Trung Quốc có lợi hay hại từ vụ bắt lãnh đạo Huawei?

Cuộc bàn luận gần đây từ các cơ quan chính phủ Trung Quốc đang cho thấy sự phân chia giữa một bên là nhóm người ưu tiên kinh tế và một bên là nhóm người muốn đối phó với an ninh quốc gia, Bloomberg đưa tin.

Trong khi nhóm đầu tiên cho rằng hai vấn đề cần được tách biệt, nhóm thứ hai lại muốn chống lại Mỹ.

Bà Châu không chỉ là một trong những lãnh đạo cấp cao nhất của Huawei mà còn là con gái của người sáng lập ra tập đoàn này. Theo Wall Street Journal, vụ bắt giữ lần này là cú sốc đối với người cha là Nhậm Chính Phi – người đã xây dựng và biến Huawei trở thành thương hiệu hàng đầu thế giới.

Huawei đang ngày càng trở nên quan trọng khi là một trong những cái tên mang tính biểu tượng nhất của Trung Quốc và là yếu tố then chốt trong kế hoạch thống trị các công nghệ mới như 5G của quốc gia này.

Những người lo lắng cho nền kinh tế cảnh báo về khả năng sụp đổ trong đàm phán thương mại với Mỹ, điều sẽ khiến Trung Quốc thiệt hại hơn nhiều vụ bắt giữ.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng đe dọa sẽ tăng thuế lên mức 25% đối với 200 tỷ USD giá trị hàng nhập từ Trung Quốc nếu hai quốc gia không đạt được thỏa thuận trong vòng 90 ngày.

Theo dự báo từ Bloomberg Economics, trong trường hợp xấu nhất khi toàn bộ hàng Trung Quốc xuất sang Mỹ bị nâng thuế lên mức 25%, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ giảm khoảng 1,5 điểm % xuống mức khoảng 5% trong năm tới.

"Sự bắt giữ CFO của Huawei không phải là một sự cố tình cờ và sẽ phủ bóng lên các cuộc đàm phán thương mại. Tuy nhiên cả hai bên sẽ cùng làm việc để ngăn chặn những ảnh hưởng đó", Bloomberg dẫn lời nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại Wei Jianguo.

Những người liên quan nhiều đến an ninh quốc gia lại nhìn mọi thứ không giống vậy. Trong mắt họ, ông Tập Cận Bình nhún nhường quá nhiều và trở nên yếu đuối đối với công chúng. Việc bắt giữ lãnh đạo cấp cao của Huawei được xem là một chiến thuật khác của Mỹ để có nhiều đòn bẩy hơn.

Theo New York Times, vụ bắt giữ lần này nhằm vào mục tiêu đối ngoại của Nhà Trắng, bao gồm cuộc đấu gay gắt trong lĩnh vực công nghệ cũng như lệnh trừng phạt hướng vào Iran.

Những người này cho rằng Trung Quốc nên chống lại bằng các biện pháp làm tổn thương doanh nghiệp Mỹ. Huawei được xem là niềm tự hào dân tộc đối với người Trung Quốc và việc giữ vấn đề này tách biệt khỏi các cuộc đàm phán sẽ hết sức khó khăn.

Theo ông Michael Hirson, Giám đốc châu Á của Eurasia Group và cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ cho rằng, việc bắt giữ bà Meng khiến cho các nhà lãnh đạo Trung Quốc trông bất lực trong việc đảm bảo cho một người không chỉ là công dân mà còn là giám đốc cấp cao và con gái của một trong những biểu tượng kinh doanh tại Trung Quốc, Bloomberg đưa tin.

Tình cảm dân tộc sẽ khiến Bắc Kinh khó khăn hơn trong việc đưa ra đàm phán lớn với ông Trump.

Hiện vẫn chưa rõ liệu Trung Quốc có đưa ra lập trường vững vàng hơn hay không khi ông Tập đã quay trở lại Bắc Kinh. Vài ngày sau cuộc gặp với người đứng đầu Nhà Trắng, mọi thứ dường như sẽ không còn chắc chắn như những gì được quyết định tại Argentina.

Rất nhiều quan chức của Trung Quốc đã không biết về vụ bắt giữ trước khi thông tin được đưa ra một cách công khai. Một quan chức thương mại đã rất bất ngờ gọi cho đại sứ quán Canada nhằm xác minh sự việc.

Tuy vậy, những hành động gần đây của Trung Quốc cho thấy sự chân thành giải quyết chiến tranh thương mại. Chủ tịch Tập Cận Bình hoàn toàn có thể nói rằng trong khi ông đang cố gắng giải quyết vấn đề, phía Mỹ lại tạo ra một chiến lược nhằm giảm sự nổi lên của Trung Quốc.

Barry Naughton, vị giáo sư tại Đại học California ở San Diego, người đang nghiên cứu Trung Quốc, cho rằng: “Vụ bắt giữ Huawei đã tặng các nhà lãnh đạo Trung Quốc một món quà lớn. Điều này giúp cho câu chuyện Bắc Kinh đang hướng đến trở nên hợp lý: "Mỹ không chịu được sự nổi lên, Mỹ không chịu mất sự thống trị và không thể đối xử với tất cả mọi người bình đẳng".