Tiêu điểm
Tương lai mơ hồ của điện than Việt Nam
Trong số các nhà máy nhiệt điện than được lên kế hoạch cho giai đoạn tới 2030, một vài dự án vẫn đang trong giai đoạn đàm phán hợp đồng, và thậm chí, nhiều dự án khác lại đang chật vật trong việc đảm bảo vốn.
Tổ chức Giám sát năng lượng toàn cầu (Global Energy Monitor – GEM) trong báo cáo thường niên mới đây nhận định: “Điện than tại Việt Nam có một tương lai mơ hồ”.
Trong hai năm qua, các dự thảo Quy hoạch điện VIII của Việt Nam đã cắt giảm ngày một nhiều điện than hơn, thường chuyển đổi các dự án điện than sang khí đốt, và bổ sung thêm nhiều năng lượng tái tạo.
Trong dự thảo hồi tháng 7 năm ngoái, có 15 nhà máy nhiệt điện than được lên kế hoạch cho giai đoạn 2021 – 2030. Một vài dự án trong số này vẫn đang trong giai đoạn đàm phán hợp đồng. Thậm chí, nhiều dự án khác (tương đương hơn 7GW) được cho là đang chật vật trong việc đảm bảo vốn, GEM cho biết.
Trước COP27, các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và các nước G7 xung quanh thỏa thuận Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (Just Energy Transition Partnership – JETP) đã không thành công.
Đến tháng 12/2022, các quốc gia đã có thể thống nhất được khoản kinh phí 15,5 tỷ USD để hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam, bao gồm kỳ vọng rằng Việt Nam sẽ đạt mức phát thải cao nhất chậm nhất vào năm 2030, thay vì năm 2035.
Ngoài ra, Việt Nam sẽ lắp đặt thêm dưới 6GW công suất điện than, giảm so với mục tiêu hơn 12GW trước đây, và hơn 18GW từng được đưa vào dự thảo Quy hoạch điện VIII hồi tháng 7.
Dự thảo mới vào tháng 12/2022 đã rút ngắn danh sách các dự án điện than xuống còn 12. Tuy vậy, một vài dự án trong số đó đã phải chật vật để thu hút các nhà đầu tư, và dường như đang chuyển hướng sang khí đốt, GEM nhận định.
Một số dự án phát triển, chẳng hạn như nhà máy Quảng Trị bị trì hoãn từ lâu, đã bị hủy bỏ dứt khoát trong năm 2022. Giai đoạn 3 của nhà máy Vĩnh Tân, ban đầu được lên kế hoạch sẽ khởi công xây dựng vào năm 2010, chưa từng bị hủy bỏ, nhưng đã bị dán nhãn là “có vấn đề”, và đã phải đối mặt với hàng loạt rào cản kể từ khi bắt đầu.
5 nhà máy điện than khác, tương đương với toàn bộ mục tiêu công suất điện than mới 6GW, hiện đã trong quá trình xây dựng. Nhà máy nhiệt điện Long Phú, nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch, nhà máy nhiệt điện Vân Phong, giai đoạn hai của nhà máy Thái Bình, và giai đoạn 2 của nhà máy nhiệt điện Vũng Áng, đang ở các giai đoạn hoàn thiện khác nhau tính đến tháng 1/2023.
“Nếu tất cả các dự án này đi vào vận hành thương mại, Việt Nam phải hủy bỏ công suất đề xuất còn lại để tuân thủ thỏa thuận JETP”, GEM nhấn mạnh.
Công suất hoạt động hiện có tại Việt Nam đã tăng hơn gấp đôi trong thập kỷ qua, bao gồm hơn 70 tổ máy trên 25 nhà máy điện. Tổng công suất điện than còn rất mới, với 95% công suất được lắp đặt trong 20 năm qua, và gần 80% được lắp đặt trong 10 năm qua.
GEM nhận định điện than vẫn là trung tâm sinh kế của nhiều cư dân trong nước, với gần hai chục mỏ đang hoạt động. “Nếu Việt Nam thành công loại bỏ dần việc sản xuất, và khai thác nhiệt điện than trong dài hạn, quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng phải cân nhắc đến nhóm cư dân này”, GEM lưu ý.
Tổ chức này cũng cho rằng Việt Nam có thể đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nhưng đòi hỏi phải triển khai thận trọng các quỹ JETP, và nâng cấp lưới truyền tải của quốc gia, để tạo điều kiện cho lĩnh vực năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng.
Ngoài ra, theo GEM, như các nhóm nhân quyền và những nhóm khác đã nhấn mạnh, chính phủ phải duy trì các tiêu chuẩn nhân quyền cao nhất để củng cố, và đạt được các cam kết của mình.
Điện than Việt Nam nhận tài chính từ đâu?
Tương lai mịt mù của 4 dự án BOT nhiệt điện than
Trước thực trạng gặp khó trong triển khai, gian nan thu xếp vốn nhiều năm qua của 5 dự án nhiệt điện than (6.800MW), Bộ Công thương nêu quan điểm giữ lại trong quy hoạch điện VIII để tránh rủi ro pháp lý, đền bù nhà nước.
Hướng xử lý các dự án điện than trượt quy hoạch
Phó thủ tướng Lê Văn Thành vừa có ý kiến liên quan tới báo cáo, kiến nghị của Bộ Công thương về việc phê duyệt Quy hoạch điện VIII.
Giảm tỷ trọng công suất nhiệt điện than về 13,2% vào 2045
Để từng bước thực hiện các cam kết của Việt Nam hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam sẽ không phát triển thêm các nhà máy nhiệt điện mới sau 2030. Năm 2045, công suất các nhà máy nhiệt điện than chỉ còn khoảng 13,2% trong tổng công suất các nhà máy điện.
Đáp án cho bài toán thoát ly điện than
Sự chuyển dịch khỏi điện than đòi hỏi Việt Nam những cân nhắc chính trị về mặt kinh tế, từ cải thiện khung pháp lý để thúc đẩy các năng lượng sạch mới, tới cải cách giá điện.
Vamoba và khát vọng xuất khẩu xe điện Việt toàn cầu
Vamoba chọn ba trụ cột nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, thương mại và đầu tư làm nền tảng để đưa xe điện Việt ra quốc tế.
Xuất khẩu thủy sản 2026 khó tránh khỏi nguy cơ giảm tốc
Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong năm sau sẽ phải đối diện với giai đoạn khó khăn do ảnh hưởng của biến động thuế quan và rào cản thị trường.
Doanh nghiệp Việt trước làn sóng hội nhập thuế toàn cầu
Những thay đổi trong chính sách thuế gần đây đang tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc tuân thủ, giảm các thủ tục hành chính và chi phí.
EU điều tra chống bán phá giá với sản phẩm thép cuộn cán nguội
Bộ Công Thương cho biết, các doanh nghiệp thép Việt Nam vừa bị Ủy ban châu Âu (EC) khởi xướng điều tra chống bán phá giá thép cuộn cán nguội.
Cung ứng điện 2026–2030: Vì sao quy hoạch đã có, triển khai vẫn tắc?
Cung ứng điện đang đối diện nhiều dấu hỏi, khi hàng loạt nguồn điện trọng yếu từ năng lượng tái tạo, khí LNG, điện hạt nhân theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh gặp khó.
Quản trị rủi ro mạo danh bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã cảnh báo về thủ đoạn mạo danh cán bộ cơ quan BHXH gọi điện, gửi link hoặc mã QR để lừa chiếm đoạt thông tin và tiền.
Ra mắt Cộng đồng sinh viên phát triển bền vững
Dear Our Community và Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM chính thức ra mắt Cộng đồng sinh viên phát triển Bền vững.
Ngành nhựa tìm cách thích ứng 'luật chơi mới' trên thị trường xuất khẩu
Ngành nhựa có thể chịu tác động mạnh từ biến động toàn cầu, đòi hỏi các giải pháp minh bạch và bền vững hóa chuỗi cung ứng.
Doanh nghiệp sản xuất nhỏ phải làm gì để không bị ra rìa
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu tái cấu trúc mạnh mẽ sau nhiều cú sốc địa chính trị và gián đoạn logistics, câu hỏi lớn đặt ra với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) ngành sản xuất là: làm thế nào để không bị “đẩy ra rìa” mà ngược lại trở thành điểm kết nối có giá trị trong chuỗi?
Vamoba và khát vọng xuất khẩu xe điện Việt toàn cầu
Vamoba chọn ba trụ cột nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, thương mại và đầu tư làm nền tảng để đưa xe điện Việt ra quốc tế.
Vietjet nhận bàn giao tàu bay Boeing 737-8 đầu tiên
Vietjet vừa chính thức nhận bàn giao tàu bay Boeing 737-8 đầu tiên trong đơn đặt hàng 200 chiếc trị giá 32 tỷ USD với Boeing, nhà sản xuất tàu bay hàng đầu thế giới.
Doanh nghiệp tìm thấy nhiều giải pháp chi phí với thẻ tín dụng SHB
Không chỉ giải quyết bài toán về vốn lưu động, nhiều doanh nghiệp lựa chọn thẻ tín dụng SHB Mastercard Business Platinum để tối ưu những khoản chi phí đáng kể trong vận hành, giúp gia tăng nguồn lực cạnh tranh.