Tương lai mơ hồ của điện than Việt Nam

Phương Anh Thứ hai, 10/04/2023 - 15:51

Trong số các nhà máy nhiệt điện than được lên kế hoạch cho giai đoạn tới 2030, một vài dự án vẫn đang trong giai đoạn đàm phán hợp đồng, và thậm chí, nhiều dự án khác lại đang chật vật trong việc đảm bảo vốn.

Tổ chức Giám sát năng lượng toàn cầu (Global Energy Monitor – GEM) trong báo cáo thường niên mới đây nhận định: “Điện than tại Việt Nam có một tương lai mơ hồ”.

Trong hai năm qua, các dự thảo Quy hoạch điện VIII của Việt Nam đã cắt giảm ngày một nhiều điện than hơn, thường chuyển đổi các dự án điện than sang khí đốt, và bổ sung thêm nhiều năng lượng tái tạo.

Trong dự thảo hồi tháng 7 năm ngoái, có 15 nhà máy nhiệt điện than được lên kế hoạch cho giai đoạn 2021 – 2030. Một vài dự án trong số này vẫn đang trong giai đoạn đàm phán hợp đồng. Thậm chí, nhiều dự án khác (tương đương hơn 7GW) được cho là đang chật vật trong việc đảm bảo vốn, GEM cho biết.

Trước COP27, các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và các nước G7 xung quanh thỏa thuận Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (Just Energy Transition Partnership – JETP) đã không thành công.

Đến tháng 12/2022, các quốc gia đã có thể thống nhất được khoản kinh phí 15,5 tỷ USD để hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam, bao gồm kỳ vọng rằng Việt Nam sẽ đạt mức phát thải cao nhất chậm nhất vào năm 2030, thay vì năm 2035.

Ngoài ra, Việt Nam sẽ lắp đặt thêm dưới 6GW công suất điện than, giảm so với mục tiêu hơn 12GW trước đây, và hơn 18GW từng được đưa vào dự thảo Quy hoạch điện VIII hồi tháng 7.

Dự thảo mới vào tháng 12/2022 đã rút ngắn danh sách các dự án điện than xuống còn 12. Tuy vậy, một vài dự án trong số đó đã phải chật vật để thu hút các nhà đầu tư, và dường như đang chuyển hướng sang khí đốt, GEM nhận định.

Một số dự án phát triển, chẳng hạn như nhà máy Quảng Trị bị trì hoãn từ lâu, đã bị hủy bỏ dứt khoát trong năm 2022. Giai đoạn 3 của nhà máy Vĩnh Tân, ban đầu được lên kế hoạch sẽ khởi công xây dựng vào năm 2010, chưa từng bị hủy bỏ, nhưng đã bị dán nhãn là “có vấn đề”, và đã phải đối mặt với hàng loạt rào cản kể từ khi bắt đầu.

5 nhà máy điện than khác, tương đương với toàn bộ mục tiêu công suất điện than mới 6GW, hiện đã trong quá trình xây dựng. Nhà máy nhiệt điện Long Phú, nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch, nhà máy nhiệt điện Vân Phong, giai đoạn hai của nhà máy Thái Bình, và giai đoạn 2 của nhà máy nhiệt điện Vũng Áng, đang ở các giai đoạn hoàn thiện khác nhau tính đến tháng 1/2023.

“Nếu tất cả các dự án này đi vào vận hành thương mại, Việt Nam phải hủy bỏ công suất đề xuất còn lại để tuân thủ thỏa thuận JETP”, GEM nhấn mạnh.

Công suất hoạt động hiện có tại Việt Nam đã tăng hơn gấp đôi trong thập kỷ qua, bao gồm hơn 70 tổ máy trên 25 nhà máy điện. Tổng công suất điện than còn rất mới, với 95% công suất được lắp đặt trong 20 năm qua, và gần 80% được lắp đặt trong 10 năm qua.

GEM nhận định điện than vẫn là trung tâm sinh kế của nhiều cư dân trong nước, với gần hai chục mỏ đang hoạt động. “Nếu Việt Nam thành công loại bỏ dần việc sản xuất, và khai thác nhiệt điện than trong dài hạn, quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng phải cân nhắc đến nhóm cư dân này”, GEM lưu ý.

Tổ chức này cũng cho rằng Việt Nam có thể đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nhưng đòi hỏi phải triển khai thận trọng các quỹ JETP, và nâng cấp lưới truyền tải của quốc gia, để tạo điều kiện cho lĩnh vực năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng.

Ngoài ra, theo GEM, như các nhóm nhân quyền và những nhóm khác đã nhấn mạnh, chính phủ phải duy trì các tiêu chuẩn nhân quyền cao nhất để củng cố, và đạt được các cam kết của mình. 

Điện than Việt Nam nhận tài chính từ đâu?

Điện than Việt Nam nhận tài chính từ đâu?

Phát triển bền vững -  3 năm
Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc là ba quốc gia tham gia vào phần lớn dự án nhiệt điện than tại Việt Nam.
Điện than Việt Nam nhận tài chính từ đâu?

Điện than Việt Nam nhận tài chính từ đâu?

Phát triển bền vững -  3 năm
Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc là ba quốc gia tham gia vào phần lớn dự án nhiệt điện than tại Việt Nam.
Tương lai mịt mù của 4 dự án BOT nhiệt điện than

Tương lai mịt mù của 4 dự án BOT nhiệt điện than

Tiêu điểm -  2 năm

Trước thực trạng gặp khó trong triển khai, gian nan thu xếp vốn nhiều năm qua của 5 dự án nhiệt điện than (6.800MW), Bộ Công thương nêu quan điểm giữ lại trong quy hoạch điện VIII để tránh rủi ro pháp lý, đền bù nhà nước.

Hướng xử lý các dự án điện than trượt quy hoạch

Hướng xử lý các dự án điện than trượt quy hoạch

Tiêu điểm -  2 năm

Phó thủ tướng Lê Văn Thành vừa có ý kiến liên quan tới báo cáo, kiến nghị của Bộ Công thương về việc phê duyệt Quy hoạch điện VIII.

Giảm tỷ trọng công suất nhiệt điện than về 13,2% vào 2045

Giảm tỷ trọng công suất nhiệt điện than về 13,2% vào 2045

Tiêu điểm -  2 năm

Để từng bước thực hiện các cam kết của Việt Nam hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam sẽ không phát triển thêm các nhà máy nhiệt điện mới sau 2030. Năm 2045, công suất các nhà máy nhiệt điện than chỉ còn khoảng 13,2% trong tổng công suất các nhà máy điện.

Đáp án cho bài toán thoát ly điện than

Đáp án cho bài toán thoát ly điện than

Phát triển bền vững -  2 năm

Sự chuyển dịch khỏi điện than đòi hỏi Việt Nam những cân nhắc chính trị về mặt kinh tế, từ cải thiện khung pháp lý để thúc đẩy các năng lượng sạch mới, tới cải cách giá điện.

Nghị định 91 gỡ vướng dự án BT Thủ Thiêm của Đại Quang Minh, CII

Nghị định 91 gỡ vướng dự án BT Thủ Thiêm của Đại Quang Minh, CII

Tiêu điểm -  4 giờ

Những vướng mắc về xác định giá đất để thanh toán cho nhà đầu tư đã bỏ vốn xây dựng hạ tầng cho khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được tháo gỡ.

Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn

Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn

Tiêu điểm -  19 giờ

Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.

Đàm phán thương mại với Mỹ về thuế đối ứng, Việt Nam cần lưu ý gì?

Đàm phán thương mại với Mỹ về thuế đối ứng, Việt Nam cần lưu ý gì?

Tiêu điểm -  1 ngày

Ngoài vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ, Việt Nam cần tính đến khả năng những thỏa thuận trong đàm phán thương mại với Mỹ ảnh hưởng tới các cam kết với những nước khác.

Sumitomo đầu tư khu công nghiệp 2.900 tỷ đồng tại Thanh Hóa

Sumitomo đầu tư khu công nghiệp 2.900 tỷ đồng tại Thanh Hóa

Tiêu điểm -  1 ngày

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận nhà đầu tư cho dự án KCN Thăng Long Thanh Hóa.

Điều hành giá điện hợp lý: Bài toán khó bao giờ mới có lời giải?

Điều hành giá điện hợp lý: Bài toán khó bao giờ mới có lời giải?

Tiêu điểm -  2 ngày

Cân bằng giữa tính giá điện theo cơ chế thị trường và ổn định xã hội vẫn luôn là bài toán khó tồn tại nhiều năm qua, nhưng bắt buộc phải giải trong thời gian tới.

Làm sao thương hiệu ngân hàng nổi bật khi khách chỉ chọn gần nhất?

Làm sao thương hiệu ngân hàng nổi bật khi khách chỉ chọn gần nhất?

Tài chính -  5 phút

Các chuyên gia cho rằng, một thương hiệu ngân hàng tốt không chỉ nằm ở logo hay khẩu hiệu, mà là sự cam kết bền vững, được xây dựng từ niềm tin.

Công bố đường bay thẳng Hà Nội - Moscow

Công bố đường bay thẳng Hà Nội - Moscow

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Ngày 9/5, dưới sự chứng kiến của Tổng bí thư Tô Lâm và lãnh đạo cấp cao 2 nước, Vietnam Airlines đã công bố đường bay thẳng từ thủ đô Hà Nội đến Moscow, Nga.

Giá vàng hôm nay 10/5: Bật tăng liên tiếp 4 nhịp

Giá vàng hôm nay 10/5: Bật tăng liên tiếp 4 nhịp

Vàng -  3 giờ

Giá vàng hôm nay 10/5 tăng 500 nghìn đồng ở cả hai chiều đối với vàng miếng và vàng nhẫn SJC ở thị trường trong nước.

Di sản của Warren Buffett và những bài học vượt thời gian

Di sản của Warren Buffett và những bài học vượt thời gian

Hồ sơ quản trị -  3 giờ

Warren Buffett không chỉ là một nhà đầu tư xuất sắc mà còn là một nhà tư tưởng tài chính với tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài lĩnh vực đầu tư.

Nghị định 91 gỡ vướng dự án BT Thủ Thiêm của Đại Quang Minh, CII

Nghị định 91 gỡ vướng dự án BT Thủ Thiêm của Đại Quang Minh, CII

Tiêu điểm -  4 giờ

Những vướng mắc về xác định giá đất để thanh toán cho nhà đầu tư đã bỏ vốn xây dựng hạ tầng cho khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được tháo gỡ.

Hoàng Huy gọi vốn 2.000 tỷ cho loạt dự án bất động sản Hải Phòng

Hoàng Huy gọi vốn 2.000 tỷ cho loạt dự án bất động sản Hải Phòng

Doanh nghiệp -  6 giờ

Công ty CP Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy lên kế hoạch phát hành thêm hơn 200 triệu cổ phiếu trong năm 2025 để huy động vốn phát triển hai dự án bất động sản lớn tại Hải Phòng.

Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn

Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn

Tiêu điểm -  19 giờ

Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.

Đọc nhiều