bệnh là điều kiện tiên quyết; coi việc thích ứng với Covid-19 là động lực để thúc đẩy một số việc lâu nay gặp khó khăn như chuyển đổi số, nâng cao năng lực cơ sở...

Do đó, Thủ tướng giao Bộ Y tế lấy thêm ý kiến phản biện của các nhà khoa học, ban hành hướng dẫn tạm thời “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”. Sau đó, nội dung nào không phù hợp thì sửa đổi, bổ sung, vì việc chống dịch chưa có tiền lệ.

Căn cứ hướng dẫn này, khoảng ngày 30/9, các địa phương tùy tình hình cụ thể quyết định địa bàn nào được nới lỏng giãn cách. Những nơi an toàn, đã kiểm soát được dịch bệnh thì phải vừa kiểm soát an toàn, vừa khôi phục và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tất cả địa phương lập Tổ công tác phục hồi sản xuất do Chủ tịch UBND cấp tỉnh phụ trách. Các tỉnh, thành phố đã kiểm soát được dịch bệnh có kế hoạch khôi phục sản xuất, kinh doanh. Bộ Y tế ban hành hướng dẫn về tự xét nghiệm và huy động y tế tư nhân tham gia chống dịch.

Tiểu ban An ninh - Trật tự sớm ban hành quy định mới về xuất nhập cảnh; nghiên cứu công nhận “hộ chiếu vaccine” có tính chất đối đẳng.

Bộ Giao thông vận tải kiểm tra việc quản lý, kiểm soát hoạt động vận tải, lưu thông hàng hóa; các địa phương không ban hành “giấy phép con” cản trở lưu thông hàng hóa.

Bộ Giáo dục và đào tạo cùng các địa phương căn cứ thực tế, nơi nào an toàn thì cho học sinh đi học. Bộ Thông tin và truyền thông nhanh chóng hoàn thành việc thống nhất các ứng dụng chống dịch, để thuận tiện nhất cho người dân; có giải pháp cho những người không dùng điện thoại thông minh.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan khẩn trương đề xuất việc khen thưởng, tôn vinh các tổ chức, cá nhân làm tốt; đồng thời đẩy mạnh phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm, trục lợi chính sách, không để sai phạm nhỏ thành vi phạm lớn.

Các đại biểu tham gia cuộc họp thống nhất đánh giá, nhìn chung trên phạm vi cả nước, tình hình dịch bệnh đang được kiểm soát, nhất là địa bàn tăng cường giãn cách. Số liệu về ca mắc mới, ca điều trị khỏi khẳng định kết quả này; số tử vong đang từng bước được kiểm soát, nhất là tại những điểm nóng có chiều hướng giảm dần từng ngày, từng tuần. Vừa qua có xuất hiện một số ổ dịch mới, nhưng được kiểm soát ngay.

Tuyệt đối không chủ quan, lơ là khi mới kiểm soát được tình tình

Tuy nhiên, Thủ tướng nêu rõ, công tác tổ chức thực hiện ở một số địa phương vẫn là khâu còn yếu, chưa đồng đều. Một số địa phương chưa quán triệt tinh thần chỉ đạo trong các công điện, quy định, hướng dẫn của Trung ương, nên hiệu quả có lúc có nơi chưa cao, ví dụ tốc độ xét nghiệm vẫn chậm hơn tốc độ lây lan của dịch. Việc chuẩn bị “4 tại chỗ” cần cố gắng hơn nữa.

Do đó ông nhấn mạnh tuyệt đối không được chủ quan, lơ là, mất cảnh giác khi chưa có dịch hoặc khi mới kiểm soát được tình hình. Đồng thời, hết sức tránh khuynh hướng khi có dịch lại hoảng hốt, mất bình tĩnh, mất bản lĩnh, thực hiện các biện pháp cực đoan.

Lãnh đạo, chỉ đạo phải tập trung, thống nhất; các nguyên tắc cơ bản, các biện pháp chống dịch đã được đúc rút, thực hiện có hiệu quả thì phải kiên trì thực hiện nhất quán. Đồng thời, tổ chức thực hiện linh hoạt phù hợp với từng địa bàn, từng cấp, từng đối tượng, kết hợp hài hòa giữa cái chung và cái riêng, giữa tổng thể và cụ thể, giữa bao quát và đặc thù.

Thủ tướng yêu cầu phải xét nghiệm tầm soát tại các địa bàn có nguy cơ cao theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Các tỉnh Hà Nam, Kiên Giang, TP. Đà Nẵng vừa qua đã phát hiện ra ca mắc nhờ xét nghiệm tầm soát, từ đó khoanh vùng, dập dịch ở phạm vi nhỏ nhất có thể. “Tinh thần là phòng dịch tốt thì không phải chống dịch, một đồng phòng dịch hiệu quả thì không mất hàng triệu đồng chống dịch và nhiều mất mát khác, nhất là về tinh thần, sức khỏe, tính mạng người dân”.

Việc phân cấp tổ chức thực hiện xuống tận cơ sở, lấy xã phường là pháo đài, người dân là chiến sĩ, ý thức của người dân là hết sức quan trọng.

“Không phải cứ lập rào cản là chống được dịch. Lập rào cản mà người dân không có ý thức thì các đồng chí có thể gác 24/24 giờ không, có thể làm được cả tuần, cả tháng, cả năm không? Thế nên phải tăng cường tuyên truyền, vận động để nâng cao ý thức người dân, để “dân biết, dân hiểu, dân tin, dân theo, dân làm”, để người dân hiểu rằng dịch bệnh nguy hiểm, diễn biến nhanh nhưng phòng dịch hơn chống dịch, phòng dịch tốt thì tránh được lây nhiễm, nếu thực hiện các biện pháp y tế tốt, bảo đảm y tế từ sớm, từ xa, từ cơ sở thì vẫn tránh được tử vong, giảm được tử vong”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Báo cáo tại cuộc họp, Bí thư tỉnh Kiên Giang Đỗ Thanh Bình cho biết sau khi sau khi Thủ tướng phê bình, chấn chỉnh, trong 12 ngày qua, tỉnh đã thần tốc xét nghiệm sàng lọc diện rộng, tập trung ở các xã, phường, thị trấn có mức nguy cơ cao và rất cao trên địa bàn 5 huyện, thành phố trong 5 ngày với 3 đợt.

Trên cơ sở kết quả tầm soát xét nghiệm diện rộng, tỉnh đã kiểm soát tốt tình hình, thực hiện đánh giá lại mức độ nguy cơ và quyết định chuyển trạng thái theo từng vùng kể từ ngày 20/9/2021.

Biểu đồ dịch của tỉnh trong 14 ngày qua theo hướng đi xuống dần, nhất là số ca phát hiện trong cộng đồng giảm mạnh. Trong 7 ngày gần nhất (từ ngày 17/9 đến ngày 23/9) phát sinh 1.055 ca mắc mới, trong đó 127 ca trong cộng đồng, giảm 202 ca so với tuần trước. Đến ngày 23/9, số ca mắc mới trên toàn tỉnh trở lại 2 con số (93 ca, trong cộng đồng 3 ca) - thấp nhất trong 1 tháng 4 ngày qua.

Đối với Phú Quốc, ông Bình cho biết, tỉnh đã khẩn trương truy vết, khoanh vùng và tầm soát, xét nghiệm, phát hiện 109 ca dương tính. Trong sáng 25/9, Phú Quốc triển khai tầm soát 100% hộ dân trên đảo (27.000 hộ), quyết tâm kiểm soát dịch chậm nhất trước ngày 30/9.

Mục tiêu của tỉnh trong thời gian tới là phải từng bước chuyển hóa các vùng nguy cơ cao, rất cao còn lại; để sau ngày 25/9/2021 chuyển trạng thái sang áp dụng Chỉ thị số 15; trở lại bình thường mới trước ngày 30/9/2021.

Tại Hà Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Trương Quốc Huy cho biết, ban đầu, tỉnh dự kiến giãn cách xã hội toàn bộ thành phố Phủ Lý theo Chỉ thị 16 với khoảng 180.000 dân, nhưng khi báo cáo, thì Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu xem lại.

Sau đó, lãnh đạo tỉnh đã họp khẩn ngay trong đêm và cuối cùng đưa ra quyết định chỉ giãn cách một số điểm. Việc này giúp tỉnh không mất quá nhiều nguồn lực cho việc cung cấp nhu yếu phẩm để tập trung nguồn lực cho các việc khác như xét nghiệm.

Về xét nghiệm, Thủ tướng nhấn mạnh, "tất cả giác quan của chúng ta, mắt nhìn, mũi ngửi, lưỡi nếm, tai nghe, tay sờ đều không phát hiện được virus, khám lâm sàng cũng không phát hiện được sớm. Vậy cách duy nhất để tìm ra là xét nghiệm, nhưng sao cho khoa học, tiết kiệm, hiệu quả". Xét nghiệm diện rộng không nhất thiết là đại trà, toàn bộ người dân.