Thủ tướng phê bình 4 tỉnh có tình trạng khai thác thủy sản trái phép

Theo công điện ngày 17/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ nông sản và chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo (IUU).

Công điện nêu rõ tăng trưởng của cả nước và ngành nông nghiệp đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; giá vật tư đầu vào cho sản xuất nông nghiệp ở mức cao; thị trường bị thu hẹp, một số thị trường truyền thống gặp khó khăn, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh, đời sống của người dân.

Công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đạt được một số kết quả tích cực nhưng chưa có chuyển biến rõ rệt. Việc thực hiện và giải ngân 3 chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm, chưa đạt yêu cầu, một số vướng mắc chưa được giải quyết triệt để.

Thời gian tới, nền kinh tế nước ta và ngành nông nghiệp có thể tiếp tục đối mặt những khó khăn, thách thức, nhất là do những tác động, ảnh hưởng khó kiểm soát từ bên ngoài.

Do đó, nhằm gỡ khó và nâng sức cạnh tranh của nông sản Việt, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tập trung rà soát, tháo gỡ vướng mắc về pháp lý, cắt giảm mạnh thủ tục hành chính không thật cần thiết trong lĩnh vực nông nghiệp, tạo môi trường thuận lợi để thúc đẩy phát triển doanh nghiệp trong nông nghiệp, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào phát triển nông nghiệp, nông thôn, trong đó chú trọng doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chế biến sâu.

Bộ Kế hoạch và đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ: Tài chính, Nông nghiệp và phát triển nông thôn và cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, trình Chính phủ trong quý II/2023.

Tổ chức sản xuất nông nghiệp theo hướng đa giá trị, quy mô lớn, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả, tuần hoàn, phát thải thấp, thân thiện với môi trường, đáp ứng tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, có sức cạnh tranh cao. Thúc đẩy phát triển hợp tác xã và các mô hình hợp tác trong nông nghiệp; nhân rộng các mô hình liên kết theo chuỗi giữa nhà nông, nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng.

Cùng với đó đẩy mạnh đổi mới công nghệ, chuyển đổi số trong nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ chế biến và bảo quản sau thu hoạch, coi đây là khâu đột phá nhằm nâng cao giá trị gia tăng, hiệu quả sản xuất kinh doanh và sức cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam.

Bộ Khoa học và công nghệ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định về Khu công nghệ cao (trong đó có Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao), trình Chính phủ trong quý II năm 2023; tổng kết Đề án thí điểm cơ chế đối tác công - tư, đồng tài trợ thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo Quyết định số 1931/QĐ-TTg ngày 07 tháng 10 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở đó đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét ban hành các cơ chế chính sách mới đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Thủ tướng yêu cầu đa dạng hoá sản phẩm nông sản, đẩy mạnh chế biến sâu, chế biến tinh nhằm khắc phục tình trạng "được mùa mất giá", phụ thuộc mùa vụ và nâng cao giá trị gia tăng của hàng nông sản. Triển khai có hiệu quả Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Ngoài ra, đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm và thương mại điện tử; phát triển, đa dạng hóa chuỗi cung ứng vật tư đầu vào và thị trường tiêu thụ nông sản, duy trì và phát huy thị trường truyền thống, tiếp tục đàm phán mở thị trường mới, giảm thiểu phụ thuộc vào một vài thị trường; chủ động triển khai các biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp để bảo vệ sản xuất trong nước, thúc đẩy xuất khẩu.

Trước thực trạng vi phạm IUU dẫn đến chưa gỡ được ‘thẻ vàng’, Thủ tướng phê bình các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Kiên Giang để tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài từ đầu năm 2023 đến nay. Ông yêu cầu các địa phương kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu có liên quan và báo cáo trước ngày 15/5.

Các bộ, ngành địa phương cũng phải thực hiện biện pháp mạnh để ngăn, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, nhất là nhập khẩu bằng tàu container theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC).

Bộ Quốc phòng tăng tuần tra, chấm dứt tình trạng vi phạm. Bộ Công an củng cố hồ sơ, đưa ra truy tố các tổ chức, cá nhân có hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Bộ Ngoại giao cung cấp thông tin, hồ sơ điều tra, xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm bị nước ngoài bắt giữ. Các địa phương ven biển xác minh, xử phạt nghiêm trường hợp vi phạm để răn đe.

Chủ tịch UBND các địa phương ven biển chỉ đạo kiểm soát tàu cá ra, vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng và tuân thủ quy định về xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản. Địa phương bố trí nhân lực, kinh phí bảo đảm nhiệm vụ chống khai thác IUU cho cơ quan quản lý thủy sản, đặc biệt là tại cảng cá.